Listy zastawne są instrumentami, które spełniają kryteria obligacji zabezpieczonych (ang. covered bonds). To papiery wartościowe charakteryzujące się wysokim poziomem bezpieczeństwa oraz niskim ryzykiem inwestycyjnym.
Wysoki poziom bezpieczeństwa listów zastawnych wynika przede wszystkim z faktu, że wierzytelności kredytowe będące podstawą listów zastawnych są odpowiednio zabezpieczone. Kwestia ta jest regulowana przez ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych:
- banki hipoteczne stosują długoterminową wycenę wartości nieruchomości, która uwzględnia potencjalne wzrosty i spadki cen domu lub mieszkania w okresie przyznanego kredytu (bankowo-hipoteczna wartość nieruchomości)
- wierzytelności zabezpieczone hipotekami ustanowionymi w trakcie realizacji inwestycji budowlanych nie mogą w sumie przekraczać 10% ogólnej wartości wierzytelności hipotecznych, stanowiących podstawę emisji hipotecznych listów zastawnych; w ramach tego limitu wierzytelności zabezpieczone hipotekami na gruntach, nie mogą przekroczyć 10%.
Dodatkowo na bezpieczeństwo listów zastawnych wpływa specjalizacja przedmiotu działalności banków hipotecznych, przez co ograniczone jest ryzyko niewypłacalności Emitenta.
Bezpieczeństwo listów zastawnych jest związane ściśle z regulacjami ustawowymi, dotyczącymi ich emisji:
- refinansowanie udzielonych kredytów i nabytych wierzytelności hipotecznych środkami pozyskanymi przez bank hipoteczny z emisji listów zastawnych nie może przekraczać, w odniesieniu do pojedynczego kredytu lub pojedynczej wierzytelności, kwoty odpowiadającej 60% bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, a w przypadku nieruchomości mieszkalnych w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 75 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (…) – 80% bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości
- łączna kwota nominalnych wartości znajdujących się w obrocie listów zastawnych danego banku hipotecznego, nie może przekraczać 40-krotności jego funduszy własnych
- suma nominalnych kwot wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczonych hipoteką oraz innych dopuszczonych przez ustawę praw i środków banku hipotecznego, wpisanych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych, stanowiących podstawę emisji hipotecznych listów zastawnych, nie może być niższa niż 105% łącznej kwoty nominalnych wartości znajdujących się w obrocie hipotecznych listów zastawnych (przy czym suma nominalnych kwot wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczonych hipoteką, stanowiących podstawę emisji hipotecznych listów zastawnych, nie może być niższa niż 85% łącznej kwoty nominalnych wartości znajdujących się w obrocie hipotecznych listów zastawnych)
- ustalany odrębnie dla hipotecznych listów zastawnych oraz publicznych listów zastawnych dochód banku hipotecznego z tytułu odsetek od wierzytelności zabezpieczonych hipoteką albo wierzytelności stanowiących podstawę emisji publicznych listów zastawnych oraz innych dopuszczonych przez ustawę praw i środków banku hipotecznego, stanowiących podstawę emisji odpowiednio hipotecznych albo publicznych listów zastawnych, nie może być niższy od kosztów z tytułu odsetek od znajdujących się w obrocie odpowiednio hipotecznych albo publicznych listów zastawnych
- bank hipoteczny jest obowiązany utrzymywać, odrębnie dla hipotecznych oraz publicznych listów zastawnych, utworzoną z dopuszczonych przez ustawę środków, nadwyżkę w wysokości nie niższej niż maksymalny skumulowany wypływ płynności netto (tj. wypływy płatności wymagalnych w danym dniu płatności, w tym płatności kwoty wartości nominalnej listów zastawnych i odsetek z tytułu tych listów oraz płatności z tytułu instrumentów pochodnych w ramach programu emisji listów zastawnych, po odliczeniu wpływów płatności wymagalnych w tym samym dniu z tytułu aktywów stanowiących zabezpieczenie listów zastawnych) w okresie kolejnych 180 dni; środki przeznaczone na tę nadwyżkę nie mogą stanowić podstawy emisji listów zastawnych
- w wypadku emitowania listów zastawnych w innej walucie niż wierzytelności banku hipotecznego lub jego środki, bank hipoteczny zobowiązany jest do zabezpieczania ryzyka walutowego.
Wysoki poziom bezpieczeństwa hipotecznych listów zastawnych emitowanych przez PKO Bank Hipoteczny zostało potwierdzone ratingiem Aa1 nadanym przez Moody’s. [link]