WYBRANE DANE FINANSOWE DOTYCZĄCE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

 

 

 

 

 

 

 

w tys. PLN

w tys. EUR

 

 

 

 

 

 

 

 

WYBRANE DANE FINANSOWE

okres od 01.01.2022

do 31.12.2022

okres od 01.01.2021

do 31.12.2021

okres od 01.01.2022

do 31.12.2022

okres od 01.01.2021

do 31.12.2021

 

 

 

 

 

Wynik z tytułu odsetek

 (320 752)

 305 612

 (68 415)

 66 764

Wynik z tytułu prowizji i opłat

 (242)

 (5 697)

 (52)

 (1 244)

Wynik z działalności operacyjnej

 (476 770)

 141 727

 (101 694)

 30 962

Zysk brutto

 (476 770)

 141 727

 (101 694)

 30 962

Zysk netto

 (405 818)

 94 867

 (86 560)

 20 725

Dochody całkowite netto

 (622 160)

 20 515

 (132 705)

 4 482

Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej

 4 329 598

 2 395 242

 923 490

 523 264

Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej

 904 685

 (633 586)

 192 967

 (138 413)

Środki pieniężne netto z działalności finansowej

 (5 224 420)

 (1 710 806)

 (1 114 353)

 (373 742)

Przepływy pieniężne netto

 9 863

 50 850

 2 104

 11 109

 

 

 

 

 

 

w tys. PLN

w tys. EUR

 

 

 

 

 

 

 

 

WYBRANE DANE FINANSOWE

stan na 31.12.2022

stan na 31.12.2021

stan na 31.12.2022

stan na 31.12.2021

 

 

 

 

 

Aktywa razem

 20 680 531

 25 620 445

 4 409 589

 5 570 389

Kapitał własny ogółem

 1 404 282

 2 113 720

 299 427

 459 564

Kapitał zakładowy

 1 611 300

 1 611 300

 343 568

 350 328

Liczba akcji (w tys.)

 1 611 300

 1 611 300

 1 611 300

 1 611 300

Wartość księgowa na jedną akcję (w PLN/EUR)

 0,87

 1,31

 0,19

 0,29

Rozwodniona liczba akcji (w tys.)

 1 611 300

 1 611 300

 1 611 300

 1 611 300

Rozwodniona wartość księgowa na jedną akcję

(w PLN/EUR)

 0,87

 1,31

 0,19

 0,29

Łączny współczynnik kapitałowy (TCR)

18,9%

20,9%

18,9%

20,9%

Fundusze podstawowe Tier 1 (CET 1)

 1 559 011

 1 978 394

 332 419

 430 142

Fundusze własne

 1 559 011

 1 978 394

 332 419

 430 142

 

 

 

 

 

Wybrane pozycje sprawozdania finansowego przeliczono na EUR

według następujących kursów

 

 

 

 

 

 

 

 

pozycje rachunku zysków i strat, sprawozdania z całkowitych dochodów i sprawozdania z przepływów pieniężnych - średnia kursów NBP na ostatni dzień każdego miesiąca okresu

01.01.2022 - 31.12.2022

01.01.2021 - 31.12.2021

 

 

4,6883

4,5775

 

 

pozycje sprawozdania z sytuacji finansowej - kurs średni NBP na ostatni dzień danego okresu

31.12.2022

31.12.2021

 

 

4,6899

4,5994

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sprawozdanie finansowe

PKO Banku Hipotecznego SA

za rok zakończony

31 grudnia 2022 roku

 

 

 

 

 

Spis treści

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW

SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ

SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM

SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

NOTY DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO – SPIS TREŚCI

 

 

 

 

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

Nota

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

 

Przychody z tytułu odsetek i o charakterze zbliżonym do przychodów odsetkowych, w tym:

7

 814 458

 518 993

Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej

 

 814 458

 514 112

Przychody o charakterze zbliżonym do odsetek od instrumentów wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

 

 -

 4 881

Koszty z tytułu odsetek i o charakterze zbliżonym do kosztów odsetkowych

7

 (1 135 210)

 (213 381)

Wynik z tytułu odsetek

 

 (320 752)

 305 612

Przychody z tytułu prowizji i opłat

8

 8 734

 7 671

Koszty z tytułu prowizji i opłat

8

 (8 976)

 (13 368)

Wynik z tytułu prowizji i opłat

 

 (242)

 (5 697)

Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

 

 15

 35

Wynik z pozycji wymiany

9

 338

 563

Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe

11

 (6 053)

 (3 249)

Pozostałe przychody operacyjne

12

 295

 449

Pozostałe koszty operacyjne

12

 (134)

 (250)

Pozostałe przychody i koszty operacyjne netto

 

 161

 199

Ogólne koszty administracyjne

13

 (43 341)

 (47 064)

Koszty z tytułu obciążeń regulacyjnych

14

 (37 327)

 (24 833)

Podatek od niektórych instytucji finansowych

15

 (69 569)

 (83 839)

Wynik z działalności operacyjnej

 

 (476 770)

 141 727

Zysk brutto

 

 (476 770)

 141 727

Podatek dochodowy

16

 70 952

 (46 860)

 

 

 

 

Zysk netto

 

 (405 818)

 94 867

 

SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW

SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW

Nota

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

 

Zysk netto

 

 (405 818)

 94 867

Inne dochody całkowite

 

 (216 342)

 (74 352)

Pozycje, które mogą być przeklasyfikowane do rachunku zysków i strat

 

 (216 342)

 (74 352)

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych, brutto

 

 (260 994)

 (81 737)

Podatek odroczony

 

 49 589

 15 530

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych, netto

19

 (211 405)

 (66 207)

Aktualizacja wartości aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, brutto

 

 (6 095)

 (10 056)

Podatek odroczony

 

 1 158

 1 911

Aktualizacja wartości aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne

dochody całkowite, netto

 

 (4 937)

 (8 145)

 

 

 

 

Dochody całkowite netto, razem

 

 (622 160)

 20 515

SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ

SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ

Nota

31.12.2022

31.12.2021

AKTYWA

 

 

 

Kasa, środki w Banku Centralnym

17

 60 696

 50 362

Należności od banków

18

 61

 532

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 

 61

 532

Instrumenty pochodne zabezpieczające

19

 508 052

 841 541

Papiery wartościowe

20

 1 017 447

 1 870 697

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

 1 017 447

 1 870 697

Kredyty i pożyczki wobec klientów

21,22

 18 955 364

 22 848 599

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 

 18 955 364

 22 848 599

Wartości niematerialne

23

 66

 166

Rzeczowe aktywa trwałe

23

 2 808

 3 772

Należność z tytułu bieżącego podatku dochodowego

16

 38 352

-

Aktywo z tytułu odroczonego podatku dochodowego

16

 92 886

-

Inne aktywa

24

 4 799

 4 776

SUMA AKTYWÓW

 

 20 680 531

 25 620 445

 

 

 

 

ZOBOWIĄZANIA I KAPITAŁ WŁASNY

 

 

 

Zobowiązania

 

 

 

Zobowiązania wobec banków

25

 5 635 860

 6 544 511

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 

 5 635 860

 6 544 511

Instrumenty pochodne zabezpieczające

19

 25 664

 1 983

Zobowiązania wobec klientów

26

 5 577

 6 617

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 

 5 577

 6 617

Zobowiązania z tytułu wyemitowanych listów zastawnych

27

 12 063 629

 13 146 377

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 

 12 063 629

 13 146 377

Zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji

28

 1 495 904

 3 728 162

wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 

 1 495 904

 3 728 162

Pozostałe zobowiązania

29

 49 403

 45 225

Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego

16

 -

 4 839

Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego

16

 -

 28 813

Rezerwy

30

 212

 198

SUMA ZOBOWIĄZAŃ

 

 19 276 249

 23 506 725

 

 

 

 

Kapitał własny

 

 

 

Kapitał zakładowy

31

 1 611 300

 1 611 300

Kapitał zapasowy

 

 339 852

 332 263

Skumulowane inne dochody całkowite

 

 (141 052)

 75 290

Wynik okresu bieżącego

 

 (405 818)

 94 867

KAPITAŁ WŁASNY OGÓŁEM

 

 1 404 282

 2 113 720

 

 

 

 

SUMA ZOBOWIĄZAŃ I KAPITAŁU WŁASNEGO

 

 20 680 531

 25 620 445

 

 

 

 

Łączny współczynnik kapitałowy (TCR)

52

18,9%

20,9%

Wartość księgowa (w tys. PLN)

 

 1 404 282

 2 113 720

Liczba akcji (w tys.)

31

 1 611 300

 1 611 300

Wartość księgowa na jedną akcję (w PLN)

 

0,87

1,31

Rozwodniona liczba akcji (w tys.)

 

 1 611 300

 1 611 300

Rozwodniona wartość księgowa na jedną akcję (w PLN)

 

 0,87

 1,31

SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM

ZA ROK ZAKOŃCZONY

31 GRUDNIA 2022 ROKU

Nota

Kapitał

zakładowy

Kapitał

zapasowy

Skumulowane inne dochody całkowite

w tym:

 

Niepodzielony wynik finansowy

Wynik okresu bieżącego

Kapitał własny

ogółem

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 stycznia 2022 roku

 

 1 611 300

 332 263

 75 290

 74 979

 311

 -

 94 867

 2 113 720

Przeniesienie wyniku z lat ubiegłych

 

 -

 -

 -

 -

 -

 94 867

 (94 867)

 -

Transfer zysku z przeznaczeniem na kapitał

 

 -

 7 589

 -

 -

 -

 (7 589)

 -

 -

Wypłata dywidendy

 

 -

 -

 -

 -

 -

 (87 278)

 -

 (87 278)

Dochody całkowite razem, w tym:

 

 -

 -

 (216 342)

 (211 405)

 (4 937)

 -

 (405 818)

 (622 160)

Zysk netto

 

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 (405 818)

 (405 818)

Inne dochody całkowite

 

 -

 -

 (216 342)

 (211 405)

 (4 937)

 -

 -

 (216 342)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

31 grudnia 2022 roku

31

 1 611 300

 339 852

 (141 052)

 (136 426)

 (4 626)

 -

 (405 818)

 1 404 282

 

ZA ROK ZAKOŃCZONY

31 GRUDNIA 2021 ROKU

Nota

Kapitał

zakładowy

Kapitał

zapasowy

Skumulowane inne dochody całkowite

w tym:

 

Niepodzielony wynik finansowy

Wynik okresu bieżącego

Kapitał własny

ogółem

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1 stycznia 2021 roku

 

 1 611 300

 250 733

 149 642

 141 186

 8 456

 -

 81 530

 2 093 205

Przeniesienie wyniku z lat ubiegłych

 

 -

 -

 -

 -

 -

 81 530

 (81 530)

 -

Transfer zysku z przeznaczeniem na kapitał

 

 -

 81 530

 -

 -

 -

 (81 530)

 -

 -

Dochody całkowite razem, w tym:

 

 -

 -

 (74 352)

 (66 207)

 (8 145)

 -

 94 867

 20 515

Zysk netto

 

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 94 867

 94 867

Inne dochody całkowite

 

 -

 -

 (74 352)

 (66 207)

 (8 145)

 -

 -

 (74 352)

 

 

 

 

 -

 

 

 

 

 

31 grudnia 2021 roku

31

 1 611 300

 332 263

 75 290

 74 979

 311

 -

 94 867

 2 113 720

SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

Nota

01.01.2022- 31.12.2022

01.01.2021- 31.12.2021

 

 

 

 

Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej

 

 

 

Zysk brutto

 

 (476 770)

 141 727

Zapłacony podatek dochodowy

 

 (43 191)

 (49 457)

Korekty razem:

 

 4 849 559

 2 302 972

Amortyzacja

 

 1 384

 2 235

Odsetki wykazywane w przepływach z działalności inwestycyjnej i w przepływach z działalności finansowej

 

 573 075

 154 361

Zmiana stanu:

 

 

 

pochodnych instrumentów finansowych (aktywo)

 

 333 489

 313 151

kredytów i pożyczek wobec klientów brutto

 

 3 888 386

 2 050 850

papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

 (24 664)

 (842)

innych aktywów oraz prawa do użytkowania

 

 (328)

 381

zobowiązań wobec banków

 

 10 987

 (202 903)

pochodnych instrumentów finansowych (zobowiązanie)

 

 23 681

 1 442

zobowiązań wobec klientów

 

 (1 040)

 (24)

zobowiązań z tytułu wyemitowanych listów zastawnych

 

 238 909

 38 423

zobowiązań z tytułu wyemitowanych obligacji

 

 56 263

 16 367

odpisów na oczekiwane straty kredytowe i rezerw

 

 4 973

 3 188

pozostałych zobowiązań, z wyłączeniem zobowiązania z tytułu niezarejestrowanej emisji akcji własnych

 

 5 437

 8 079

Inne korekty (w tym zmiany wyceny instrumentów pochodnych odniesione na inne dochody całkowite)

 

 (260 993)

 (81 736)

Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej

 

 4 329 598

 2 395 242

 

 

 

 

Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej

 

 

 

Wpływy z działalności inwestycyjnej

 

 9 924 363

 4 166 019

Wykup papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

 9 924 363

 4 166 019

Wydatki z działalności inwestycyjnej

 

 (9 019 678)

 (4 799 605)

Nabycie papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

 (9 019 664)

 (4 799 551)

Nabycie wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych

 

 (14)

 (54)

Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej

 

 904 685

 (633 586)

 

 

 

 

Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej

 

 

 

Wpływy z tytułu emisji listów zastawnych

 

 2 358 328

-

Wykup wyemitowanych listów zastawnych

 

 (3 679 985)

 (4 097 600)

Wpływy z tytułu emisji obligacji

 

 2 712 478

 6 052 214

Wykup wyemitowanych obligacji

 

 (5 001 000)

 (6 677 500)

Wpływy z tytułu zaciągniętych kredytów w rachunku bieżącym

 

 20 641 125

 14 051 970

Wypływy z tytułu zaciągniętych kredytów w rachunku bieżącym

 

 (23 082 763)

 (10 939 689)

Wpływy z tytułu zaciągniętych kredytów terminowych

 

 1 522 000

 60 000

Wypływy z tytułu zaciągniętych kredytów terminowych

 

 -

 -

Wypłata dywidendy

 

 (87 278)

-

Spłata odsetek od wyemitowanych listów zastawnych, obligacji i zaciągniętych kredytów

 

 (606 066)

 (158 919)

Płatności zobowiązań z tytułu leasingu (MSSF 16)

 

 (1 259)

 (1 282)

Środki pieniężne netto z działalności finansowej

 

 (5 224 420)

 (1 710 806)

 

 

 

 

Przepływy pieniężne netto

 

 9 863

 50 850

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na początek okresu

 

 50 894

 44

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty na koniec okresu

35

 60 757

 50 894

NOTY DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO – SPIS TREŚCI

1. Informacje ogólne

2. Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego

3. Opis ważniejszych zasad rachunkowości

4. Wpływ ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom

5. Reforma wskaźników referencyjnych IBOR

6. Zmiany zasad rachunkowości oraz objaśnienie różnic między wcześniej publikowanymi sprawozdaniami

NOTY DO RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT

7. Przychody i koszty z tytułu odsetek

8. Przychody i koszty z tytułu prowizji i opłat

9. Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

10. Wynik z pozycji wymiany

11. Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe

12. Pozostałe przychody i koszty operacyjne

13. Ogólne koszty administracyjne

14. Koszty z tytułu obciążeń regulacyjnych

15. Podatek od niektórych instytucji finansowych

16. Podatek dochodowy

NOTY DO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ

17. Kasa, środki w Banku Centralnym

18. Należności od banków

19. Instrumenty pochodne zabezpieczające

20. Papiery wartościowe

21. Kredyty i pożyczki wobec klientów

22. Oczekiwane straty kredytowe

23. Wartości niematerialne i rzeczowe aktywa trwałe

24. Inne aktywa

25. Zobowiązania wobec banków

26. Zobowiązania wobec klientów

27. Zobowiązania z tytułu wyemitowanych listów zastawnych

28. Zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji

29. Pozostałe zobowiązania

30. Rezerwy

31. Kapitały własne i akcjonariat Banku

POZOSTAŁE NOTY

32. Zobowiązania warunkowe udzielone oraz otrzymane

33. Sprawy sporne

34. Informacje dotyczące leasingu

35. Informacje uzupełniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych

36. Transakcje z jednostkami powiązanymi

37. Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych

38. Segmenty działalności

CELE I ZASADY ZARZĄDZANIA RYZYKIEM

39. Zarządzanie ryzykiem w PKO Banku Hipotecznym SA

40. Zarządzanie ryzykiem kredytowym

41. Zarządzanie ryzykiem koncentracji

42. Zarządzanie ryzykiem rezydualnym

43. Zarządzanie ryzykiem płynności

44. Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej

45. Zarządzanie ryzykiem instrumentów pochodnych

46. Zarządzanie ryzykiem walutowym

47. Zarządzanie ryzykiem modeli

48. Zarządzanie ryzykiem operacyjnym

49. Zarządzanie ryzykiem biznesowym

50. Zarządzanie ryzykiem braku zgodności

51. Zarządzanie ryzykiem utraty reputacji

52. Adekwatność kapitałowa i zarządzanie ryzykiem braku adekwatności kapitałowej

ZDARZENIA NASTĘPUJĄCE PO DNIU KOŃCZĄCYM OKRES SPRAWOZDAWCZY

53. Zdarzenia następujące po dniu kończącym okres sprawozdawczy

NOTY DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO

1.      Informacje ogólne

Działalność Banku

PKO Bank Hipoteczny Spółka Akcyjna („PKO Bank Hipoteczny SA”, „Bank”) z siedzibą w Warszawie, przy ul. Puławskiej 15, 02-515 Warszawa zarejestrowany jest w Rejestrze Przedsiębiorców KRS prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w Warszawie, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS 0000528469. Bank został wpisany do Rejestru Przedsiębiorców KRS w dniu 24 października 2014 roku. Bankowi nadano numer statystyczny REGON 222181030. Kapitał zakładowy na 31 grudnia 2022 roku wynosił 1 611 300 000 PLN i został w całości opłacony.

PKO Bank Hipoteczny SA jest bankiem specjalistycznym prowadzącym działalność na podstawie ustawy z 29 sierpnia 1997 roku o listach zastawnych i bankach hipotecznych, ustawy z 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe, Kodeksu spółek handlowych oraz innych powszechnie obowiązujących przepisów prawa, rekomendacji i dobrych praktyk nadzorczych oraz Statutu Banku.

Bank specjalizuje się w udzielaniu mieszkaniowych kredytów hipotecznych dla klientów indywidualnych, jak również nabywa wierzytelności z tytułu takich kredytów od PKO Banku Polskiego SA. Bank pozyskuje kredyty do swojego portfela w oparciu o strategiczną współpracę z PKO Bankiem Polskim SA.

Podstawowym celem Banku w zakresie finansowania jest emisja listów zastawnych, które mają stanowić główne źródło długoterminowego finansowania mieszkaniowych kredytów hipotecznych.

Wskazanie, czy Bank jest jednostką dominującą lub znaczącym inwestorem oraz czy sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe

PKO Bank Hipoteczny SA nie jest jednostką dominującą ani znaczącym inwestorem dla jednostek stowarzyszonych i współzależnych. W związku z tym PKO Bank Hipoteczny SA nie sporządza skonsolidowanego sprawozdania finansowego.

Jednostką dominującą wobec PKO Banku Hipotecznego SA jest PKO Bank Polski SA, w którym Skarb Państwa posiada 29,43% udziału w kapitale zakładowym. PKO Bank Polski SA sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego.

Informacje dotyczące składu osobowego Rady Nadzorczej Banku oraz Zarządu Banku

Poniższa tabela przedstawia skład Rady Nadzorczej PKO Banku Hipotecznego SA w okresie objętym sprawozdaniem finansowym:

Lp.

Imię Nazwisko

Funkcja

Data powołania

Data zakończenia pełnienia funkcji

1

Mieczysław Król

Przewodniczący Rady Nadzorczej

 13.08.2021 r.

 -

2

Paweł Metrycki

Członek Rady Nadzorczej (od 30.03.2019 r. do 07.10.2019 r.) / Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej (od 07.10.2019 r.)

 30.03.2019 r.

 -

3

Tomasz Baum

Członek Rady Nadzorczej (niezależny)

06.12.2022 r.

 -

4

Maciej Brzozowski

Członek Rady Nadzorczej

28.04.2022 r.

 -

5

Elżbieta Bugaj

Członek Rady Nadzorczej (niezależny)

 28.04.2022 r..

21.12.2022 r.

6

Lucyna Kopińska

Członek Rady Nadzorczej

 01.09.2019 r.

 -

7

Piotr Kwiecień

Członek Rady Nadzorczej (niezależny)

 18.10.2017 r.

27.04.2022 r.

8

Jadwiga Lesisz

Członek Rady Nadzorczej (niezależny)

 01.09.2019 r.

 -

9

Jakub Niesłuchowski

Członek Rady Nadzorczej

 28.04.2022 r.

 -

10

Ilona Wołyniec

Członek Rady Nadzorczej

 30.03.2019 r.

 -

W okresie objętym sprawozdaniem finansowym miały miejsce następujące zmiany w Radzie Nadzorczej:

■       25 kwietnia 2022 roku Pan Piotr Kwiecień złożył rezygnację z pełnionej funkcji członka Rady Nadzorczej Banku ze skutkiem na koniec 27 kwietnia 2022 roku;

■       28 kwietnia 2022 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie Banku powołało Pana Macieja Brzozowskiego, Panią Elżbietę Bugaj oraz Pana Jakuba Niesłuchowskiego na członków Rady Nadzorczej Banku w ramach wspólnej, czteroletniej kadencji;

■       6 grudnia 2022 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Banku powołało Pana Tomasza Bauma na członka Rady Nadzorczej Banku w ramach wspólnej, czteroletniej kadencji Rady Nadzorczej Banku;

■       21 grudnia 2022 roku Pani Elżbieta Bugaj złożyła rezygnację z pełnionej funkcji członka Rady Nadzorczej Banku z upływem dnia 21 grudnia 2022 roku.

Poniższa tabela przedstawia skład Zarządu PKO Banku Hipotecznego SA w okresie objętym sprawozdaniem finansowym:

Lp.

Imię Nazwisko

Funkcja

Data powołania

Data zakończenia pełnienia funkcji

1

Katarzyna Kurkowska-Szczechowicz

Prezes Zarządu (od 27.01.2023 r.) / Wiceprezes Zarządu kierująca pracami Zarządu (od 01.10.2022 r. do 26.01.2023 r.)

 01.10.2022 r.

-

2

Jakub Niesłuchowski

Członek Rady Nadzorczej delegowany do wykonywania czynności Członka Zarządu z kompetencjami przewidzianymi dla Prezesa Zarządu

02.08.2022 r.

30.09.2022 r.

3

Daniel Goska

Prezes Zarządu (od 26.01.2022 r. do 31.07.2022 r.) / Wiceprezes Zarządu kierujący pracami Zarządu (od 01.10.2021 r. do 25.01.2022 r.) / Wiceprezes Zarządu (od 01.10.2020 r. do 30.09.2021 r.)

 01.10.2020 r.

31.07.2022 r.

4

Piotr Kochanek

Wiceprezes Zarządu

 01.01.2019 r.

 -

5

Stanisław Skoczylas

Wiceprezes Zarządu

06.10.2022 r.

-

6

Katarzyna Surdy

Wiceprezes Zarządu

 01.10.2021 r.

 -

W okresie objętym sprawozdaniem finansowym miały miejsce następujące zmiany w Zarządzie:

■       25 lipca 2022 roku Pan Daniel Goska złożył rezygnację z członkostwa w Zarządzie Banku ze skutkiem na koniec dnia 31 lipca 2022 roku;

■       2 sierpnia 2022 roku Rada Nadzorcza Banku delegowała Członka Rady Nadzorczej PKO Banku Hipotecznego SA, Pana Jakuba Niesłuchowskiego, do wykonywania czynności Członka Zarządu z kompetencjami przewidzianymi dla Prezesa Zarządu. Wyżej opisana delegacja miała charakter czasowy, od dnia 2 sierpnia 2022 roku do dnia powołania Członka Zarządu Banku kierującego pracami Zarządu, jednak nie dłużej niż do dnia 1 listopada 2022 roku;

■       19 września 2022 roku Rada Nadzorcza Banku powołała Panią Katarzyne Kurkowską-Szczechowicz w skład Zarządu Banku na stanowisko Prezesa Zarządu Banku w ramach obecnej, wspólnej, czteroletniej kadencji Zarządu Banku, pod warunkiem wyrażenia zgody na powołanie przez Komisję Nadzoru Finansowego oraz z dniem wydania tejże zgody, jednakże nie wcześniej niż z dniem 1 października 2022 r. Do dnia wydania przez Komisję Nadzoru Finansowego ww. zgody Rada Nadzorcza powołała z dniem 1 października 2022 r. Panią Katarzynę Kurkowską-Szczechowicz w skład Zarządu Banku na stanowisko Wiceprezesa Zarządu Banku w ramach obecnej, wspólnej, czteroletniej kadencji Zarządu i powierzyła kierowanie pracami Zarządu. 27 stycznia 2023 roku Komisja Nadzoru Finansowego jednogłośnie wyraziła zgodę na powołanie Pani Katarzyny Kurkowskiej-Szczechowicz na stanowisko Prezesa Zarządu Banku;

■       6 października 2022 roku Rada Nadzorcza Banku powołała Pana Stanisława Skoczylasa na Wiceprezesa Zarządu Banku w ramach obecnej, wspólnej, czteroletniej kadencji Zarządu Banku, począwszy od dnia 6 października 2022 r.

2.      Podstawa sporządzenia sprawozdania finansowego

Sprawozdanie finansowe PKO Banku Hipotecznego Spółki Akcyjnej obejmuje rok zakończony 31 grudnia 2022 roku oraz zawiera dane porównawcze za rok zakończony 31 grudnia 2021 roku. Dane finansowe prezentowane są w tysiącach złotych polskich (PLN), w zaokrągleniu do tysiąca złotych, chyba że wskazano inaczej.

2.1  Oświadczenie o zgodności

Niniejsze sprawozdanie finansowe zostało sporządzone zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską według stanu na 31 grudnia 2022 roku, a w zakresie nieuregulowanym powyższymi standardami zgodnie z wymogami ustawy z 29 września 1994 roku o rachunkowości i wydanymi na jej podstawie przepisami wykonawczymi, jak również wymogami odnoszącymi się do emitentów papierów wartościowych dopuszczonych lub będących przedmiotem ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na rynku oficjalnych notowań giełdowych.

2.2  Kontynuacja działalności

Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Bank w dającej się przewidzieć przyszłości (tj. w okresie co najmniej 12 miesięcy od daty sporządzenia niniejszego sprawozdania). Zarząd Banku nie stwierdza na dzień podpisania sprawozdania finansowego istnienia faktów i okoliczności, które wskazywałyby na zagrożenia dla możliwości kontynuacji działalności przez Bank w okresie co najmniej 12 miesięcy od daty sporządzenia niniejszego sprawozdania na skutek zamierzonego lub przymusowego zaniechania, istotnego ograniczenia przez Bank dotychczasowej działalności, bądź kwestii środowiskowych.

Zarząd Banku rozważył wpływ wakacji kredytowych wprowadzonych ustawą o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom oraz obecnej sytuacji na Ukrainie i ustalił, że na dzień podpisania niniejszego sprawozdania nie powoduje to istotnej niepewności w zakresie zdolności Banku do kontynuacji działalności.

2.3  Podstawa sporządzania sprawozdania finansowego

W sprawozdaniu finansowym zastosowano koncepcję wartości godziwej dla aktywów i zobowiązań finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat bądź inne dochody całkowite, w tym instrumentów pochodnych oraz papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite. Pozostałe składniki aktywów i zobowiązań wyceniane są według zasad rachunkowości opisanych w poniższym sprawozdaniu finansowym.

Bank ujmuje wszystkie pozycje kosztów i przychodów zgodnie z zasadami: memoriału, ujmowania i wyceny aktywów i zobowiązań, tworzenia odpisów z tytułu utraty wartości. Zasady rachunkowości dotyczące poszczególnych pozycji zostały przedstawione w poszczególnych notach do sprawozdania z sytuacji finansowej i rachunku zysków i strat.

Bank podczas sporządzania sprawozdania finansowego dokonuje pewnych szacunków i przyjmuje założenia, które bezpośrednio mają wpływ na sprawozdanie finansowe. Szacunki i założenia, które Bank przyjmuje do wykazywania wartości aktywów i zobowiązań oraz przychodów i kosztów dokonywane są przy wykorzystaniu danych historycznych oraz innych czynników, które są dostępne oraz uznawane za właściwe w danych okolicznościach.

Założenia co do przyszłości oraz dostępne dane służą do szacowania wartości księgowych aktywów oraz zobowiązań, których nie można jednoznacznie określić przy wykorzystaniu innych źródeł. Przy dokonywaniu szacunków Bank uwzględnia przyczyny oraz źródła niepewności, które są przewidywane na koniec okresu sprawozdawczego. Wyniki rzeczywiste mogą się różnić od wartości szacunkowych.

Dokonywane przez Bank szacunki oraz założenia są poddawane bieżącym przeglądom. Korekty szacunków są ujmowane w okresie, w którym dokonano zmiany szacunków, jeżeli korekty dotyczą tylko tego danego okresu. Natomiast, jeżeli korekty wpływają zarówno na okres, w którym dokonano zmiany, jak i na przyszłe okresy, są one ujmowane w okresie, w którym dokonano zmiany oraz w okresach przyszłych.

2.4  Kwestie środowiskowe

Bank nie identyfikuje istotnego wpływu kwestii środowiskowych na sprawozdanie finansowe. Ze względu na charakter działalności gospodarczej bezpośrednie oddziaływanie Banku na środowisko naturalne jest ograniczone do zużycia zasobów naturalnych. Pośredni wpływ na środowisko Bank realizuje poprzez kształtowanie oferty produktowej tak, aby motywować klientów do inwestycji w energooszczędne nieruchomości oraz poprzez emitowanie zielonych listów zastawnych. Zagadnienia te zostały opisane w Sprawozdaniu Zarządu z działalności PKO Banku Hipotecznego SA za rok zakończony 31 grudnia 2022 roku.

2.5  Oświadczenie Zarządu

Zarząd oświadcza, że wedle jego najlepszej wiedzy sprawozdanie finansowe i dane porównawcze zostały sporządzone zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości oraz że odzwierciedlają w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny sytuację majątkową i finansową Banku oraz jego wynik finansowy.

2.6  Zatwierdzenie sprawozdania finansowego

Niniejsze sprawozdanie finansowe, podlegające przeglądowi oraz opiniowaniu przez Komitet Audytu i Finansów Rady Nadzorczej 28 lutego 2023 roku, ocenie Rady Nadzorczej 1 marca 2023 roku, zostało zaakceptowane przez Zarząd Banku do publikacji 1 marca 2023 roku.

3.      Opis ważniejszych zasad rachunkowości

Najważniejsze zasady rachunkowości oraz szacunki i oceny zastosowane przy sporządzaniu niniejszego sprawozdania przedstawione zostały w poszczególnych notach. Zasady te stosowane były we wszystkich prezentowanych latach w sposób ciągły.

Poniżej zaprezentowano wykaz zasad rachunkowości oraz ważniejszych szacunków i ocen dla poszczególnych pozycji rachunku zysków i strat oraz sprawozdania z sytuacji finansowej.

 

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

Nota

Zasady rachunkowości 1)

Ważniejsze szacunki

i oceny 1)

Przychody i koszty z tytułu odsetek

7

 T

 T

Przychody i koszty z tytułu prowizji i opłat

8

 T

 

Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

 

 T

 T

Wynik z pozycji wymiany

9

 T

 T

Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe

11

 T

 T

Pozostałe przychody i koszty operacyjne netto

12

 T

 

Ogólne koszty administracyjne

13

 T

 

Koszty z tytułu obciążeń regulacyjnych

14

 T

 

Podatek dochodowy

16

 T

 

 

SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ

Nota

Zasady rachunkowości 1)

Ważniejsze szacunki

i oceny 1)

Kasa, środki w Banku Centralnym

17

 T

 

Należności od banków

18

 T

 

Instrumenty pochodne zabezpieczające

19

 T

T

Papiery wartościowe

20

 T

 

Kredyty i pożyczki wobec klientów

21, 22

 T

T

Wartości niematerialne

23

 T

T

Rzeczowe aktywa trwałe, w tym aktywa z tytułu prawa do użytkowania

23

 T

T

Inne aktywa

24

 T

 

Zobowiązania wobec banków

25

 T

 

Zobowiązania wobec klientów

26

 T

 

Zobowiązania z tytułu wyemitowanych listów zastawnych

27

 T

 

Zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji

28

 T

 

Pozostałe zobowiązania

29

 T

 

Rezerwy

30

 T

T

Kapitały własne

31

 T

 

1) Litera T oznacza występowanie danej polityki rachunkowości lub ważniejszych szacunków i ocen

3.1              Waluty obce

3.1.1.    Waluta funkcjonalna i waluta prezentacji

Sprawozdanie finansowe prezentowane jest w złotych (PLN), które są walutą funkcjonalną i walutą prezentacji Banku.

3.1.2.    Transakcje i salda w walutach obcych

Transakcje wyrażone w walutach obcych przelicza się na walutę funkcjonalną według kursu obowiązującego w dniu transakcji. Każdorazowo na koniec okresu sprawozdawczego Bank przelicza:

■       pozycje pieniężne w walucie obcej przy zastosowaniu kursu zamknięcia, tj. kursu średniego ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski obowiązującego na koniec okresu sprawozdawczego,

■       pozycje niepieniężne wyceniane według historycznej ceny nabycia wyrażonej w walucie obcej przy zastosowaniu kursu wymiany z dnia transakcji,

■       pozycje niepieniężne wyceniane w wartości godziwej wyrażonej w walucie obcej przeliczane są przy zastosowaniu kursów wymiany, które obowiązywały w dniu, na który wartość godziwa została ustalona.

Zyski i straty kursowe z tytułu rozliczenia tych transakcji oraz wyceny księgowej aktywów i zobowiązań pieniężnych wyrażonych w walutach obcych ujmuje się w rachunku zysków i strat w wyniku z pozycji wymiany.

3.2              Ujmowanie transakcji w księgach

Aktywa finansowe oraz zobowiązania finansowe, w tym również transakcje terminowe, z których wynika zobowiązanie lub prawo do nabycia lub sprzedaży w przyszłym terminie ustalonej ilości określonych instrumentów finansowych po ustalonej cenie, wprowadza się do ksiąg rachunkowych pod datą zawarcia kontraktu, bez względu na przewidziany w umowie termin rozliczenia transakcji.

3.3              Wyłączenie ze sprawozdania z sytuacji finansowej instrumentów finansowych

Składnik aktywów finansowych zostaje usunięty ze sprawozdania z sytuacji finansowej, gdy wygasają umowne prawa do przepływów pieniężnych z aktywów finansowych lub gdy Bank przenosi składnik aktywów finansowych na inny podmiot. Przeniesienie to ma miejsce wtedy, gdy Bank:

■       przenosi umowne prawa do otrzymania przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych lub

■       zatrzymuje umowne prawa do otrzymania przepływów pieniężnych ze składnika aktywów finansowych, ale przyjmuje umowny obowiązek przekazania tych przepływów jednostce spoza Banku.

Przenosząc składniki aktywów finansowych Bank ocenia, w jakim stopniu zachowuje ryzyko i korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych. W tym przypadku:

■       jeżeli Bank przenosi zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to wyłącza składnik aktywów finansowych ze sprawozdania z sytuacji finansowej,

■       jeżeli Bank zachowuje zasadniczo całe ryzyko i wszystkie korzyści związane z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to w dalszym ciągu ujmuje składnik aktywów finansowych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej,

■       jeżeli Bank nie przenosi, ani nie zachowuje zasadniczo całego ryzyka i wszystkich korzyści związanych z posiadaniem składnika aktywów finansowych, to Bank ustala, czy zachował kontrolę nad tym składnikiem aktywów finansowych. W przypadku zachowania kontroli składnik aktywów finansowych jest ujmowany w sprawozdaniu z sytuacji finansowej Banku do wysokości wynikającej z trwałego zaangażowania. Odpowiednio, w przypadku braku kontroli, jest ze sprawozdania z sytuacji finansowej wyłączany.

Bank wyłącza ze swojego sprawozdania z sytuacji finansowej zobowiązanie finansowe (lub jego część), gdy obowiązek określony w umowie został wypełniony, umorzony lub wygasł.

3.4              Klasyfikacja i wycena instrumentów finansowych

3.4.1.    Zasady klasyfikacji instrumentów finansowych

Bank klasyfikuje aktywa finansowe do jednej z następujących kategorii:

■       wyceniane według zamortyzowanego kosztu,

■       wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite,

■       wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Klasyfikacja w dniu nabycia lub powstania zależy od modelu biznesowego przyjętego przez Bank do zarządzania daną grupą aktywów oraz od charakterystyki umownych przepływów pieniężnych wynikających z pojedynczego aktywa lub grupy aktywów. Bank wyodrębnia następujące modele biznesowe:

■       „utrzymywane dla przepływów pieniężnych” - model, w którym powstałe lub nabyte aktywa finansowe są utrzymywane w celu pozyskiwania korzyści z umownych przepływów pieniężnych – model typowy dla działalności kredytowej,

■       „utrzymywane dla przepływów pieniężnych i na sprzedaż” - model, w którym aktywa finansowe po powstaniu lub nabyciu są utrzymywane w celu pozyskiwania korzyści z umownych przepływów pieniężnych, ale mogą być również sprzedane - model typowy dla działalności zarządzania płynnością,

■       rezydualny - inny niż model „utrzymywane dla przepływów pieniężnych” oraz „utrzymywane dla przepływów pieniężnych i na sprzedaż”.

Klasyfikacji instrumentów finansowych dokonuje się w momencie ujęcia instrumentu lub jego istotnej modyfikacji. Zmiana klasyfikacji aktywów finansowych może wynikać ze zmiany modelu biznesowego. Zmiana modelu warunkowana jest zmianami zachodzącymi wewnątrz lub na zewnątrz Banku lub rozpoczęciem albo zakończeniem danego rodzaju działalności, dlatego też zmiany te występują niezwykle rzadko.

Model biznesowy

Wybór modelu biznesowego jest dokonywany przy początkowym ujęciu aktywów finansowych. Przeprowadzany jest na poziomie poszczególnych grup aktywów, w kontekście obszaru działalności, w związku z którym aktywa finansowe powstały lub zostały nabyte i następuje między innymi w oparciu o:

■       sposób oceny i raportowania wyników portfela aktywów finansowych,

■       sposób zarządzania ryzykiem związanym z tymi aktywami oraz zasad wynagradzania osób zarządzających tymi portfelami.

W modelu biznesowym „utrzymywanie dla przepływów pieniężnych” sprzedaż aktywów jest incydentalna i możliwa do realizacji w przypadku wzrostu poziomu ryzyka kredytowego, zmiany prawa lub regulacji - realizowana w celu utrzymania zakładanego poziomu kapitału regulacyjnego, na zasadach opisanych w strategii zarządzania takimi portfelami lub przy założeniu, iż następuje ona blisko daty zapadalności aktywa, w przypadku istotnego wzrostu poziomu ryzyka powyżej poziomu zakładanego dla danego portfela, istotnej wewnętrznej restrukturyzacji lub przejęcia innego biznesu, realizacji planu kryzysowego lub naprawy oraz innego niedającego się przewidzieć czynnika, na który Bank nie ma wpływu.

Ocena charakterystyk wynikających z umownych przepływów pieniężnych

Ocena charakterystyk wynikających z umownych przepływów pieniężnych polega na ustaleniu, poprzez przeprowadzenie testu SPPI, czy wynikające z umowy przepływy pieniężne z tego składnika aktywów są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty. Odsetki obejmują zapłatę za wartość pieniądza w czasie, za ryzyko kredytowe związane z kwotą główną pozostałą do spłaty w określonym czasie i za inne podstawowe ryzyka i koszty związane z udzieleniem lub nabyciem aktywa finansowego, a także marżę zysku.

Charakterystyka wynikająca z umownych przepływów pieniężnych pozostaje bez wpływu na klasyfikację składnika aktywów finansowych, jeśli:

■       mogłaby mieć tylko niewielki wpływ na wynikające z umowy przepływy pieniężne z tytułu tego składnika (cecha de minimis),

■       wpływa na wynikające z umowy przepływy pieniężne z tytułu instrumentu tylko w przypadku wystąpienia zdarzenia niezwykle rzadkiego, wyjątkowo nietypowego i bardzo mało prawdopodobnego (cecha non genuine).

W celu dokonania wyżej wymienionego ustalenia uwzględnia się potencjalny wpływ charakterystyk wynikających z umownych przepływów pieniężnych w każdym okresie sprawozdawczym i łącznie w całym okresie życia instrumentu finansowego.

Test SPPI jest przeprowadzany dla każdego aktywa finansowego w modelu „utrzymywane dla przepływów pieniężnych” lub „utrzymywane dla przepływów pieniężnych i na sprzedaż” na dzień początkowego ujęcia (w tym dla modyfikacji istotnej po ponownym ujęciu aktywa finansowego) oraz w przypadku zmiany warunków umowy mających wpływ na zmianę charakterystyki umownych przepływów pieniężnych.

Kategoria wyceny aktywów finansowych według zamortyzowanego kosztu

Składnik aktywów finansowych (dotyczy dłużnych aktywów finansowych) wycenia się według zamortyzowanego kosztu, jeśli spełnione są oba poniższe warunki:

■       składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym „utrzymywane dla przepływów pieniężnych”,

■       warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty (zdany test SPPI).

Wartość początkową składnika aktywów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu korygują wszelkie prowizje i opłaty mające wpływ na jego efektywny zwrot i stanowiące integralną część efektywnej stopy procentowej tego aktywa (prowizje i opłaty zaistniałe w związku z realizacją czynności wykonywanych przez Bank, a prowadzących do powstania aktywów). Prowizje i opłaty mające wpływ na efektywny zwrot z aktywów zaistniałe po dacie powstania aktywów finansowych powodują zmiany harmonogramów przyszłych przepływów pieniężnych generowanych przez te aktywa. Prowizja za udzielenie oraz podwyższenie kwoty kredytu hipotecznego, która może podlegać zwrotowi na rzecz klienta z tytułu wcześniejszej całkowitej spłaty, ujmowana jest jako korekta wartości bilansowej brutto tego instrumentu finansowego, niepodlegająca rozliczeniu metodą efektywnej stopy procentowej do czasu upłynięcia przewidywanego okresu ekonomicznego. Po tym okresie, korekta wartości bilansowej brutto z tytułu potencjalnego zwrotu na rzecz klienta podlega rozliczeniu w czasie metodą liniową przez pozostały okres życia instrumentu finansowego w przychody odsetkowe.

Wartość bieżącą tej kategorii aktywów ustala się przy użyciu efektywnej stopy procentowej służącej do bieżącego ustalenia (naliczenia) przychodu odsetkowego wygenerowanego przez aktywa w danym okresie, korygując ją o odpisy na oczekiwane straty kredytowe.

Kategoria wyceny aktywów finansowych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

Składnik aktywów finansowych (dotyczy dłużnych aktywów finansowych) jest wyceniany do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, jeżeli spełnione są oba poniższe warunki:

■       składnik aktywów finansowych jest utrzymywany zgodnie z modelem biznesowym, którego celem jest zarówno otrzymywanie przepływów pieniężnych wynikających z umowy, jak i sprzedaż składników aktywów finansowych, oraz

■       warunki umowy dotyczącej składnika aktywów finansowych powodują powstawanie w określonych terminach przepływów pieniężnych, które są jedynie spłatą kwoty głównej i odsetek od kwoty głównej pozostałej do spłaty.

Skutki zmiany wartości godziwej tych aktywów finansowych do momentu zaprzestania ujmowania składnika aktywów finansowych lub jego przeklasyfikowania odnosi się do innych dochodów całkowitych, z wyjątkiem przychodów odsetkowych, wyniku z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe oraz zysków lub strat z tytułu różnic kursowych, które ujmuje się w rachunku zysków i strat. Jeśli zaprzestano ujmowania składnika aktywów finansowych, skumulowane zyski lub straty poprzednio ujęte w innych dochodach całkowitych zostają przeklasyfikowane z pozycji inne dochody całkowite do rachunku zysków i strat.

Kategoria wyceny aktywów finansowych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

Jeśli aktywa finansowe nie spełniają wymienionych powyżej kryteriów kwalifikacji do wyceny według zamortyzowanego kosztu albo do wyceny do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, są one klasyfikowane jako aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat.

Dodatkowo, w momencie początkowego ujęcia, można nieodwołalnie wyznaczyć składnik aktywów finansowych jako wyceniany w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat (opcja wyceny do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat) jeśli w ten sposób eliminuje się lub znacząco zmniejsza niespójność wyceny lub ujęcia (niedopasowanie księgowe). Opcja ta dostępna jest dla instrumentów dłużnych zarówno w modelu „utrzymywane dla przepływów pieniężnych” oraz „utrzymywane dla przepływów pieniężnych i na sprzedaż”.

Zgodnie z MSSF 9 prezentacja aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat jest następująca:

1)    przeznaczone do obrotu - składniki aktywów finansowych które:

■       nabyto głównie w celu sprzedaży lub odkupienia w bliskim terminie, lub

■       w momencie początkowego ujęcia stanowią część portfela określonych instrumentów finansowych, którymi zarządza się łącznie i dla których istnieją dowody bieżącego faktycznego trybu generowania krótkoterminowych zysków, lub

■       są instrumentem pochodnym (z wyjątkiem instrumentów pochodnych będących umowami gwarancji finansowej lub wyznaczonymi i skutecznymi instrumentami zabezpieczającymi),

2)    aktywa finansowe nieprzeznaczone do obrotu obowiązkowo wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat - aktywa finansowe dla których warunki z testu charakterystyki przepływów pieniężnych (test SPPI) nie zostały spełnione (niezależnie od modelu biznesowego),

3)    aktywa finansowe desygnowane do wyceny do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat przy początkowym ujęciu (opcja wyceny do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat).

Zysk lub stratę na składniku aktywów finansowych wycenianym do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat ujmuje się w rachunku zysków i strat.

3.4.2.    Zmiana klasyfikacji aktywów finansowych

Reklasyfikacja aktywów finansowych następuje jedynie w przypadku zmiany modelu biznesowego odnoszącego się do aktywa lub grupy aktywów, wynikającego z rozpoczęcia lub zakończenia istotnej części działalności. Zmiany takie mają charakter incydentalny. Zmiana klasyfikacji jest ujmowana prospektywnie, tj. bez zmiany ujętych dotychczas skutków wyceny do wartości godziwej, odpisów czy naliczonych odsetek.

Za zmianę modelu biznesowego nie uważa się:

■       zmiany zamiarów związanych z konkretnymi aktywami finansowymi (nawet w przypadku znacznych zmian warunków rynkowych),

■       tymczasowego zaniku określonego rynku aktywów finansowych,

■       przeniesienia aktywów finansowych między obszarami działalności stosującymi różne modele biznesowe.

3.4.3.    Zmiana szacunku kontraktowych przepływów pieniężnych - Modyfikacje

Modyfikacja to zmiana przepływów kontraktowych składnika aktywów finansowych na podstawie aneksu do umowy lub zmian warunków umowy wynikających z zewnętrznych regulacji prawnych. Modyfikacja może być istotna lub nieistotna. Nie stanowi modyfikacji zmiana przepływów kontraktowych wynikająca z realizacji warunków umownych.

Jeśli wynikające z umowy przepływy pieniężne związane ze składnikiem aktywów finansowych podlegają renegocjacji lub jakiejkolwiek innej modyfikacji, a renegocjacja lub modyfikacja nie prowadzą do zaprzestania ujmowania danego składnika aktywów finansowych („Modyfikacja Nieistotna”) ustala się aktualną wartość bilansową brutto składnika aktywów finansowych i ujmuje w rachunku zysków i strat. Wartość bilansową brutto składnika aktywów finansowych oblicza się jako obecną wartość renegocjowanych lub zmodyfikowanych przepływów pieniężnych wynikających z umowy, dyskontowanych według pierwotnej efektywnej stopy procentowej składnika aktywów finansowych (lub efektywnej stopy procentowej skorygowanej o ryzyko kredytowe w przypadku zakupionych lub utworzonych składników aktywów finansowych z utratą wartości) bądź, w stosownych przypadkach wskazanych w MSSF 9, według zaktualizowanej efektywnej stopy procentowej. Wszelkie koszty i opłaty korygują wartość bilansową zmodyfikowanego składnika aktywów finansowych i są amortyzowane w okresie pozostającym do daty wymagalności zmodyfikowanego składnika aktywów finansowych.

W pewnych okolicznościach renegocjacja lub modyfikacja wynikających z umowy przepływów pieniężnych związanych ze składnikiem aktywów finansowych może prowadzić do zaprzestania ujmowania istniejącego składnika aktywów finansowych. Jeżeli modyfikacja składnika aktywów finansowych powoduje zaprzestanie ujmowania istniejącego składnika aktywów finansowych, a następnie ujęcie zmodyfikowanego składnika aktywów finansowych, zmodyfikowany składnik aktywów uznaje się za nowy składnik aktywów finansowych („Modyfikacja Istotna”). Następuje ujęcie nowego aktywa w wartości godziwej oraz kalkulacja nowej efektywnej stopy procentowej zastosowanej do nowego aktywa. W przypadku, gdy charakterystyka zmodyfikowanego nowego aktywa finansowego (po zawarciu aneksu) odpowiada warunkom rynkowym, jego wartość godziwa równa jest jego wartości bilansowej netto.

Ocena czy dana modyfikacja aktywów finansowych jest modyfikacją istotną czy nieistotną zależy od spełnienia kryteriów jakościowych oraz ilościowych.

Przyjęte Kryteria Jakościowe są następujące:

■       zmiana dłużnika, za wyjątkiem zmiany wynikającej ze śmierci dłużnika,

■       wprowadzenie do umowy cechy umownej powodującej naruszenie testu charakterystyk przepływów pieniężnych lub usunięcie tej cechy,

■       przewalutowanie.

Wystąpienie przynajmniej jednego z tych kryteriów skutkuje wystąpieniem modyfikacji istotnej.

Przyjęte Kryteria Ilościowe są następujące:

■       test 10% polegający na analizie zmiany warunków umownych składnika aktywa finansowego skutkującej powstaniem różnicy między wartością przyszłych przepływów pieniężnych wynikających ze zmienionego aktywa finansowego, zdyskontowanych oryginalną efektywną stopą procentową a wartością analogicznych przyszłych przepływów wynikających z pierwotnego składnika aktywa finansowego zdyskontowanych tą samą stopą procentową;

■       zwiększenie zaangażowania dłużnika, które obejmuje wartość zwiększenia kapitału i udzielonych zobowiązań pozabilansowych powyżej 10% w stosunku do kapitału i zobowiązań pozabilansowych sprzed podwyższenia dla każdej pojedynczej ekspozycji;

■       wydłużenie pierwotnego okresu kredytowania kredytów mieszkaniowych o więcej niż 4 lata.

Wystąpienie kryterium ilościowego powyżej 10% skutkuje uznaniem modyfikacji za istotną, natomiast wystąpienie kryterium ilościowego na poziomie równym lub poniżej 10% oraz nieistotne wydłużenie okresu finansowania skutkuje uznaniem modyfikacji za nieistotną.

Sposób ujęcia zysków lub strat z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów i zobowiązań finansowych niewycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat (w tym z tytułu sprzedaży lub istotnej modyfikacji) oraz wyniku na modyfikacji nieistotnej został opisany w Nocie 3.4.5.

3.4.4.    Wycena aktywów finansowych nabytych lub udzielonych z utratą wartości (POCI)

Aktywa nabyte lub udzielone z utratą wartości (dalej „POCI” - ang. purchased or originated credit-impaired asset) dotyczą aktywów finansowych o charakterze dłużnym, wycenianych według zamortyzowanego kosztu oraz wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, tj. kredytów oraz dłużnych papierów wartościowych, które na moment nabycia lub udzielenia miały już utratę wartości. Ujęcie początkowe tych aktywów następuje w wartości netto odpowiadającej wartości godziwej. Przychody odsetkowe od aktywów POCI oblicza się od wartości bilansowej netto przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej, skorygowanej o ryzyko kredytowe rozpoznane w okresie całego życia aktywa. Skorygowaną o ryzyko kredytowe efektywną stopę procentową liczy się poprzez uwzględnienie przyszłych przepływów pieniężnych skorygowanych o efekt ryzyka kredytowego rozpoznawanego w całym okresie życia aktywa. Zmiana szacunków w kolejnych okresach sprawozdawczych w zakresie przyszłych odzysków odnoszona jest jako strata lub zysk z tytułu utraty wartości do rachunku zysków i strat.

3.4.5.    Ujmowanie zysków lub strat z tytułu zaprzestania ujmowania instrumentów finansowych niewycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat oraz wyniku na modyfikacji

Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów i zobowiązań finansowych niewycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat (w tym z tytułu sprzedaży lub istotnej modyfikacji) ujmuje się w pozycji „Zyski lub straty z tytułu zaprzestania ujmowania aktywów i zobowiązań finansowych niewycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat”.

Wynik z tytułu modyfikacji nieistotnej aktywów finansowych ujmuje się w pozycji „Przychody odsetkowe”.

Obie powyższe pozycje rachunku zysków i strat prezentuje się w podziale na instrumenty finansowe:

■       wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite,

■       wyceniane według zamortyzowanego kosztu.

4.      Wpływ ustawy o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom

14 lipca 2022 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej podpisał Ustawę z dnia 7 lipca 2022 roku o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom („Ustawa o wsparciu”), która zawiera pakiet wsparcia dla kredytobiorców spłacających kredyty hipoteczne, w tym m.in. możliwość zawieszenia spłaty kredytu tzw. wakacje kredytowe, dopłaty do kredytów z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców oraz zapowiedź stosowania zamiennika dla wskaźnika WIBOR.

4.1       Wakacje kredytowe

Zgodnie z założeniami Ustawy o wsparciu:

■     ustawowe wakacje kredytowe dotyczą kredytów hipotecznych udzielonych w złotych polskich na własne potrzeby mieszkaniowe;

■     dają możliwość zawieszenia spłaty kredytu nawet na 8 miesięcy w latach 2022 – 2023 – po dwa miesiące w III i IV kwartale 2022 roku i po jednym miesiącu w każdym z czterech kwartałów 2023 roku;

■     z zawieszenia spłaty kredytu może skorzystać klient, jeśli umowa została zawarta przed 1 lipca 2022 roku, a okres kredytowania kończy się po 31 grudnia 2022 roku;

■     z wakacji kredytowych można skorzystać wyłącznie w przypadku jednego kredytu;

■     harmonogram spłaty rat kredytowych ulega wydłużeniu o liczbę wykorzystanych miesięcy wakacji kredytowych.

Uprawnienia klientów do skorzystania przez nich z zawieszenia spłat kredytu stanowią zdaniem Banku ustawową modyfikację przepływów pieniężnych, która nastąpiła w dniu podpisania Ustawy przez Prezydenta tj. 14 lipca 2022 roku.

Tym samym Bank skorygował wartość bilansową brutto kredytów hipotecznych o kwotę 667 816 tys. PLN dokonując pomniejszenia przychodu odsetkowego. Wartość korekty została ustalona jako różnica wartości bieżącej szacowanych przepływów pieniężnych, wynikających z umów kredytowych, uwzględniającej zawieszenie płatności rat oraz bieżącej wartości bilansowej brutto portfela kredytowego. Kalkulacja straty oparta była na założeniu, że około 63% uprawnionych klientów posiadających kredyt hipoteczny udzielony w PLN zdecyduje się w pełnym zakresie skorzystać z wakacji kredytowych tj. na 8 miesięcy (współczynnik partycypacji klientów). Kwota straty, oszacowana przy założeniu skorzystania z wakacji kredytowych przez 100% klientów wynosiłaby 1 060 026 tys. PLN na moment ujęcia.

Wrażliwość wysokości straty na zmianę współczynnika partycypacji klientów o +/- 10 pp. przedstawia poniższa tabela:

WPŁYW NA STRATĘ Z TYTUŁU WAKACJI KREDYTOWYCH

„+” WZROST; „()” SPADEK

Wzrost współczynnika

partycypacji o 10 pp.

Spadek współczynnika

partycypacji o 10 pp.

106 000

(106 000)

Do 31 grudnia 2022 roku 67 tysięcy klientów Banku złożyło wniosek o zawieszenie spłaty kredytu hipotecznego, a łączna liczba zawieszonych rat kredytów wyniosła 434 tysiące (z czego 191 tysięcy dotyczyło 2023 roku), co stanowiło 47% maksymalnej liczby rat do zawieszenia dla wszystkich uprawnionych klientów.

Bank na 31 grudnia 2022 r. dokonał oceny wystarczalności poziomu straty z tytułu wakacji kredytowych w ujęciu wartościowym, przyjmując następujące założenia:

■     stopień partycypacji klientów w wakacjach kredytowych w 2023 roku będzie zbliżony do poziomu z 2022 roku - analiza ta oparta jest na podziale klientów na 4 grupy obrazujące ich dotychczasowy stopień aktywności, na podstawie którego określony został potencjalny stopień aktywności na 2023 roku;

■     dla grupy klientów, którzy wnioskowali o wakacje kredytowe w 2022 roku, ale na koniec roku nie złożyli wniosków o zawieszenia rat kapitałowo-odsetkowych na 2023 rok uwzględniony został efekt przeszacowania stóp procentowych, kalkulowany na bazie zmiany stóp bazowych pomiędzy datą ujęcia straty na wakacjach kredytowych, a 31.12.2022 roku;

■     strata dotycząca wszystkich zrealizowanych w 2022 roku oraz zawnioskowanych na 2023 rok zawieszeń rat kapitałowo-odsetkowych została obniżona o efekt przedpłat obserwowany na podstawie zachowania klientów w drugiej połowie 2022 roku oraz prognozowany na 2023 rok, skorygowany ostrożnościowo z uwagi na niepewność w odniesieniu do możliwych przedpłat w 2023 roku;

■     na podstawie danych miesięcznych o napływie nowych wniosków w 2022 roku, przy zastosowaniu funkcji ekstrapolacyjnej ustalony został trend wniosków jakie mogą pojawić się do końca programu, na podstawie którego przy zastosowaniu stóp procentowych na 31 grudnia 2022 roku oszacowana została potencjalna strata.

Wyniki powyższej analizy potwierdziły, iż rozpoznana przez Bank strata z tytułu wakacji kredytowych w wysokości 667 816 tys. PLN jest na adekwatnym poziomie. Na wzrost współczynnika partycypacji klientów w przyszłości, a tym samym na poziom kosztów z tego tytułu, mogą potencjalnie mieć wpływ takie czynniki jak wzrost poziomu bezrobocia, zmiana zachowań klientów oraz wzrost rynkowych stóp procentowych.

4.2       Dopłaty do kredytów z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców

Ustawa o wsparciu wprowadziła również zmiany w zakresie działania Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, który oferuje wsparcie kredytobiorcom maksymalnie do 2 000 PLN miesięcznie, wypłacane nawet przez 36 miesięcy. Spłata wsparcia następuje po dwóch latach w równych i nieoprocentowanych 144 ratach. Część wsparcia może zostać umorzona tym klientom, którzy terminowo spłacą 100 pierwszych rat. Klient może skorzystać ze wsparcia gdy spełniony jest jeden z poniższych warunków:

■     co najmniej jeden z kredytobiorców ma status bezrobotnego;

■     miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego przekraczają 50 procent miesięcznych dochodów;

■     miesięczny dochód po odjęciu kosztów kredytu nie przekracza w 2022 roku 1 552 PLN /osobę w gospodarstwie jednoosobowym oraz 1 200 PLN /osobę w gospodarstwach wieloosobowych.

W 2022 roku Bank odprowadził na rzecz Funduszu Wsparcia Kredytobiorców składkę w wysokości 6 313 tys. PLN, która została zaprezentowana w pozycji „Koszty z tytułu obciążeń regulacyjnych”.

4.3       Zapowiedź stosowania zamiennika dla wskaźnika WIBOR

Ustawa o wsparciu zakłada również zastąpienie wskaźnika WIBOR innym wskaźnikiem, co zostało opisane w Nocie 5 „Reforma wskaźników referencyjnych IBOR”

5.      Reforma wskaźników referencyjnych IBOR

5.1  Otoczenie prawne

Międzybankowe stopy procentowe (tzw. IBORy) są powszechnie stosowane jako stawki referencyjne do określania oprocentowania w szerokim zakresie umów i instrumentów finansowych.

Na obszarze Unii Europejskiej wyznaczono nowy standard dla opracowywania, udostępniania oraz stosowania wskaźników referencyjnych. Podstawę prawną w tym zakresie stanowi unijne Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1011 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie indeksów stosowanych jako wskaźniki referencyjne w instrumentach finansowych i umowach finansowych lub do pomiaru wyników funduszy inwestycyjnych i zmieniające dyrektywy 2008/48/WE i 2014/17/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 596/2014 (dalej łącznie: Rozporządzenie BMR), które m.in.:

■     określiło reguły, według których powinny być opracowywane i stosowane przejrzyste, wiarygodne i rzetelne wskaźniki referencyjne,

■     wskazuje rozszerzone mechanizmy kontroli nad wyznaczaniem wskaźników referencyjnych,

■     oczekuje wyznaczania wskaźników referencyjnych co do zasady w oparciu o rzeczywiste transakcje przeprowadzane na danym rynku.

12 lutego 2021 roku Unia Europejska opublikowała zmianę do Rozporządzenia BMR, nadającą Komisji Europejskiej lub państwu członkowskiemu Unii kompetencje do wyznaczenia zamiennika dla wskaźnika referencyjnego, który przestanie być opracowywany - w przypadku gdy takie zdarzenie może zagrozić stabilności rynku Unii lub państwa członkowskiego. Zamiennik będzie z mocy prawa zastępować wszystkie odniesienia do wskaźnika, który przestaje być publikowany, we wszystkich umowach oraz instrumentach finansowych, w których brak jest klauzul awaryjnych lub zapisy te nie przewidują rozwiązań na wypadek trwałego zaprzestania publikowania wskaźnika.

5.2  Prace nad reformą wskaźnika WIBOR w Polsce

Pierwszy etap reformy WIBOR został zrealizowany w 2020 roku i polegał na zmianie metodologii kalkulacji wskaźnika. 16 grudnia 2020 roku KNF wydała decyzję o udzieleniu GPW Benchmark S.A. zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie administratora wskaźników referencyjnych stopy procentowej, w tym kluczowego wskaźnika jakim jest WIBOR, którego sposób opracowywania został dostosowany do wymogów Rozporządzenia BMR.

Istotnym czynnikiem determinującym dalszy etap reformy wskaźnika WIBOR była opisana w Nocie 4 Ustawa o wsparciu, która zakłada zastąpienie wskaźnika WIBOR innym wskaźnikiem. Proces wyznaczenia zamiennika za WIBOR ma zostać uregulowany ustawowo. Procedura wyznaczenia zamiennika, po wystąpieniu zdarzenia uruchamiającego, określonego w Rozporządzeniu BMR, będzie inicjowana przez Komisję Nadzoru Finansowego (KNF), a w proces zostanie zaangażowany Komitet Stabilności Finansowej. Minister Finansów będzie mógł określić zamiennik w rozporządzeniu. Natomiast w przypadku braku wyznaczenia wskaźnika w sposób opisany powyżej, będzie możliwość wyznaczenia go na podstawie stawki POLONIA.

W związku z powyższym w lipcu 2022 roku została powołana Narodowa Grupa Robocza (NGR) ds. reformy wskaźnika referencyjnego WIBOR. Celem prac NGR jest przygotowanie procesu skutecznego wdrożenia nowego wskaźnika referencyjnego na polskim rynku finansowym oraz zastąpienia nim stosowanego obecnie wskaźnika referencyjnego stopy procentowej WIBOR. Zasadą funkcjonowania NGR w zakresie ww. celów jest działanie w sposób zgodny z przepisami, uporządkowany, a także unikanie zagrożeń dla stabilności polskiego sektora finansowego i polskiej gospodarki. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego zaprosił do wzięcia udziału w pracach NGR uczestników krajowego rynku finansowego. Prace NGR nadzoruje i koordynuje Komitet Sterujący Narodowej Grupy Roboczej (KS NGR), w skład którego wchodzą przedstawiciele kluczowych instytucji.

W toku prac NGR dokonano identyfikacji, priorytetyzacji oraz oszacowania czasochłonności zadań, których realizacja przez wszystkich uczestników rynku jest wymagana dla poprawnego i bezpiecznego zastąpienia dotychczas stosowanych wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID przez nowy wskaźnik referencyjny.

1 września 2022 roku KS NGR podjął decyzję o wyborze indeksu WIRON (Warsaw Interest Rate Overnight) jako alternatywnego wskaźnika referencyjnego stopy procentowej, który jest kalkulowany na podstawie rzeczywistych transakcji ON (overnight) zawieranych z dużymi przedsiębiorstwami oraz instytucjami finansowymi. Administratorem WIRON w rozumieniu Rozporządzenia BMR jest GPW Benchmark, wpisany do rejestru Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych (ESMA). WIRON ma się stać docelowo kluczowym wskaźnikiem referencyjnym stopy procentowej w rozumieniu rozporządzenia BMR, który stosowany będzie w umowach i instrumentach finansowych.

27 września 2022 roku KS NGR przyjął Mapę Drogową, w której określono następujące cele:

■     zapewnienie zgodności procesu zastąpienia wskaźników referencyjnych z przepisami rozporządzenia BMR;

■     stworzenie płynnego rynku kasowych i pochodnych instrumentów finansowych stosujących wybrany wskaźnik referencyjny RFR (Risk Free Rate) dla polskiego złotego (PLN);

■     przygotowanie operacyjne i techniczne wszystkich uczestników rynku finansowego (emitentów, inwestorów, instytucji infrastruktury rynku) do zastąpienia wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID przez WIRON;

■     przeprowadzenie wymaganych zmian w przepisach prawa oraz zbudowanie pełnej świadomości przeprowadzanej reformy i jej konsekwencji wśród wszystkich uczestników rynku finansowego, w szczególności konsumentów.

Z uwagi na fakt, że na reformę wskaźników referencyjnych składa się bardzo wiele wzajemnie powiązanych elementów, proces ten będzie rozłożony w czasie. NGR określiła w Mapie Drogowej, że przy efektywnej współpracy wszystkich zaangażowanych stron, reforma wskaźników referencyjnych w Polsce zostanie zrealizowana w całości do końca 2024 roku, przy czym wdrożenie przez uczestników rynku nowej oferty produktów finansowych stosujących indeks WIRON planowane jest w latach 2023-2024. Mapa Drogowa zakłada gotowość do zaprzestania opracowywania i publikowania wskaźników referencyjnych WIBOR i WIBID od początku 2025 roku.

5.3  Status prac w Banku oraz stopień narażenia na ryzyko związane z reformą WIBOR

W pierwszym etapie dostosowania, zgodnie z art. 28 ust. 2 Rozporządzenia BMR, Bank opracował „Plan na wypadek istotnej zmiany lub zaprzestania opracowywania wskaźnika referencyjnego”, którego postanowienia zostały odzwierciedlone we wzorcach umownych stosowanych w relacjach z klientami.

W związku z założonym w ramach reformy zastąpieniem wskaźnika WIBOR innym wskaźnikiem w Banku został utworzony Zespół zadaniowy ds. reformy wskaźników referencyjnych WIBOR (dalej: „Zespół”). Celem Zespołu jest przygotowanie Banku do wdrożenia nowego wskaźnika referencyjnego stopy procentowej oraz zastąpienia nim stosowanego obecnie wskaźnika referencyjnego WIBOR. Do zadań Zespołu należą w szczególności:

■     dostosowanie umów z kontrahentami i klientami oraz zmiany w ofercie produktowej;

■     dostosowanie metodyk i narzędzi w zakresie wyceny i zarządzania ryzykiem;

■     dostosowanie metodyk i narzędzi w zakresie rachunkowości (w tym. m.in. rachunkowości zabezpieczeń i cen transferowych);

■     wdrożenie zmian w systemach IT;

■     oszacowanie wpływu reformy na wyniki finansowe Banku. 

Przedstawiciele Zespołu aktywnie uczestniczą w spotkaniach poszczególnych strumieni NGR oraz pracach realizowanych na poziomie Grupy PKO Banku Polskiego S.A.

Ponieważ znaczna część aktywów oraz zobowiązań finansowych Banku oparta jest o wskaźnik referencyjny WIBOR, Bank jest narażony na ryzyko związane z jego zastąpieniem.

Poniższa tabela przedstawia ekspozycję Banku na dzień 31 grudnia 2022 roku na wskaźnik referencyjny WIBOR.

 

Waluta w przeliczeniu na PLN

31.12.2022

WIBOR

PLN

Stopa stała

lub brak 1)

Razem

Aktywa finansowe

 

 

 

Kasa, środki w Banku Centralnym

 -

 60 696

 60 696

Należności od banków

 -

 61

 61

Papiery wartościowe

 937 535

 79 912

 1 017 447

Kredyty i pożyczki wobec klientów

 16 912 214

 2 043 150

 18 955 364

Inne aktywa finansowe

 -

 98

 98

Suma aktywów finansowych

 17 849 749

 2 183 917

 20 033 666

 

 

 

 

Zobowiązania finansowe

 

 

 

Zobowiązania wobec banków

 3 895 237

 1 740 623

 5 635 860

Zobowiązania wobec klientów

 -

 5 577

 5 577

Zobowiązania z tytułu wyemitowanych listów zastawnych

 2 451 694

 9 611 935

 12 063 629

Zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji

 328 479

 1 167 425

 1 495 904

Pozostałe zobowiązania finansowe

 -

 14 903

 14 903

Suma zobowiązań finansowych

 6 675 410

 12 540 463

 19 215 873

Zobowiązania warunkowe udzielone finansowe (netto)

 27 274

 10 007

 37 281

1) Dla kredytów i pożyczek wobec klientów oraz odpowiadających im zobowiązań warunkowych udzielonych finansowych w tej pozycji zaprezentowano również instrumenty oparte o okresowo stałą stopą.

NOMINAŁ instrumentów pochodnych

Waluta w przeliczeniu na PLN

31.12.2022

WIBOR

PLN

Stopa stała

lub brak

Razem

Pochodne instrumenty zabezpieczające

 

 

 

- Kupno (noga zmienna kupno)

 -

 9 557 029

 9 557 029

- Sprzedaż (noga zmienna sprzedaż)

8 883 403

6 101

8 889 504

6.      Zmiany zasad rachunkowości oraz objaśnienie różnic między wcześniej publikowanymi sprawozdaniami

6.1       Nowe standardy oraz zmiany do opublikowanych standardów i interpretacji, które weszły w życie od 1 stycznia 2022 roku

Zmiany do:

■       MSSF 3 Połączenia przedsięwzięć w zakresie aktualizacji do Założeń Koncepcyjnych;

■       MSR 16 Rzeczowe aktywa trwałe w zakresie przychodów z produktów wyprodukowanych w okresie przygotowywania rzeczowych aktywów trwałych do rozpoczęcia funkcjonowania;

■       MSR 37 Rezerwy, zobowiązania warunkowe i aktywa warunkowe w zakresie wyjaśnień odnośnie do kosztów, które jednostka uwzględnia w analizie, czy umowa jest kontraktem rodzącym obciążenia;

oraz Roczny program poprawek 2018-2020 zawierający wyjaśnienia oraz doprecyzowania wytycznych standardów w zakresie ujmowania oraz wyceny: MSSF 1 Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po raz pierwszy, MSSF 9 Instrumenty finansowe, MSR 41 Rolnictwo oraz do przykładów ilustrujących do MSSF 16 Leasing nie miały istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

6.2       Nowe standardy i interpretacje oraz zmiany do nich, które zostały opublikowane, a także zostały zatwierdzone przez Unię Europejską, a nie weszły jeszcze w życie i nie zostały jeszcze zastosowane przez Bank

Zmiany do:

■       MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych, w zakresie wymogu ujawniania istotnych informacji dotyczących zasad rachunkowości, które zostały zdefiniowane w standardzie oraz w zakresie klasyfikacji zobowiązań jako krótkoterminowych lub długoterminowych;

■       MSR 8 Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów w zakresie definicji wartości szacunkowych;

■       MSR 12 Podatek dochodowy dotyczące obowiązku ujmowania odroczonego podatku dochodowego w związku z aktywami i zobowiązaniami powstałymi w ramach jednej transakcji;

■       MSSF 16 Leasing, w zakresie zobowiązania leasingowego w transakcjach sprzedaży i leasingu zwrotnego;

oraz wprowadzenie MSSF 17 Umowy ubezpieczeniowe oraz zmiany do MSSF 17 nie będą miały istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe Banku.

6.3       Objaśnienie różnic między wcześniej publikowanymi sprawozdaniami a niniejszym sprawozdaniem finansowym

W związku z rozpoznaniem istotnego wyniku na modyfikacji z tytułu opisanych w Nocie 4.1 Wakacji kredytowych w sprawozdaniu finansowym PKO Banku Hipotecznego SA za rok zakończony 31 grudnia 2022 roku, Bank dokonał zmiany w prezentacji wyniku na modyfikacji nieistotnej, w celu uspójnienia prezentacji do obserwowanych standardów rynkowych. Wpływ na dane porównawcze został zaprezentowany w poniższej tabeli:

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

01.01.2021 -

31.12.2021

przed przekształceniem

Zmiana prezentacji wyniku z tytułu modyfikacji nieistotnej

01.01.2021 -

31.12.2021

przekształcone

 

 

 

 

Przychody z tytułu odsetek i o charakterze zbliżonym do przychodów odsetkowych

 517 473

 1 520

 518 993

Wynik z tytułu modyfikacji

 1 520

 (1 520)

 -

 

 

 

 

Razem

 518 993

 -

 518 993

NOTY DO RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT

7.      Przychody i koszty z tytułu odsetek

Zasady rachunkowości

Przychody i koszty z tytułu odsetek obejmują odsetki, w tym premię i dyskonto z tytułu instrumentów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu oraz instrumentów wycenianych do wartości godziwej. W przychodach i kosztach odsetkowych ujmowane są również rozliczane w czasie z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej opłaty i prowizje otrzymane i zapłacone, wchodzące w skład wyceny instrumentu finansowego.

Przychody i koszty z tytułu odsetek ujmowane są na zasadzie memoriałowej i z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej, która dyskontuje oszacowane przyszłe przepływy pieniężne w ciągu całego oczekiwanego okresu życia składnika aktywów finansowych lub zobowiązania finansowego do wartości bilansowej brutto składnika aktywów lub do zamortyzowanego kosztu zobowiązania finansowego, za wyjątkiem:

■       aktywów finansowych zakupionych lub udzielonych z utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe (tzw. aktywa POCI). Przychody odsetkowe od tych aktywów oblicza się od wartości bilansowej netto przy zastosowaniu efektywnej stopy procentowej skorygowanej o ryzyko kredytowe rozpoznane dla całego okresu życia aktywa,

■       składników aktywów finansowych niebędących zakupionymi lub udzielonymi składnikami aktywów finansowych z utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe, które następnie stały się składnikami aktywów finansowych dotkniętymi utratą wartości ze względu na ryzyko kredytowe. Przychody odsetkowe od tych aktywów oblicza się od wartości bilansowej netto przy zastosowaniu pierwotnej efektywnej stopy procentowej z momentu rozpoznania przesłanki utraty wartości tego aktywa.

Wyliczenie efektywnej stopy obejmuje wszelkie płacone i otrzymywane przez strony umowy prowizje.

W przychodach odsetkowych jest również ujmowany wynik z tytułu modyfikacji nieistotnej aktywów finansowych, w tym w 2022 roku w szczególności wynikający z opisanych w Nocie 4.1 Wakacji kredytowych.

W związku ze zmianą ustawy o kredycie hipotecznym oraz nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami, która wprowadziła od września 2022 roku obowiązek zwrotu kredytobiorcy lub zaliczenia w poczet spłaty kredytu dodatkowych kosztów kredytu ponoszonych przez konsumenta do czasu dokonania wpisu hipoteki, Bank uwzględnił wpływ tej zmiany w przychodach odsetkowych.

Przychody i koszty z tytułu sprzedaży produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami i pożyczkami

Bank nie oferuje produktów ubezpieczeniowych powiązanych z kredytami i pożyczkami.

Informacje finansowe

 

PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK I O CHARAKTERZE ZBLIŻONYM DO PRZYCHODÓW ODSETKOWYCH

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

Przychody z tytułu odsetek obliczone przy zastosowaniu metody efektywnej stopy procentowej, w tym:

 814 458

 514 112

od instrumentów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu, w tym:

 756 803

 508 713

kredytów i pożyczek wobec klientów, w tym:

 753 552

 508 616

wynik z tytułu modyfikacji nieistotnej, w tym ujęcie korekty z tytułu wakacji kredytowych

 (654 997)

 1 520

należności od banków oraz od utrzymywania rezerwy obowiązkowej

 3 251

 97

od instrumentów wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, w tym:

 57 655

 5 399

dłużnych papierów wartościowych

 57 655

 5 399

Przychody o charakterze zbliżonym do przychodów odsetkowych od instrumentów wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, w tym:

 -

 4 881

transakcji zabezpieczających IRS (netto)

 -

 4 881

 

 

 

Razem

 814 458

 518 993

w tym: przychody z tytułu odsetek od instrumentów finansowych z rozpoznaną utratą wartości

 1 044

 789

 

KOSZTY Z TYTUŁU ODSETEK I O CHARAKTERZE

ZBLIŻONYM DO KOSZTÓW ODSETKOWYCH

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

Koszty z tytułu odsetek od instrumentów finansowych wycenianych według zamortyzowanego kosztu, w tym:

 (672 427)

 (168 083)

otrzymanych kredytów oraz wykorzystania limitu w rachunku

 (334 495)

 (38 715)

zobowiązań z tytułu nabycia wierzytelności

 -

 (794)

wyemitowanych listów zastawnych

 (237 289)

 (107 158)

wyemitowanych obligacji

 (100 556)

 (21 367)

zobowiązań z tytułu leasingu

 (87)

 (49)

Koszty o charakterze zbliżonym do odsetek od instrumentów wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, w tym:

 (462 783)

 (45 298)

transakcji zabezpieczających CIRS (netto)

 (461 326)

 (45 298)

transakcji zabezpieczających IRS (netto)

 (1 457)

-

 

 

 

Razem

 (1 135 210)

 (213 381)

 

8.      Przychody i koszty z tytułu prowizji i opłat

Zasady rachunkowości

Przychody z tytułu prowizji i opłat ujmuje się z chwilą wykonania usługi.

Do przychodów zaliczane są jednorazowo opłaty pobierane przez Bank za wykonanie czynności niezwiązanych bezpośrednio z powstaniem kredytów.

Do kosztów prowizyjnych zalicza się opłaty i prowizje rozliczane w czasie metodą liniową, zapłacone w związku z pozyskanym przez Bank finansowaniem o nieustalonym harmonogramie przyszłych przepływów pieniężnych, dla których nie można ustalić efektywnej stopy procentowej oraz związane z programami emisji, jak również koszty poniesione przez Bank w związku ze sporządzeniem przez rzeczoznawców majątkowych ekspertyz Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości (BHWN) dla kredytów udzielanych.

Informacje finansowe

 

PRZYCHODY Z TYTUŁU PROWIZJI I OPŁAT

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

Prowizja z tytułu wcześniejszej całkowitej lub częściowej spłaty kredytu

 7 238

 5 381

Opłata za kontrolę nieruchomości

 287

 1 056

Opłata za wycenę nieruchomości

 258

 428

Pozostałe

 951

 806

 

 

 

Razem

 8 734

 7 671

 

KOSZTY Z TYTUŁU PROWIZJI I OPŁAT

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

Sporządzanie przez rzeczoznawców majątkowych ekspertyz

Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości (BHWN)

 (693)

 (770)

Koszty związane z programami emisji obligacji

 (1 993)

 (4 889)

Koszty związane z liniami kredytowymi

 (4 038)

 (4 631)

Koszty związane z programami emisji listów zastawnych

 (996)

 (840)

Koszty ubezpieczenia kredytów

 (943)

 (1 971)

Prowizje za inne usługi operacyjne

 (290)

 (243)

Koszty windykacji i pośrednictwa sprzedaży zabezpieczeń

 (23)

 (24)

 

 

 

Razem

 (8 976)

 (13 368)

9.       Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat

Zasady rachunkowości oraz klasyfikacja

Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat zawiera zyski i straty powstałe w wyniku zbycia instrumentów finansowych zaliczonych do aktywów/zobowiązań finansowych wycenianych do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat (zarówno przeznaczonych do obrotu jak i wyznaczonych przy początkowym ujęciu jako wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat) oraz efekt ich wyceny do wartości godziwej.

W pozycji tej ujmowana jest również część nieefektywna zabezpieczenia zmienności przepływów pieniężnych dla strategii zabezpieczających, w których instrumentem zabezpieczającym są kontrakty Interest Rate Swap (IRS).

Informacje finansowe

 

WYNIK NA INSTRUMENTACH FINANSOWYCH

WYCENIANYCH DO WARTOŚCI GODZIWEJ PRZEZ RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

Wynik z tytułu instrumentów pochodnych, w tym:

 15

 35

Wynik z tytułu instrumentów pochodnych IRS w okresie spekulacyjnym (przed desygnacją do rachunkowości zabezpieczeń oraz z tytułu końcowego rozliczenia transakcji)

 -

 239

Wynik z tytułu instrumentów pochodnych IRS z tytułu nieefektywności rachunkowości zabezpieczeń

 15

 (204)

 

 

 

Razem

 15

 35

Bank zawiera i utrzymuje instrumenty pochodne IRS wyłącznie w celach zabezpieczających.

10. Wynik z pozycji wymiany

Zasady rachunkowości oraz klasyfikacja

Wynik z pozycji wymiany obejmuje:

■     dodatnie i ujemne różnice kursowe, zarówno zrealizowane, jak i niezrealizowane, wynikające z wyceny aktywów i zobowiązań walutowych według obowiązującego na koniec okresu sprawozdawczego średniego kursu ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski;

■     wynik z tytułu instrumentów pochodnych, tj. Cross Currency Interest Rate Swap (CIRS) oraz Foreign Exchange Forward (FX-Forward) w okresie spekulacyjnym oraz w części nieefektywnej zabezpieczenia przepływów pieniężnych dla strategii zabezpieczających, w których instrumentem zabezpieczającym są kontrakty CIRS oraz FX-Forward.

Informacje finansowe

 

WYNIK Z POZYCJI WYMIANY

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

Wynik z rewaluacji

 (495)

 256

Wynik z tytułu instrumentów pochodnych (CIRS, FX-Forward) w okresie spekulacyjnym (przed desygnacją do rachunkowości zabezpieczeń oraz z tytułu końcowego rozliczenia transakcji)

 853

 289

Wynik z tytułu instrumentów pochodnych (CIRS, FX-Forward)

z tytułu nieefektywności rachunkowości zabezpieczeń

 (20)

 18

 

 

 

Razem

 338

 563

 

Bank zawiera i utrzymuje instrumenty pochodne CIRS i FX-Forward wyłącznie w celach zabezpieczających.

11. Wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe

Zasady rachunkowości

Zasady rachunkowości dotyczące rozpoznania wyniku z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe zostały opisane dla poszczególnych pozycji odpowiednio w Notach: 22 oraz 40.2. Na wynik z tytułu odpisów na oczekiwane straty kredytowe składają się utworzenia oraz rozwiązania odpisów na kredyty i pożyczki wobec klientów i rezerw na zobowiązania warunkowe udzielone finansowe związane z nieuruchomioną częścią kredytów mieszkaniowych.

Informacje finansowe

 

WYNIK Z TYTUŁU ODPISÓW NA OCZEKIWANE

STRATY KREDYTOWE

Nota

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

 

Wynik z tytułu odpisów na kredyty i pożyczki wobec klientów

21, 22

 (5 954)

 (3 271)

Wynik z tytułu odpisów na papiery wartościowe

20, 22

 (111)

-

Wynik z tytułu rezerw na zobowiązania warunkowe udzielone finansowe związane z nieuruchomioną częścią kredytów mieszkaniowych

30, 22

 12

 22

 

 

 

 

Razem

 

 (6 053)

 (3 249)

 

12. Pozostałe przychody i koszty operacyjne

Zasady rachunkowości

Do pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych zalicza się przychody i koszty niezwiązane bezpośrednio z działalnością bankową.

Informacje finansowe

 

POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

Przychody uboczne

 166

 308

Inne

 129

 141

 

 

 

Razem

 295

 449

 

POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

Koszty uboczne

 (108)

 (235)

Inne

 (26)

 (15)

 

 

 

Razem

 (134)

 (250)

 

13. Ogólne koszty administracyjne

Zasady rachunkowości

Świadczenia pracownicze

Świadczenia pracownicze obejmują koszty wynagrodzeń oraz ubezpieczeń społecznych (w tym z tytułu rezerw na świadczenia emerytalno – rentowe, które szczegółowo opisano w Nocie 30 „Rezerwy”).

Bank tworzy również w ciężar kosztów wynagrodzeń rezerwę na rozliczenia okresowe z tytułu kosztów przypadających na bieżący okres, które wypłacone zostaną w przyszłym okresie, w tym premii oraz z tytułu niewykorzystanych urlopów wypoczynkowych po uwzględnieniu wszystkich pozostających do wykorzystania zaległych dni urlopów.

Świadczenia pracownicze obejmują również program zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze, którego część ujmowana jest jako zobowiązanie z tytułu płatności na bazie wartości księgowej netto akcji fantomowych rozliczonych w środkach pieniężnych. Program jest ujmowany na podstawie MSR 19 Świadczenia pracownicze i został opisany w Rozdziale 6.6 Sprawozdania Zarządu z działalności PKO Banku Hipotecznego SA za rok zakończony 31 grudnia 2022 roku.

Koszty rzeczowe

Ujmuje się tu m.in. następujące pozycje: koszty usług z tytułu czynności wspomagających oraz obsługi kredytów świadczonych w ramach Umowy Outsourcingowej (opisanej w Nocie 36.1 „Transakcje z jednostkami powiązanymi kapitałowo”), koszty usług obcych wynikających z innych umów oraz koszty informatyczne.

Amortyzacja

Zasady amortyzacji szczegółowo opisano w Nocie 23 „Wartości niematerialne i rzeczowe aktywa trwałe”

 

Informacje finansowe

 

OGÓLNE KOSZTY ADMINISTRACYJNE

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

Świadczenia pracownicze

 (16 346)

 (15 605)

Koszty rzeczowe

 (25 611)

 (29 224)

Amortyzacja, w tym:

 (1 384)

 (2 235)

rzeczowe aktywa trwałe

 (69)

 (106)

aktywa z tytułu prawa do użytkowania, w tym:

 (1 215)

 (1 226)

nieruchomości

 (1 008)

 (996)

samochodów

 (207)

 (230)

wartości niematerialne

 (100)

 (903)

 

 

 

Razem

 (43 341)

 (47 064)

 

ŚWIADCZENIA PRACOWNICZE

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

Wynagrodzenia, w tym:

 (14 078)

 (13 412)

rezerwa na świadczenia emerytalno-rentowe

 (26)

 -

koszty składek Pracowniczego Programu Emerytalnego

 (342)

 (332)

Narzuty na wynagrodzenia

 (1 936)

 (1 899)

Inne świadczenia na rzecz pracowników

 (332)

 (294)

 

 

 

Razem

 (16 346)

 (15 605)

 

KOSZTY RZECZOWE

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

Usługi z tytułu czynności wspomagających świadczonych w ramach

Umowy Outsourcingowej 1)

 (3 924)

 (3 828)

Obsługa kredytów udzielonych oraz nabytych wierzytelności świadczona

w ramach Umowy Outsourcingowej 1)

 (15 722)

 (19 778)

Usługi obce z tytułu innych umów

 (2 195)

 (2 290)

Koszty informatyczne

 (1 700)

 (1 563)

Koszty ubezpieczeń majątkowych i osobowych

 (621)

 (483)

Koszty związane z krótkoterminowymi umowami leasingowymi

 (5)

-

Koszty związane z umowami leasingowymi aktywów o niskiej wartości, które nie są umowami krótkoterminowymi, koszty z tytułu podatku od towarów i usług nie podlegającego odliczeniu oraz koszty opłat eksploatacyjnych

 (714)

 (708)

Pozostałe

 (730)

 (574)

 

 

 

Razem

 (25 611)

 (29 224)

1) Umowa Outsourcingowa została opisana w Nocie 36.1 „Transakcje z jednostkami powiązanymi kapitałowo”

14. Koszty z tytułu obciążeń regulacyjnych

Wybrane zasady rachunkowości

Składka na BFG

Zgodnie z Interpretacją Komitetu ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej (KIMSF) nr 21 „Opłaty publiczne” – składki wnoszone przez Bank na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego (BFG) są ujmowane w rachunku zysków i strat w momencie zajścia zdarzenia obligującego. Bank wnosi składkę na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków raz do roku. Składka ta nie stanowi kosztu uzyskania przychodów.

Opłaty na rzecz KNF

Opłaty ponoszone przez Bank na rzecz Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) zgodnie z KIMSF 21 „Opłaty publiczne” ujmowane są w rachunku zysków i strat w momencie zajścia zdarzenia obligującego. Opłata na pokrycie kosztów nadzoru bankowego oraz opłata wnoszona przez emitenta innych niż akcje papierów wartościowych wnoszone są raz do roku. Opłaty na rzecz KNF stanowią kosztu uzyskania przychodu.

Składka na FWK

Składka na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców (FWK) w 2022 roku wynika z art. 89 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 2022 roku o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom, która nałożyła łącznie na kredytodawców obowiązek zasilenia FWK kwotą 1,4 mld zł do dnia 31 grudnia 2022 roku. Składka na FWK nie stanowi kosztu uzyskania przychodu.

Informacje finansowe

 

KOSZTY Z TYTUŁU OBCIĄŻEŃ REGULACYJNYCH

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

Składka na Bankowy Fundusz Gwarancyjny (BFG), w tym:

 (27 553)

 (21 053)

na fundusz przymusowej restrukturyzacji

 (27 553)

 (21 053)

Opłaty na rzecz Komisji Nadzoru Finansowego

 (3 246)

 (3 327)

Składka na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców

 (6 049)

 (22)

Pozostałe podatki i opłaty

 (479)

 (431)

 

 

 

Razem

 (37 327)

 (24 833)

 

15. Podatek od niektórych instytucji finansowych

W kalkulacji podatku od niektórych instytucji finansowych podstawę opodatkowania, w przypadku banków, stanowi nadwyżka sumy aktywów podmiotu ponad 4 miliardy PLN wynikająca z zestawienia obrotów i sald na koniec każdego miesiąca. Banki są uprawnione do pomniejszenia podstawy opodatkowania m.in. o wartość funduszy własnych, a także wartość posiadanych skarbowych papierów wartościowych. Stawka podatku wynosi 0,0366% miesięcznie, a podatek jest płacony miesięcznie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu którego dotyczy. Zapłacony podatek nie stanowi kosztu uzyskania przychodu na potrzeby podatku dochodowego od osób prawnych. Koszt z tytułu podatku od niektórych instytucji finansowych za rok 2022 wyniósł 69 569 tys. PLN, natomiast za 2021 rok wyniósł 83 839 tys. PLN.

16. Podatek dochodowy

Zasady rachunkowości

Ujęcie

Podatek dochodowy obejmuje podatek bieżący oraz podatek odroczony. Podatek dochodowy bieżący ujmowany jest w rachunku zysków i strat. Podatek dochodowy odroczony w zależności od źródła pochodzenia różnic przejściowych, ujmowany jest w rachunku zysków i strat lub w innych dochodach całkowitych.

Podatek bieżący

Podatek dochodowy bieżący obliczany jest na podstawie zysku księgowego brutto skorygowanego o przychody, które zgodnie z przepisami podatkowymi nie są zaliczane do przychodów podatkowych, przychody podatkowe niebędące przychodami księgowymi, koszty niestanowiące kosztów uzyskania przychodów i koszty podatkowe niebędące kosztami księgowymi, zgodnie z właściwymi przepisami prawa podatkowego. Pozycje te obejmują m.in.: przychody i koszty z tytułu odsetek naliczonych do otrzymania i zapłacenia, odpisy na straty kredytowe, rezerwy na zobowiązania, koszty z tytułu podatku od niektórych instytucji finansowych, składki na rzecz BFG czy składki na rzecz Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.

Podatek odroczony

Podatek dochodowy odroczony ujmowany jest metodą bilansową na bazie różnicy pomiędzy wartością podatkową aktywów i zobowiązań a ich wartością księgową. Zmiana stanu rezerwy oraz aktywa z tytułu podatku dochodowego odroczonego zaliczana jest do obowiązkowych obciążeń wyniku finansowego, z wyjątkiem skutków wyceny aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite oraz wyceny instrumentów zabezpieczających odnoszonych na inne dochody całkowite, w przypadku których zmiany stanu rezerwy oraz aktywa z tytułu podatku dochodowego odroczonego są również rozliczane z innymi dochodami całkowitymi. Przy ustalaniu podatku dochodowego odroczonego uwzględnia się wartość aktywa i rezerwy na odroczony podatek dochodowy na początek i koniec okresu sprawozdawczego.

Wartość bilansowa składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego jest weryfikowana każdorazowo na koniec okresu sprawozdawczego i ulega stosownemu obniżeniu o tyle, o ile przestało być prawdopodobne osiągnięcie dochodu do opodatkowania wystarczającego do częściowego lub całkowitego zrealizowania składnika aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego.

Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz rezerwy na podatek odroczony wyceniane są z zastosowaniem stawek podatkowych, które według przewidywań będą obowiązywać w okresie, gdy składnik aktywów zostanie zrealizowany lub rezerwa rozwiązana, przyjmując za podstawę stawki podatkowe (i przepisy podatkowe) obowiązujące na koniec okresu sprawozdawczego lub takie, których obowiązywanie w przyszłości jest pewne.

Bank kompensuje ze sobą aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego z rezerwami z tytułu odroczonego podatku dochodowego wtedy i tylko wtedy, gdy posiada możliwy do wyegzekwowania tytuł prawny do przeprowadzenia kompensat należności ze zobowiązaniami z tytułu bieżącego podatku i odroczony podatek dochodowy ma związek z tym samym podatnikiem i tym samym organem podatkowym.

 

Informacje finansowe

 

OBCIĄŻENIE PODATKOWE

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

Bieżące obciążenie podatkowe

 -

 (50 240)

Odroczony podatek dochodowy związany z powstaniem i odwróceniem się różnic przejściowych

 70 952

 3 380

Obciążenie podatkowe wykazane w rachunku zysków i strat

 70 952

 (46 860)

Obciążenie podatkowe wykazane w innych dochodach całkowitych związane

z powstaniem i odwróceniem się różnic przejściowych

 50 747

 17 441

 

 

 

Razem

 121 699

 (29 419)

 

Brak wykazania bieżącego obciążenia podatkowego wynika z poniesienia w 2022 roku straty podatkowej, która została w pełni odniesiona na aktywa z tytułu podatku odroczonego.

 

UZGODNIENIE EFEKTYWNEJ STOPY PODATKOWEJ

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

Wynik finansowy brutto przed opodatkowaniem

 (476 770)

 141 727

Podatek dochodowy według ustawowej stawki podatkowej obowiązującej w Polsce, wynoszącej (19%)

 90 586

 (26 928)

Wpływ trwałych różnic pomiędzy wynikiem finansowym brutto a dochodem do opodatkowania podatkiem dochodowym, w tym:

 (19 634)

 (19 932)

podatek od niektórych instytucji finansowych

 (13 218)

 (15 929)

składka na BFG

 (5 235)

 (4 000)

składka na Fundusz Wsparcia Kredytobiorców

 (1 149)

(4)

koszty PFRON

 (11)

 (14)

wpływ kosztów podatkowych z Art. 15cb Ustawy CIT (finansowanie wewnętrzne)

 48

 48

wpływ pozostałych różnic trwałych

 (69)

 (33)

Obciążenie podatkowe wykazane w rachunku zysków i strat

 70 952

 (46 860)

 

 

 

Efektywna stopa podatkowa

14,88%

33,06%

 

AKTYWA / (REZERWA) Z TYTUŁU PODATKU

ODROCZONEGO NETTO

31.12.2021

Rachunek zysków i strat

Inne dochody całkowite

31.12.2022

 

 

 

 

 

Rezerwa z tytułu podatku odroczonego

 

 

 

 

Odsetki naliczone od należności od banków

-

 68

 -

 68

Odsetki naliczone od kredytów i pożyczek wobec klientów

 9 187

 8 715

 -

 17 902

Odsetki naliczone i dyskonto od papierów wartościowych

 737

 4 797

 -

 5 534

Korekta wyceny metodą liniową i ESP

 21 360

 62 346

 -

 83 706

Koszty zapłacone rozliczane w czasie

 486

 (178)

 -

 308

Różnica między wartością bilansową i podatkową rzeczowego majątku trwałego i wartości niematerialnych

 5

 (2)

 -

 3

Wycena papierów wartościowych

 318

 -

 (249)

 69

Wycena instrumentów pochodnych

 27 445

 4 248

 (18 213)

 13 480

Rezerwa brutto z tytułu podatku odroczonego

 59 538

 79 994

 (18 462)

 121 070

 

 

 

 

 

Aktywa z tytułu podatku odroczonego

 

 

 

 

Korekta wyceny portfela kredytowego z tytułu wakacji kredytowych

-

 116 966

 -

 116 966

Odsetki naliczone oraz dyskonto od zobowiązań

 9 827

 11 126

 -

 20 953

Odpisy na straty kredytowe

 13 761

 1 131

 -

 14 892

Koszty do zapłacenia

 1 792

 183

 -

 1 975

Wycena papierów wartościowych

 244

 -

 909

 1 153

Wycena instrumentów pochodnych

 4 985

 12 458

 31 376

 48 819

Różnica między amortyzacją aktywa z tytułu prawa

do użytkowania oraz kosztu finansowania leasingu (MSSF 16)

 21

 8

 -

 29

Strata podatkowa i ujęcie ulgi podatkowej z Art. 15cb

 95

 9 074

 -

 9 169

Aktywa brutto z tytułu podatku odroczonego

 30 725

 150 946

 32 285

 213 956

 

 

 

 

 

Aktywa/(Rezerwa) z tytułu odroczonego podatku dochodowego (prezentowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej)

 (28 813)

 70 952

 50 747

 92 886

W związku z uczestnictwem w Podatkowej Grupie Kapitałowej PKO Banku Polskiego S.A. Banku szacuje, że strata podatkowa zostanie w całości rozliczona w 2023 roku.

Podatkowa grupa kapitałowa

Na podstawie umowy z dnia 3 listopada 2021 roku PKO Bank Polski SA, jako spółka dominująca, łącznie z dwoma spółkami zależnymi: PKO Bankiem Hipotecznym SA oraz PKO Leasing SA wydłużyły funcjonowanie Podatkowej Grupy Kapitałowej Powszechnej Kasy Oszczędności Banku Polskiego Spółki Akcyjnej („PGK PKO Banku Polskiego SA” oraz „PGK”) o okres kolejnych 3 lat podatkowych, tj. do 31 grudnia 2024 roku. Umowa ta została zarejestrowana przez Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie.

Podatkowa grupa kapitałowa jest instytucją prawa podatkowego przewidzianą przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jej utworzenie oznacza konsolidację dochodów spółek wchodzących w jej skład dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym oraz umożliwia skorzystanie z innych, zapewniających w szczególności ułatwienia operacyjne, przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, które dedykowane są podatkowym grupom kapitałowym.

W 2022 roku zostały spełnione warunki do wpłacania przez PGK zaliczek w formie uproszczonej, w związku z czym każda ze Spółek zależnych tworzących PGK przekazywała Spółce dominującej miesięczną zaliczkę w wysokości 1/12 podatku należnego od dochodu Spółki zależnej wykazanego w zeznaniu PGK za rok 2020. Ponieważ w 2022 roku PKO Bank Hipoteczny SA w końcowym rozliczeniu wygenerował stratę podatkową, to suma wpłaconych Spółce dominującej w ciągu roku zaliczek uproszczonych spowodowała powstanie należności z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych. W związku z uczestnictwem PKO Banku Hipotecznego SA w PGK, należność z tytułu bieżącego podatku dochodowego według stanu na 31 grudnia 2022 roku jest należnością od spółki dominującej w PGK, tj. PKO Banku Polskiego SA.

NALEŻNOŚĆ LUB ZOBOWIĄZANIE Z TYTUŁU BIEŻĄCEGO PODATKU DOCHODOWEGO

01.01.2022 - 31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

Należność z tytułu bieżącego podatku dochodowego

38 352

 -

Zobowiązania z tytułu bieżącego podatku dochodowego

 -

4 839

NOTY DO SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ

17. Kasa, środki w Banku Centralnym

Zasady rachunkowości

Pozycja „Kasa, środki w Banku Centralnym” obejmuje środki na rachunku bieżącym i lokaty w Banku Centralnym wyceniane w kwocie wymaganej zapłaty obejmującej również ewentualne odsetki od tych środków.

Informacje finansowe

 

KASA, ŚRODKI W BANKU CENTRALNYM

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Rachunek bieżący w Banku Centralnym

(w tym odsetki naliczone od utrzymywanej rezerwy obowiązkowej)

 60 696

50 362

 

 

 

Razem

 60 696

50 362

 

Rezerwa obowiązkowa

W okresie od 30 listopada 2022 roku do 1 stycznia 2023 roku oraz w okresie od 31 grudnia 2021 roku do 30 stycznia 2022 roku Bank utrzymywał rezerwę obowiązkową odpowiednio w wysokości 58 514 tys. PLN oraz 50 534 tys. PLN. Na 31 grudnia 2022 roku oprocentowanie środków na rachunku rezerwy obowiązkowej wynosiło 6,75%, natomiast na 31 grudnia 2021 roku 1,75%.

Bank może wykorzystywać w ciągu dnia środki na rachunku rezerwy obowiązkowej do bieżących rozliczeń pieniężnych na podstawie dyspozycji złożonej do Narodowego Banku Polskiego, musi jednak zapewnić utrzymanie średniego miesięcznego salda na tym rachunku w odpowiedniej wysokości wynikającej z deklaracji rezerwy obowiązkowej.

18. Należności od banków

Zasady rachunkowości

Należności od banków to aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem metody efektywnej stopy procentowej pomniejszone o odpisy na oczekiwane straty kredytowe. Jeżeli dla należności nie można ustalić harmonogramu przyszłych przepływów pieniężnych, a więc także ustalić efektywnej stopy procentowej, należność wycenia się według kwoty wymaganej zapłaty.

Informacje finansowe

 

NALEŻNOŚCI OD BANKÓW

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 

 

rachunki bieżące

 61

 532

 

 

 

Razem

 61

 532

 

Informacje w zakresie ekspozycji na ryzyko kredytowe związane z należnościami od banków zostało opisane w Nocie 40 „Zarządzanie ryzykiem kredytowym”.

W okresach zakończonych 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku nie wystąpiły transfery między koszykami dotyczące należności od banków.

19. Instrumenty pochodne zabezpieczające

Zasady rachunkowości oraz szacunki i oceny

Stosowanie rachunkowości zabezpieczeń

Na moment wejścia w życie MSSF 9, Bank podjął decyzję o dalszym stosowaniu przepisów MSR 39 i nie zastosował standardu MSSF 9 w zakresie rachunkowości zabezpieczeń.

W ramach swojej działalności Bank wykorzystuje instrumenty pochodne: CIRS, IRS oraz FX-Forward wyłącznie do celów zabezpieczających zgodnie ze strategią zarządzania ryzykiem opisaną szerzej w Notach 44-46. Transakcje te zawierane są wyłącznie z PKO Bankiem Polskim SA i jako transakcje wewnątrzgrupowe zostały zwolnione z obowiązku wymiany zabezpieczeń. Wszystkie instrumenty pochodne podlegają desygnacji do rachunkowości zabezpieczeń.

Rachunkowość zabezpieczeń stosowana jest przez Bank, gdy spełnione są wszystkie poniższe warunki:

■     w momencie ustanowienia zabezpieczenia formalnie wyznaczono i udokumentowano powiązanie zabezpieczające, jak również cel zarządzania ryzykiem przez jednostkę oraz strategię ustanowienia zabezpieczenia. Dokumentacja zawiera identyfikację instrumentu zabezpieczającego, zabezpieczanej pozycji lub transakcji, charakter zabezpieczanego ryzyka, a także sposób, w jaki jednostka będzie oceniała efektywność instrumentu zabezpieczającego w kompensowaniu zagrożenia zmianami wartości godziwej pozycji zabezpieczanej lub przepływów pieniężnych związanych z zabezpieczanym ryzykiem,

■     oczekuje się, że zabezpieczenie będzie wysoce efektywne w kompensowaniu zmian wartości godziwej lub przepływów pieniężnych wynikających z zabezpieczanego ryzyka, zgodnie z udokumentowaną pierwotnie strategią zarządzania ryzykiem, dotyczącą tego konkretnego powiązania zabezpieczającego,

■     w przypadku zabezpieczeń przepływów pieniężnych, planowana transakcja będąca przedmiotem zabezpieczenia, musi być wysoce prawdopodobna oraz musi podlegać ryzyku zmienności przepływów pieniężnych, które w rezultacie mogą wpływać na rachunek zysków i strat,

■     efektywność zabezpieczenia można wiarygodnie ocenić tj. wartość godziwa lub przepływy pieniężne związane z pozycją zabezpieczaną wynikające z zabezpieczanego ryzyka oraz wartość godziwa instrumentu zabezpieczającego mogą być wiarygodnie wycenione,

■     zabezpieczenie jest na bieżąco oceniane i stwierdza się jego wysoką efektywność we wszystkich okresach sprawozdawczych, na które zabezpieczenie zostało ustanowione.

Zaprzestanie stosowania rachunkowości zabezpieczeń

Bank zaprzestaje stosowania zasad rachunkowości zabezpieczeń gdy:

■     instrument zabezpieczający wygasa, zostaje sprzedany, rozwiązany lub wykonany (zastąpienia jednego instrumentu zabezpieczającego drugim lub przedłużenia terminu ważności danego instrumentu zabezpieczającego nie uważa się za wygaśnięcie lub rozwiązanie, jeśli takie zastąpienie lub przedłużenie terminu stanowi część udokumentowanej strategii zabezpieczania przyjętej przez jednostkę). W takim przypadku skumulowane zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym odnoszone bezpośrednio na inne dochody całkowite przez okres, w którym zabezpieczenie było efektywne, ujmuje się dalej w odrębnej pozycji w innych dochodach całkowitych oraz rozlicza do rachunku zysków i strat przez okres, w którym pozycja zabezpieczana trafia do rachunku zysków i strat,

■     zabezpieczenie przestaje spełniać kryteria rachunkowości zabezpieczeń. W takim przypadku skumulowane zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym odnoszone bezpośrednio na inne dochody całkowite przez okres, w którym zabezpieczenie było efektywne, ujmuje się dalej w odrębnej pozycji w innych dochodach całkowitych oraz rozlicza do rachunku zysków i strat przez okres, w którym pozycja zabezpieczana trafia do rachunku zysków i strat,

■     zaprzestano oczekiwać realizacji planowanej transakcji, wobec tego wszystkie skumulowane zyski lub straty związane z instrumentem zabezpieczającym odnoszone bezpośrednio na inne dochody całkowite przez okres, w którym zabezpieczenie było efektywne, ujmuje się w rachunku zysków i strat,

■     powiązanie zabezpieczające zostało unieważnione.

Zabezpieczenie wartości godziwej

Bank nie stosuje rachunkowości zabezpieczeń wartości godziwej.

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych

Zabezpieczenie przepływów pieniężnych jest to zabezpieczenie przed zmiennością przepływów pieniężnych, które przypisać można konkretnemu rodzajowi ryzyka związanemu z ujętym składnikiem aktywów lub zobowiązaniem (takim jak całość lub część przyszłych płatności odsetkowych od zadłużenia o zmiennym oprocentowaniu) lub z wysoce prawdopodobną planowaną transakcją i które mogłyby wpływać na rachunek zysków i strat.

Zmiany wartości godziwej pochodnego instrumentu zabezpieczającego wyznaczonego jako zabezpieczenie przepływów pieniężnych ujmowane są bezpośrednio w innych dochodach całkowitych w części stanowiącej efektywną część zabezpieczenia. Część nieefektywną zabezpieczenia ujmuje się w rachunku zysków i strat w pozycji „Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej” lub „Wynik z pozycji wymiany”. Ponadto kwoty odniesione bezpośrednio na inne dochody całkowite przenoszone są do rachunku zysków i strat odpowiednio do pozycji „Wynik z tytułu odsetek” oraz „Wynik z pozycji wymiany” w tym samym okresie lub okresach, w których wpływ zabezpieczanej transakcji jest odnoszony do rachunku zysków i strat.

Testy efektywności obejmują wycenę transakcji zabezpieczających po pomniejszeniu o wartość odsetek naliczonych oraz różnice kursowe od nominału transakcji zabezpieczających (w przypadku transakcji CIRS oraz FX-Forward).

Efektywność zabezpieczenia jest weryfikowana poprzez zastosowanie prospektywnych i retrospektywnych testów efektywności. Testy wykonywane są z częstotliwością miesięczną.

Potencjalne źródła nieefektywności

Głównymi źródłami nieefektywności zabezpieczenia mogą być:

■     uwzględnienie korekty CVA/DVA jedynie po stronie instrumentu zabezpieczającego,

■     występujące minimalne różnice w zakresie sposobu konstrukcji oraz podstawowych parametrów transakcji zabezpieczających oraz pozycji zabezpieczanych.

Przeprowadzane w okresach miesięcznych testy wykazują niezmiennie wysoką efektywność stosowanych strategii zabezpieczających.

Opisane w Nocie 4.1 Wakacje kredytowe nie wpłynęły negatywnie na efektywność stosowanych strategii zabezpieczających.

Szacunki i oceny

Wartość godziwą instrumentów pochodnych wyznacza się stosując modele wyceny bazujące na zdyskontowanych przyszłych przepływach pieniężnych z danego instrumentu finansowego. Zmienne w modelu oraz założenia używane do wyceny obejmują, w miarę dostępności, dane pochodzące z możliwych do obserwacji rynków (np. stawki depozytów na rynku międzybankowym, kursy wymiany walut, kwotowania transakcji IRS).

Wartość godziwa instrumentów pochodnych uwzględnia własne ryzyko kredytowe DVA (debit value adjustment), jak i ryzyko kredytowe kontrahenta CVA (credit value adjustment). Proces kalkulacji korekt CVA i DVA obejmuje wybór metody wyznaczenia spreadu na ryzyko kredytowe kontrahenta lub Banku (np. metoda ceny rynkowej oparta na płynnych notowaniach cen instrumentów dłużnych wyemitowanych przez kontrahenta, metoda spreadu implikowanego z kontraktów Credit Default Swap), oszacowanie prawdopodobieństwa niewypłacalności kontrahenta lub Banku oraz stopy odzysku.

Rodzaje strategii zabezpieczających stosowanych przez bank

 

Strategia 1

Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych generowanych przez kredyty hipoteczne w PLN z tytułu zmian referencyjnych stóp procentowych oraz listy zastawne denominowane w walucie wymienialnej z tytułu zmian kursu walutowego z wykorzystaniem instrumentów zabezpieczających CIRS oraz FX-Forward

Opis relacji zabezpieczającej

Eliminacja zmienności przepływów pieniężnych generowanych przez kredyty hipoteczne w PLN z tytułu zmian referencyjnych stóp procentowych oraz listy zastawne denominowane w walucie wymienialnej (EUR) z tytułu zmian kursu walutowego, z wykorzystaniem instrumentów zabezpieczających CIRS oraz serii transakcji FX-Forward w walucie wymienialnej stanowiących zabezpieczenie ekspozycji walutowej o zapadalności w terminach płatności kuponów z listów zastawnych w walucie wymienialnej.

Zabezpieczane ryzyko

Ryzyko walutowe i ryzyko stóp procentowych.

Instrumenty zabezpieczające

■     transakcje CIRS, w których Bank płaci kupon oparty o zmienną stopę PLN, a otrzymuje kupon oparty o stałą stopę właściwą dla waluty wymienialnej (EUR). W przypadku ogłoszenia przez sąd upadłości PKO Banku Hipotecznego SA następuje automatyczne wydłużenie transakcji CIRS o 12 miesięcy na warunkach określonych w dniu zawarcia transakcji,

■     opcjonalnie seria transakcji FX-Forward w walucie wymienialnej stanowiących zabezpieczenie ekspozycji walutowej o zapadalności w terminach płatności kuponów z listów zastawnych w walucie wymienialnej.

Pozycja zabezpieczana

■     część portfela kredytów mieszkaniowych ujętych w rejestrze zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych o zmiennym oprocentowaniu w PLN. Oprocentowanie kredytów jest indeksowane do stopy WIBOR 3M. Marża na kredytach hipotecznych jest wyłączona z zabezpieczenia,

■     listy zastawne wyemitowane w walucie wymienialnej o stałym oprocentowaniu.

Okres w którym oczekuje się wystąpienia przepływów

Okres, w którym oczekuje się wystąpienia przepływów pieniężnych oraz kiedy należy oczekiwać wywarcia przez nie wpływu na wyniki: styczeń 2023 roku – czerwiec 2025 roku.

 

INSTRUMENTY POCHODNE ZABEZPIECZAJĄCE

WARTOŚĆ NOMINALNA INSTRUMENTÓW POCHODNYCH ZABEZPIECZAJĄCYCH

WARTOŚĆ BILANSOWA (WARTOŚĆ GODZIWA) INSTRUMENTÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH

NIEEFEKTYWNA CZĘŚĆ ZABEZPIECZENIA PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH ROZPOZNANA W RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT

ZMIANA WARTOŚCI GODZIWEJ INSTRUMENTU ZABEZPIECZAJĄCEGO OD DESYGNACJI

Aktywa

Zobowiązania

31.12.2022

 

 

 

 

 

 

CIRS EUR/PLN

noga stała EUR

 2 023 750

 507 982

 16 835

 (20)

486 944

noga zmienna PLN

 8 823 403

FX-Forward

kupno EUR

 1 014

 70

 46

 -

sprzedaż EUR

 222

31.12.2021

 

 

 

 

 

 

CIRS EUR/PLN

noga stała EUR

 2 175 849

 841 412

 -

 18

837 834 

noga zmienna PLN

 9 287 118

FX-Forward

kupno EUR

 2 529

 129

 320

 -

sprzedaż EUR

338

 

Średnia stała stopa procentowa ważona nominałem dla transakcji CIRS wynosiła 1,071% na 31 grudnia 2022 roku, natomiast 0,571% na 31 grudnia 2021 roku.

 

POZYCJE ZABEZPIECZANE

WARTOŚĆ BILANSOWA POZYCJI ZABEZPIECZANYCH

POZYCJA W SPRAWOZDANIU Z SYTUACJI FINANSOWEJ

ZMIANA WARTOŚCI GODZIWEJ POZYCJI ZABEZPIECZANYCH OD DESYGNACJI

31.12.2022

 

 

 

kredyty w PLN o zmiennym oprocentowaniu

8 823 403

Kredyty i pożyczki wobec klientów

(493 546)

listy zastawne wyemitowane w walucie wymienialnej o stałym oprocentowaniu

9 494 900

Zobowiązania z tytułu wyemitowanych listów zastawnych

31.12.2021

 

 

 

kredyty w PLN o zmiennym oprocentowaniu

9 287 118

Kredyty i pożyczki wobec klientów

 (852 571)

listy zastawne wyemitowane w walucie wymienialnej o stałym oprocentowaniu

10 090 642

Zobowiązania z tytułu wyemitowanych listów zastawnych

 

Strategia 2

Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych kredytów PLN o zmiennym oprocentowaniu wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych z wykorzystaniem transakcji IRS

Opis relacji zabezpieczającej

Eliminacja zmienności przepływów pieniężnych generowanych przez portfel kredytów w PLN o zmiennym oprocentowaniu wynikającej z ryzyka zmian stóp procentowych w ciągu okresu objętego zabezpieczeniem z wykorzystaniem transakcji IRS.

Zabezpieczane ryzyko

Ryzyko stóp procentowych.

Instrumenty zabezpieczające

Transakcje IRS (Interest Rate Swap), w których Bank płaci kupon oparty na zmiennej stopie WIBOR 3M, a otrzymuje kupon oparty na stałej stopie od kwoty nominalnej, na którą został zawarty.

Pozycja zabezpieczana

Część portfela złotowych kredytów mieszkaniowych indeksowanych do stopy zmiennej WIBOR 3M. Marża na kredytach hipotecznych jest wyłączona z zabezpieczenia.

Okres w którym oczekuje się wystąpienia przepływów

Okres, w którym oczekuje się wystąpienia przepływów pieniężnych oraz kiedy należy oczekiwać wywarcia przez nie wpływu na wyniki: styczeń 2023 roku – sierpień 2028 roku.

 

 

INSTRUMENTY POCHODNE ZABEZPIECZAJĄCE

WARTOŚĆ NOMINALNA INSTRUMENTÓW POCHODNYCH ZABEZPIECZAJĄCYCH

WARTOŚĆ BILANSOWA (WARTOŚĆ GODZIWA) INSTRUMENTÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH

NIEEFEKTYWNA CZĘŚĆ ZABEZPIECZENIA PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH ROZPOZNANA W RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT

ZMIANA WARTOŚCI GODZIWEJ INSTRUMENTU ZABEZPIECZAJĄCEGO OD DESYGNACJI

Aktywa

Zobowiązania

31.12.2022

 

 

 

 

 

 

IRS PLN

PLN

 60 000

 -

 8 783

 15

(8 809)

31.12.2021

 

 

 

 

 

 

IRS PLN

PLN

 60 000

 -

 1 663

 (204)

 (1 689)

 

Średnia stała stopa procentowa ważona nominałem dla transakcji IRS wynosiła 3,49% na 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku.

 

POZYCJE ZABEZPIECZANE

WARTOŚĆ BILANSOWA POZYCJI ZABEZPIECZANYCH

POZYCJA W SPRAWOZDANIU Z SYTUACJI FINANSOWEJ

ZMIANA WARTOŚCI GODZIWEJ POZYCJI ZABEZPIECZANYCH OD DESYGNACJI

31.12.2022

 

 

 

kredyty w PLN o zmiennym oprocentowaniu

60 000

Kredyty i pożyczki wobec klientów

8 816

31.12.2021

 

 

 

kredyty w PLN o zmiennym oprocentowaniu

 60 000

Kredyty i pożyczki wobec klientów

1 674 

 

 

Informacje finansowe

 

WARTOŚĆ BILANSOWA/WARTOŚĆ GODZIWA INSTRUMENTÓW POCHODNYCH STANOWIĄCYCH ZABEZPIECZENIE PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

31.12.2022

31.12.2021

Aktywa

Zobowiązania

Aktywa

Zobowiązania

 

 

 

 

 

IRS

 -

 8 783

 -

 1 663

CIRS

 507 982

 16 835

 841 412

 -

FX-Forward

 70

 46

 129

 320

 

 

 

 

 

Razem

 508 052

 25 664

 841 541

 1 983

Bank zawiera i utrzymuje instrumenty pochodne wyłącznie w celach zabezpieczających.

 

WARTOŚĆ NOMINALNA INSTRUMENTÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH W PODZIALE NA TERMINY DO REALIZACJI

NA 31 GRUDNIA 2022 ROKU

do 1 miesiąca

powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy

powyżej 3 miesięcy do 1 roku

powyżej 1 roku do 5 lat

powyżej

5 lat

Razem

 

 

 

 

 

 

 

IRS

 

 

 

 

 

 

PLN fixed-float

 -

 -

 -

 -

 60 000

 60 000

CIRS

 

 

 

 

 

 

float PLN sprzedaż

2 130 903

 -

 -

 6 692 500

 -

 8 823 403

fixed EUR zakup (waluta oryginalna)

 499 860

 -

 -

 1 523 890

 -

 2 023 750

FX-Forward

 

 

 

 

 

 

PLN sprzedaż

 571

 -

 -

 4 488

 -

 5 059

EUR zakup (waluta oryginalna)

 116

 -

 -

 898

 -

 1 014

PLN zakup

 427

 -

 487

 176

 -

 1 090

EUR sprzedaż (waluta oryginalna)

 91

 -

 98

 33

 -

 222

 

 

WARTOŚĆ NOMINALNA INSTRUMENTÓW ZABEZPIECZAJĄCYCH W PODZIALE NA TERMINY DO REALIZACJI

NA 31 GRUDNIA 2021 ROKU

do 1 miesiąca

powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy

powyżej 3 miesięcy do 1 roku

powyżej 1 roku do 5 lat

powyżej

5 lat

Razem

 

 

 

 

 

 

 

IRS

 

 

 

 

 

 

PLN fixed-float

 -

 -

 -

 -

 60 000

 60 000

CIRS

 

 

 

 

 

 

float PLN sprzedaż

 -

 -

 2 811 746

 6 475 372

 -

 9 287 118

fixed EUR zakup (waluta oryginalna)

 -

 -

 651 999

 1 523 850

 -

 2 175 849

FX-Forward

 

 

 

 

 

 

PLN sprzedaż

 -

 -

 7 681

 4 693

 -

 12 374

EUR zakup (waluta oryginalna)

 -

 -

 1 580

 949

 -

 2 529

PLN zakup

 531

 -

 316

 752

 -

 1 599

EUR sprzedaż (waluta oryginalna)

 115

 -

 66

 157

 -

 338

 

ZMIANA INNYCH DOCHODÓW CAŁKOWITYCH Z TYTUŁU

ZABEZPIECZENIA PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH ORAZ

NIEEFEKTYWNA CZĘŚĆ ZABEZPIECZENIA PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

Skumulowane inne dochody całkowite z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych na początek okresu brutto

 92 567

 174 304

Zyski /(Straty) odniesione na inne dochody całkowite w okresie

 (518 140)

 (91 833)

Kwota przeniesiona w okresie z innych dochodów całkowitych

do rachunku zysków i strat

 257 146

 10 096

- przychody odsetkowe

 -

 (4 881)

- koszty odsetkowe

 462 783

 45 298

- wynik z pozycji wymiany

 (205 637)

 (30 321)

Skumulowane inne dochody całkowite z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych na koniec okresu brutto

 (168 427)

 92 567

Efekt podatkowy

 32 001

 (17 588)

Skumulowane inne dochody całkowite z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych na koniec okresu netto

 (136 426)

 74 979

 

 

 

Nieefektywna część zabezpieczenia przepływów pieniężnych rozpoznana w rachunku zysków i strat

 (5)

 (186)

 

 

 

Wpływ w okresie na inne dochody całkowite brutto

 (260 994)

 (81 737)

Podatek odroczony z tytułu zabezpieczenia przepływów pieniężnych

 49 589

 15 530

Wpływ w okresie na inne dochody całkowite netto

 (211 405)

 (66 207)

 

Kalkulacje szacunków

Bank przeprowadził symulację w celu ustalenia możliwego wpływu zmian krzywych dochodowości na wycenę transakcji.

SZACUNKOWA ZMIANA WYCENY PRZY PRZESUNIĘCIU RÓWNOLEGŁYM KRZYWYCH DOCHODOWOŚCI:

31.12.2022

31.12.2021

scenariusz +50 pb.

scenariusz

-50 pb.

scenariusz +50 pb.

scenariusz

-50 pb.

IRS

 (1 102)

 1 102

 (1 475)

 1 475

CIRS

 (55 188)

 55 188

 (71 088)

 71 088

FX-Forward

 (1)

 1

 (3)

 3

 

20. Papiery wartościowe

Zasady rachunkowości

Zasady klasyfikacji i wyceny dłużnych papierów wartościowych zostały opisane w Nocie 3.4 „Klasyfikacja i wycena instrumentów finansowych”.

Informacje finansowe

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite, w tym:

 1 017 558

1 870 697

emitowane przez Skarb Państwa, obligacje skarbowe PLN

 937 645

1 060 935

bony pieniężne NBP

 79 913

809 762

 

 

 

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

(111)

-

 

 

 

Papiery wartościowe, wartość netto

1 017 447

1 870 697

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE WEDŁUG TERMINÓW ZAPADALNOŚCI

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Emitowane przez Skarb Państwa, obligacje skarbowe PLN

 

 

powyżej 3 miesięcy do 1 roku

 -

 143 302

powyżej 1 roku do 5 lat

 937 535

 917 633

 

 

 

Bony pieniężne NBP

 

 

do 1 miesiąca

 79 912

 809 762

 

 

 

Razem

 1 017 447

1 870 697

 

PAPIERY WARTOŚCIOWE WEDŁUG WARTOŚCI NOMINALNEJ

ORAZ ŚREDNIA RENTOWNOŚĆ

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Emitowane przez Skarb Państwa, obligacje skarbowe PLN

 922 000

 1 065 000

Średnia rentowność

7,35%

0,75%

 

 

 

Bony pieniężne NBP

 80 000

 810 000

Średnia rentowność

6,75%

1,77%

Informacje w zakresie ekspozycji na ryzyko kredytowe związane z papierami wartościowymi zostało opisane w Nocie 40 „Zarządzanie ryzykiem kredytowym”.

W okresach zakończonych 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku nie wystąpiły transfery między koszykami dotyczące papierów wartościowych.

Papiery wartościowe stanowiące zabezpieczenie zobowiązań

Środki stanowiące zabezpieczenie zobowiązań do zapłaty składek wnoszonych do Bankowego Funduszu Gwarancyjnego

Na 31 grudnia 2022 roku wartość składki na fundusz przymusowej restrukturyzacji banków wnoszonej w formie zobowiązań do zapłaty na rzecz Bankowego Funduszu Gwarancyjnego wynosiła 28 659 tys. PLN, a Bank utrzymywał na pokrycie składki obligacje skarbowe o wartości 35 028 tys. PLN. Na 31 grudnia 2021 roku było to odpowiednio 20 393 tys. PLN oraz 23 029 tys. PLN.

Środki te traktowane są jako aktywa stanowiące zabezpieczenie zobowiązań własnych, nie mogą być przedmiotem zastawu, nie mogą być obciążane w jakikolwiek sposób, nie podlegają egzekucji sądowej i administracyjnej ani nie wchodzą do masy upadłości.

Zabezpieczenie hipotecznych listów zastawnych

Wartość dodatkowego zabezpieczenia w rejestrze zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych utrzymywanego w postaci papierów wartościowych wyemitowanych przez Skarb Państwa denominowanych w PLN wynosiła 285 000 tys. PLN na 31 grudnia 2022 roku oraz 130 000 tys. PLN na 31 grudnia 2021 roku. Ujawnienie w zakresie aktywów w rejestrze zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych zostało opisane w Nocie 27 „Zobowiązania z tytułu wyemitowanych listów zastawnych”.

21. Kredyty i pożyczki wobec klientów

Zasady rachunkowości

Zasady klasyfikacji i wyceny kredytów i pożyczek udzielonych klientom zostały opisane w Nocie 3.4 „Klasyfikacja i wycena instrumentów finansowych”.

Informacje finansowe

 

KREDYTY I POŻYCZKI WOBEC KLIENTÓW

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 

 

Kredyty mieszkaniowe, wartość brutto, w tym:

 19 041 457

 22 929 844

kredyty udzielone

10 074 028

 11 587 340

nabyte wierzytelności

8 967 429

 11 342 504

 

 

 

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

 (86 093)

 (81 245)

 

 

 

Kredyty i pożyczki wobec klientów, wartość netto

 18 955 364

 22 848 599

Zaprezentowany w powyższej tabeli podział na kredyty udzielone oraz nabyte wierzytelności wynika wyłącznie ze źródła pozyskania kredytu. Bank zarządza całym portfelem kredytowym w sposób jednolity.

W 2022 roku Bank nie nabywał portfeli wierzytelności, natomiast w 2021 roku Bank zakupił na podstawie podpisanej 17 listopada 2015 roku z PKO Bankiem Polskim SA Umowy Ramowej Sprzedaży Wierzytelności portfele wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych zabezpieczonych hipotecznie w kwocie 157 984 tys. PLN.

Kredyty udzielone oraz nabyte wierzytelności, które zostały wpisane do Rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych, stanowią zabezpieczenie wyemitowanych przez Bank listów zastawnych, co zostało opisane w Nocie 27 „Zobowiązania z tytułu wyemitowanych listów zastawnych”.

Informacje w zakresie ekspozycji na ryzyko kredytowe dla kredytów i pożyczek wobec klientów wycenianych według zamortyzowanego kosztu zostały opisane w Nocie 22 „Oczekiwane straty kredytowe”. Informacje o jakości portfela kredytowego zostały przedstawione w Nocie 40.4 „Prognozowanie i monitorowanie ryzyka kredytowego”.

22. Oczekiwane straty kredytowe

Szacunki i oceny

Odpis na oczekiwane straty kredytowe jest ujmowany w sprawozdaniu finansowym w następujący sposób:

■     Aktywa finansowe wyceniane według zamortyzowanego kosztu: odpis pomniejsza wartość bilansową brutto aktywa finansowego; zmiany wysokości odpisów odnoszone są do rachunku zysków i strat;

■     Zobowiązania udzielone warunkowe pozabilansowe o charakterze kredytowym: odpis prezentowany jest jako rezerwa po stronie zobowiązań; zmiany wysokości odpisów odnoszone są do rachunku zysków i strat;

■     Instrumenty finansowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite: wartość bilansowa aktywa ujętego w wartości godziwej uwzględnia wysokość odpisów; zmiana wyceny jest każdorazowo rozdzielana jednak na komponent związany z utratą wartości – ujmowany w rachunku wyników i komponent związany z pozostałymi zmianami wyceny do wartości godziwej – ujmowany w innych dochodach całkowitych.

Informacje w zakresie metodolgii szacowania oczekiwanych strat kredytowych kalkulacji utraty wartości ekspozycji kredytowych zostały opisane w Nocie 40.2 „Utrata wartości ekspozycji kredytowych”.

Informacje finansowe

Aktywa finansowe i odpisy na oczekiwane straty kredytowe

AKTYWA FINANSOWE I ODPISY NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE

NA 31 GRUDNIA 2022 ROKU

Aktywa, w przypadku których nie nastąpił znaczny wzrost ryzyka kredytowego od ich początkowego ujęcia

(Koszyk 1)

Aktywa, dla których nastąpił znaczny wzrost ryzyka kredytowego od ich początkowego ujęcia, bez utraty wartości

(Koszyk 2)

Aktywa z utratą wartości

(Koszyk 3)

Razem

w tym aktywa nabyte lub udzielone z utratą wartości

(POCI)

Wartość brutto

Odpisy

Wartość brutto

Odpisy

Wartość brutto

Odpisy

Wartość brutto

Odpisy

Wartość brutto

Odpisy

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

papiery wartościowe

 1 017 558

 (111)

 -

 -

 -

 -

 1 017 558

 (111)

 -

 -

emitowane przez Skarb Państwa, obligacje skarbowe PLN

 937 645

 (110)

 -

 -

 -

 -

 937 645

 (110)

 -

 -

bony pieniężne NBP

 79 913

 (1)

 -

 -

 -

 -

 79 913

 (1)

 -

 -

Razem

 1 017 558

 (111)

 -

 -

 -

 -

 1 017 558

 (111)

 -

 -

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

należności od banków

 61

 -

 -

 -

 -

 -

 61

 -

 

 

kredyty i pożyczki wobec klientów

 18 163 173

 (12 586)

 816 618

 (45 096)

 61 666

 (28 411)

 19 041 457

 (86 093)

 1 313

 371

kredyty mieszkaniowe

 18 163 173

 (12 586)

 816 618

 (45 096)

 61 666

 (28 411)

 19 041 457

 (86 093)

 1 313

 371

kredyty udzielone

 9 511 024

 (7 447)

 532 259

 (28 880)

 30 745

 (14 579)

 10 074 028

 (50 906)

 602

 221

nabyte wierzytelności

 8 652 149

 (5 139)

 284 359

 (16 216)

 30 921

 (13 832)

 8 967 429

 (35 187)

 711

 150

inne aktywa finansowe

 98

 -

 -

 -

 -

 -

 98

 -

 

 

Razem

 18 163 332

 (12 586)

 816 618

 (45 096)

 61 666

 (28 411)

 19 041 616

 (86 093)

 1 313

 371

 

AKTYWA FINANSOWE I ODPISY NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE

NA 31 GRUDNIA 2021 ROKU

Aktywa, w przypadku których nie nastąpił znaczny wzrost ryzyka kredytowego od ich początkowego ujęcia

(Koszyk 1)

Aktywa, dla których nastąpił znaczny wzrost ryzyka kredytowego od ich początkowego ujęcia, bez utraty wartości

(Koszyk 2)

Aktywa z utratą wartości

(Koszyk 3)

Razem

w tym aktywa nabyte lub udzielone z utratą wartości

(POCI)

Wartość brutto

Odpisy

Wartość brutto

Odpisy

Wartość brutto

Odpisy

Wartość brutto

Odpisy

Wartość brutto

Odpisy

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

papiery wartościowe

 1 870 697

 -

 -

 -

 -

 -

 1 870 697

 -

 -

 -

emitowane przez Skarb Państwa, obligacje skarbowe PLN

 1 060 935

 -

 -

 -

 -

 -

 1 060 935

 -

 -

 -

bony pieniężne NBP

 809 762

 -

 -

 -

 -

 -

 809 762

 -

 -

 -

Razem

 1 870 697

 -

 -

 -

 -

 -

 1 870 697

 -

 -

 -

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

należności od banków

 532

 -

 -

 -

 -

 -

 532

 -

 

 

kredyty i pożyczki wobec klientów

 21 068 222

 (8 925)

 1 804 202

 (48 803)

 57 420

 (23 517)

 22 929 844

 (81 245)

 155

 18

kredyty mieszkaniowe

 21 068 222

 (8 925)

 1 804 202

 (48 803)

 57 420

 (23 517)

 22 929 844

 (81 245)

 155

 18

kredyty udzielone

 10 396 455

 (5 130)

 1 166 328

 (32 452)

 24 557

 (9 427)

 11 587 340

 (47 009)

 -

 -

nabyte wierzytelności

 10 671 767

 (3 795)

 637 874

 (16 351)

 32 863

 (14 090)

 11 342 504

 (34 236)

 155

 18

inne aktywa finansowe

 26

 -

 -

 -

 -

 -

 26

 -

 

 

Razem

 21 068 780

 (8 925)

 1 804 202

 (48 803)

 57 420

 (23 517)

 22 930 402

 (81 245)

 155

 18

Zobowiązania udzielone warunkowe finansowe i wartość rezerw

ZOBOWIĄZANIA UDZIELONE WARUNKOWE FINANSOWE I WARTOŚĆ REZERW

NA 31 GRUDNIA 2022 ROKU

Wartość nominalna zobowiązań udzielonych warunkowych, w przypadku których nie nastąpił znaczny wzrost ryzyka kredytowego od ich początkowego ujęcia

(Koszyk 1)

Zobowiązania udzielone warunkowe, dla których nastąpił znaczny wzrost ryzyka kredytowego od ich początkowego ujęcia, bez utraty wartości

(Koszyk 2)

Zobowiązania udzielone warunkowe z utratą wartości

(Koszyk 3)

Razem

Wartość

nominalna

Rezerwy

Wartość

nominalna

Rezerwy

Wartość nominalna

Rezerwy

Wartość nominalna

Rezerwy

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zobowiązania udzielone warunkowe

 37 298

 (17)

 -

 -

 -

 -

 37 298

 (17)

 

ZOBOWIĄZANIA UDZIELONE WARUNKOWE FINANSOWE I WARTOŚĆ REZERW

NA 31 GRUDNIA 2021 ROKU

Wartość nominalna zobowiązań udzielonych warunkowych, w przypadku których nie nastąpił znaczny wzrost ryzyka kredytowego od ich początkowego ujęcia

(Koszyk 1)

Zobowiązania udzielone warunkowe, dla których nastąpił znaczny wzrost ryzyka kredytowego od ich początkowego ujęcia, bez utraty wartości

(Koszyk 2)

Zobowiązania udzielone warunkowe z utratą wartości

(Koszyk 3)

Razem

Wartość

nominalna

Rezerwy

Wartość nominalna

Rezerwy

Wartość nominalna

Rezerwy

Wartość nominalna

Rezerwy

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zobowiązania udzielone warunkowe

 56 907

 (22)

 92

 (7)

 -

 -

 56 999

 (29)

Zmiany wartości bilansowej brutto instrumentów finansowych oraz zmiany w odpisach na oczekiwane straty kredytowe

 

ZMIANY WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH

W 2022 ROKU

Wartość bilansowa brutto na

01.01.2022 roku

Zwiększenia

w związku

z udzieleniem

i nabyciem oraz naliczeniem odsetek

Zmiany wynikające

z wypłat transz i kapitalizacji odsetek

Zmniejszenia w związku ze spłatami / wykupem

Zmiany wynikające z modyfikacji nieistotnej (netto) 1

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania (derecognition)

Zmiany na kredytach na których nastąpiło wydłużenie horyzontu rozpoznania strat z 12 miesięcy na okres do daty zapadalności

Zmiany na kredytach na których nastąpiło skrócenie horyzontu rozpoznania strat z okresu do daty zapadalności na 12 miesięcy

Zmniejszenie stanu wartości brutto w związku z częściowym spisaniem

Transfery

do K1

Transfery

do K2

Transfery do K3

Inne zmiany, w tym wycena

Wartość bilansowa brutto na

31.12.2022 roku

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

papiery wartościowe (K1)

 1 870 697

 9 019 664

 -

 (9 924 363)

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

51 561

1 017 558

Razem

 1 870 697

 9 019 664

 -

 (9 924 363)

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

51 561

1 017 558

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wycenianych według zamortyzowanego kosztu

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

należności od banków (K1)

 532

 61

 -

 (532)

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

 

 61

kredyty i pożyczki wobec klientów

 22 929 844

 1 317 687

 50 751

 (3 749 517)

 (654 893)

 (748 985)

 (11 078)

 (92 532)

 180

 

 

 

 -

 19 041 457

kredyty mieszkaniowe

 22 929 844

 1 317 687

 50 751

 (3 749 517)

 (654 893)

 (748 985)

 (11 078)

 (92 532)

 180

 

 

 

 -

 19 041 457

koszyk 1 (K1)

 21 068 222

 886 867

 47 526

 (3 644 843)

 (295 558)

 (676 745)

 (11 078)

 -

 (6)

 2 563 878

 (1 766 138)

 (8 952)

 -

 18 163 173

koszyk 2 (K2)

 1 804 098

 429 095

 3 195

 (95 383)

 (358 586)

 (69 692)

 -

 (91 259)

 41

 (2 563 878)

 1 787 560

 (29 062)

 -

 816 129

koszyk 3 (K3)

 57 368

 415

 27

 (9 167)

 (717)

 (2 548)

 -

 (1 273)

 145

 -

 (21 422)

 38 014

 -

 60 842

POCI

 156

 1 310

 3

 (124)

 (32)

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 

 1 313

inne aktywa finansowe (K1)

 26

 98

 -

 (26)

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

 -

 98

Razem

 22 930 402

 1 317 846

 50 751

 (3 750 075)

 (654 893)

 (748 985)

 (11 078)

 (92 532)

 180

 

 

 

 -

 19 041 616

1 W tym z tytułu opisanych w Nocie 4.1 Wakacji kredytowych.

ZMIANY W ODPISACH

NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE DLA INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH

W 2022 ROKU

Wartość na

01.01.2022 roku

Zwiększenia

w związku

z udzieleniem

i nabyciem oraz naliczeniem odsetek

Zmiany wynikające ze zmiany ryzyka kredytowego (netto), w tym całkowitej spłaty

Zmiany wynikające z modyfikacji nieistotnej (netto)

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania (derecognition)

Zmiany z tytułu wydłużenia horyzontu rozpoznania strat z 12 miesięcy na okres do daty zapadalności

Zmiany z tytułu skrócenia horyzontu rozpoznania strat z okresu do daty zapadalności na 12 miesięcy

Zmniejszenie w związku z częściowym spisaniem

Transfery

do K1

Transfery

do K2

Transfery do K3

Inne zmiany

Wartość na

31.12.2022 roku

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

papiery wartościowe (K1)

 -

 1

 110

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

 -

 111

Razem

 -

 1

 110

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

 -

 111

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wycenianych według zamortyzowanego kosztu

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

należności od banków (K1)

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

 -

 -

kredyty i pożyczki wobec klientów

 81 245

 1 399

 10 310

 (3 972)

 (2 240)

 40 407

 (39 950)

 (1 106)

 

 

 

 -

 86 093

kredyty mieszkaniowe

 81 245

 1 399

 10 310

 (3 972)

 (2 240)

 40 407

 (39 950)

 (1 106)

 

 

 

 -

 86 093

koszyk 1 (K1)

 8 925

 297

 (1 147)

 2 420

 (229)

 40 407

 -

 (5)

 5 420

 (40 707)

 (2 795)

 -

 12 586

koszyk 2 (K2)

 48 803

 1 109

 17 476

 (4 487)

 (1 166)

 -

 (39 727)

 (10)

 (5 420)

 41 351

 (12 491)

 -

 45 438

koszyk 3 (K3)

 23 535

 127

 (5 911)

 (1 794)

 (845)

 -

 (223)

 (1 091)

 -

 (644)

 15 286

 -

 28 440

POCI

 (18)

 (134)

 (108)

 (111)

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 (371)

inne aktywa finansowe (K1)

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

Razem

 81 245

 1 399

 10 310

 (3 972)

 (2 240)

 40 407

 (39 950)

 (1 106)

 

 

 

 -

 86 093

 

ZMIANY WARTOŚCI BILANSOWEJ BRUTTO INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH

W 2021 ROKU

Wartość bilansowa brutto na

01.01.2021 roku

Zwiększenia

w związku

z udzieleniem

i nabyciem

Zmiany wynikające

z wypłat transz i kapitalizacji odsetek

Zmniejszenia w związku ze spłatami / wykupem

Zmiany wynikające z modyfikacji nieistotnej (netto)

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania (derecognition)

Zmiany na kredytach na których nastąpiło wydłużenie horyzontu rozpoznania strat z 12 miesięcy na okres do daty zapadalności

Zmiany na kredytach na których nastąpiło skrócenie horyzontu rozpoznania strat z okresu do daty zapadalności na 12 miesięcy

Zmniejszenie stanu wartości brutto w związku z częściowym spisaniem

Transfery do K1

Transfery

do K2

Transfery do K3

Inne zmiany, w tym wycena

Wartość bilansowa brutto na

31.12.2021 roku

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

papiery wartościowe (K1)

 1 241 821

 4 799 551

 -

(4 166 019)

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

(4 656)

 1 870 697

Razem

 1 241 821

 4 799 551

 -

(4 166 019)

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

(4 656)

 1 870 697

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wycenianych według zamortyzowanego kosztu

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

należności od banków (K1)

 23

 532

 -

 (23)

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

 

 532

kredyty i pożyczki wobec klientów

 24 980 694

 533 838

 109 505

 (2 528 708)

 1 506

 (71 510)

 (9 958)

 (85 649)

 126

 

 

 

 -

 22 929 844

kredyty mieszkaniowe

 24 980 694

 533 838

 109 505

 (2 528 708)

 1 506

 (71 510)

 (9 958)

 (85 649)

 126

 

 

 

 -

 22 929 844

koszyk 1 (K1)

 23 079 938

 528 406

 106 502

 (2 447 581)

 1 387

 (65 939)

 (9 958)

 -

 (1)

 2 059 351

 (2 176 492)

 (7 391)

 -

 21 068 222

koszyk 2 (K2)

 1 874 060

 5 267

 2 992

 (74 805)

 108

 (5 446)

 -

 (85 349)

 4

 (2 059 351)

 2 190 873

 (44 255)

 -

 1 804 098

koszyk 3 (K3)

 26 696

 -

 11

 (6 313)

 11

 (125)

 -

 (300)

 123

 -

 (14 381)

 51 646

 -

 57 368

POCI

 -

 165

 -

 (9)

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 156

inne aktywa finansowe (K1)

 31

 26

 -

 (31)

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

 -

 26

Razem

 24 980 748

 534 396

 109 505

 (2 528 762)

 1 506

 (71 510)

 (9 958)

 (85 649)

 126

 

 

 

 -

 22 930 402

 

ZMIANY W ODPISACH

NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE DLA INSTRUMENTÓW FINANSOWYCH

W 2021 ROKU

Wartość na

01.01.2021 roku

Zwiększenia

w związku

z udzieleniem

i nabyciem

Zmiany wynikające ze zmiany ryzyka kredytowego (netto), w tym całkowitej spłaty

Zmiany wynikające z modyfikacji nieistotnej (netto)

Zmniejszenia w związku z zaprzestaniem ujmowania (derecognition)

Zmiany z tytułu wydłużenia horyzontu rozpoznania strat z 12 miesięcy na okres do daty zapadalności

Zmiany z tytułu skrócenia horyzontu rozpoznania strat z okresu do daty zapadalności na 12 miesięcy

Zmniejszenie w związku z częściowym spisaniem

Transfery do K1

Transfery

do K2

Transfery do K3

Inne zmiany

Wartość na

31.12.2021 roku

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

papiery wartościowe (K1)

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

 -

 -

Razem

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

 -

 -

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wycenianych według zamortyzowanego kosztu

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

należności od banków (K1)

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 -

 

 

 

 -

 -

kredyty i pożyczki wobec klientów

 78 035

 323

 (4 227)

 780

 (178)

 40 173

 (33 600)

 (61)

 

 

 

 -

 81 245

kredyty mieszkaniowe

 78 035

 323

 (4 227)

 780

 (178)

 40 173

 (33 600)

 (61)

 

 

 

 -

 81 245

koszyk 1 (K1)

 9 651

 169

 204

 193

 (24)

 40 173

 -

 (1)

 2 613

 (41 663)

 (2 390)

 -

 8 925

koszyk 2 (K2)

 55 822

 154

 (591)

 489

 (139)

 -

 (33 519)

 (11)

 (2 613)

 43 214

 (14 003)

 -

 48 803

koszyk 3 (K3)

 12 562

 -

 (3 822)

 98

 (15)

 -

 (81)

 (49)

 -

 (1 551)

 16 393

 -

 23 535

POCI

 -

 -

 (18)

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 (18)

inne aktywa finansowe (K1)

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

 -

 -

Razem

 78 035

 323

 (4 227)

 780

 (178)

 40 173

 (33 600)

 (61)

 

 

 

 -

 81 245

Kalkulacje szacunków

Bank przeprowadził symulację zmiany poziomu odpisów na oczekiwane straty kredytowe na skutek pogorszenia bądź poprawy parametrów ryzyka.

SZACUNKOWA ZMIANA POZIOMU ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE Z TYTUŁU KREDYTÓW NA SKUTEK POGORSZENIA BĄDŹ POPRAWY PARAMETRÓW RYZYKA1

31.12.2022

31.12.2021

scenariusz

+10%

scenariusz

-10%

scenariusz

+10%

scenariusz

-10%

 

 

 

 

 

zmiany prawdopodobieństwa defaultu

4 616

 (5 645)

 5 095

 (5 782)

zmiany stóp odzysku

(12 413)

12 434

 (17 789)

 17 790

1 in plus - wzrost odpisów, in minus - spadek odpisów

Poniższa tabela prezentuje oszacowanie na 31 grudnia 2022 roku oraz na 31 grudnia 2021 roku wrażliwości poziomu odpisów na oczekiwane straty kredytowe na warunki makroekonomiczne, wyliczone jako zmiana poziomu odpisów na oczekiwane straty kredytowe dla ekspozycji bez utraty wartości w wyniku realizacji scenariuszy makroekonomicznych, których projekcje, w szczególności przyjęte wartości poszczególnych parametrów makroekonomicznych, zostały przedstawione w Nocie 40.2              Utrata wartości ekspozycji kredytowych.

SZACUNKOWA ZMIANA POZIOMU ODPISÓW NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE DLA EKSPOZYCJI BEZ UTRATY WARTOŚĆI NA SKUTEK REALIZACJI POSZCZEGÓLNYCH SCENARIUSZY MAKROEKONOMICZNYCH1

31.12.2022

31.12.2021

optymistyczny

pesymistyczny

optymistyczny

pesymistyczny

 

 

 

 

 

Koszyk 1

  (4 714)

 2 745

 (1 975)

 1 387

Koszyk 2

 (13 818)

 10 236

 (6 209)

 4 542

 

 

 

 

 

Razem

 (18 532)

 12 981

 (8 184)

 5 929

1 in plus - wzrost odpisów, in minus - spadek odpisów

23. Wartości niematerialne i rzeczowe aktywa trwałe

Zasady rachunkowości oraz szacunki

Wartości niematerialne

Składnik wartości niematerialnych to możliwy do zidentyfikowania niepieniężny składnik aktywów nieposiadający postaci fizycznej.

Ujęcie wartości niematerialnych:

■     oprogramowanie - nabyte licencje na oprogramowanie komputerowe są ujmowane w wysokości poniesionych kosztów nabycia i przygotowania do użytkowania, z uwzględnieniem umorzeń i odpisów z tytułu utraty wartości,

■     pozostałe wartości niematerialne nabywane przez Bank wykazuje się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia pomniejszonym o umorzenie i łączną kwotę odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości,

■     koszty zakończonych prac rozwojowych zalicza się do wartości niematerialnych w związku z uzyskaniem korzyści ekonomicznych oraz spełnieniem określonych warunków, tj. jeżeli istnieje możliwość i zamiar ukończenia oraz użytkowania wytwarzanego składnika, dostępne są stosowne środki techniczne i finansowe służące ukończeniu prac i użytkowania wytwarzanego składnika oraz istnieje możliwość wiarygodnego ustalenia wysokości nakładów poniesionych w czasie prac rozwojowych, które można przyporządkować wytworzeniu składników wartości niematerialnych.

Rzeczowe aktywa trwałe

Rzeczowe aktywa trwałe wykazywane są na koniec okresu sprawozdawczego według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, po pomniejszeniu o umorzenie oraz odpisy z tytułu utraty wartości.

W tej kategorii wykazywane są również aktywa z tytułu prawa do użytkowania, które wycenia się według kosztu. Koszt składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania obejmuje:

■     kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,

■     wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,

■     początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę w związku z zawarciem umowy leasingu,

■     szacunek kosztów, które mają zostać poniesione zgodnie z umową przez leasingobiorcę w związku z obowiązkiem demontażu i usunięcia bazowego składnika aktywów lub przeprowadzenia renowacji.

Nakłady

Wartość bilansową rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych powiększa się o dodatkowe nakłady poniesione w okresie ich użytkowania.

Odpisy amortyzacyjne

Amortyzacja naliczana jest od wszystkich rzeczowych aktywów trwałych, w tym z tytułu prawa do użytkowania, oraz wartości niematerialnych, których wartość ulega obniżeniu na skutek używania lub upływu czasu metodą liniową przez szacowany okres użytkowania danego aktywa. Co najmniej raz w roku weryfikowana jest przyjęta metoda amortyzacji oraz okresy użytkowania.

Odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości niefinansowych aktywów trwałych

Każdorazowo na koniec okresu sprawozdawczego Bank ocenia istnienie przesłanek, które wskazują, czy nastąpiła utrata wartości któregoś ze składników niefinansowych aktywów trwałych (lub ośrodków wypracowujących środki pieniężne). W momencie rozpoznania takich przesłanek oraz corocznie w przypadku wartości niematerialnych niepodlegających amortyzacji Bank dokonuje oszacowania wartości odzyskiwalnej, stanowiącej wyższą z dwóch kwot: wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży lub wartości użytkowej składnika aktywów trwałych (lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne), i w przypadku gdy wartość księgowa składnika aktywów przewyższa jego wartość odzyskiwalną, Bank ujmuje w rachunku zysków i strat odpis z tytułu utraty wartości. Oszacowanie powyższych wartości wymaga przyjęcia założeń dotyczących m.in. przyszłych prognozowanych przepływów pieniężnych, które Bank może uzyskać z tytułu dalszego użytkowania lub sprzedaży danego składnika aktywów trwałych (lub ośrodka wypracowującego środki pieniężne). Przyjęcie odmiennych założeń dotyczących wyceny przyszłych przepływów pieniężnych może mieć wpływ na wartość bilansową składników aktywów trwałych.

W przypadku gdy istnieją przesłanki, że nastąpiła utrata wartości majątku wspólnego, czyli aktywów, które nie wypracowują wpływów pieniężnych niezależnie od innych aktywów lub zespołów aktywów oraz nie można ustalić wartości odzyskiwalnej pojedynczego składnika aktywów zaliczanego do majątku wspólnego, Bank ustala wartość odzyskiwalną na poziomie ośrodka wypracowującego środki pieniężne, do którego dany składnik należy.

Odpis ten podlega odwróceniu, jeżeli nastąpiła zmiana w szacunkach służących do określenia wartości możliwej do odzyskania.

Szacunki i oceny

Przy szacowaniu długości okresu użytkowania poszczególnych rodzajów rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych uwzględniane są następujące czynniki:

■     oczekiwane zużycie fizyczne szacowane w oparciu o dotychczasowe przeciętne okresy użytkowania, odzwierciedlające tempo zużycia fizycznego, intensywność wykorzystania, itp.,

■     utrata przydatności z przyczyn technologicznych lub rynkowych,

■     prawne i inne ograniczenia dotyczące wykorzystania składnika aktywów,

■     oczekiwane wykorzystanie składnika aktywów oceniane na podstawie oczekiwanej zdolności produkcyjnej lub wielkości produkcji,

■     inne okoliczności mające wpływ na okres użytkowania tego rodzaju aktywów.

W przypadku gdy okres korzystania ze składnika aktywów wynika z tytułów umownych okres użytkowania odpowiada okresowi wynikającemu z tych tytułów umownych.

Dla rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych przyjmuje się, że wartość końcowa wynosi zero, chyba że istnieje zobowiązanie strony trzeciej do ich odkupienia lub gdy istnieje i będzie istniał pod koniec używania składnika aktywny rynek i można określić wartość tych aktywów na tym rynku.

Okresy amortyzacyjne

Okresy amortyzacyjne dla podstawowych grup rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych stosowane w PKO Banku Hipotecznym SA:

RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE

OKRESY

Ulepszenia w obcych środkach trwałych (budynkach, lokalach)

nie dłuższy niż okres umowy leasingu 1)

Maszyny i urządzenia

od 2 do 5 lat

Zespoły komputerowe

3 lata

Aktywa z tytułu prawa do użytkowania

okres umowy leasingu 1)

 

 

WARTOŚCI NIEMATERIALNE

OKRESY

Oprogramowanie

od 2 do 5 lat

1) W przypadku umów na czas nieokreślony szacowany okres wykorzystania przedmiotu leasingu

 

Informacje finansowe

Wartości niematerialne

ZA OKRES OD 1 STYCZNIA 2022 ROKU

DO 31 GRUDNIA 2022 ROKU

Wartości niematerialne

w budowie

Oprogramo-

wanie

Ogółem

 

 

 

 

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

 -

 8 665

 8 665

Zakupy

 -

 -

 -

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

 -

 8 665

 8 665

 

 

 

 

Skumulowana amortyzacja na początek okresu

 -

 (8 499)

 (8 499)

Amortyzacja

 -

 (100)

 (100)

Skumulowana amortyzacja na koniec okresu

 -

 (8 599)

 (8 599)

 

 

 

 

Wartość bilansowa netto na początek okresu

 -

 166

 166

Wartość bilansowa netto na koniec okresu

 -

 66

 66

 

ZA OKRES OD 1 STYCZNIA 2021 ROKU

DO 31 GRUDNIA 2021 ROKU

Wartości niematerialne

w budowie

Oprogramo-

wanie

Ogółem

 

 

 

 

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

 -

 8 646

 8 646

Transfery

 -

 19

 19

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

 -

 8 665

 8 665

 

 

 

 

Skumulowana amortyzacja na początek okresu

 -

 (7 596)

 (7 596)

Amortyzacja

 -

 (903)

 (903)

Skumulowana amortyzacja na koniec okresu

 -

 (8 499)

 (8 499)

 

 

 

 

Wartość bilansowa netto na początek okresu

 -

 1 050

 1 050

Wartość bilansowa netto na koniec okresu

 -

 166

 166

 

Rzeczowe aktywa trwałe

ZA OKRES OD 1 STYCZNIA 2022 ROKU

DO 31 GRUDNIA 2022 ROKU

Inwestycje

w obce środki trwałe

Maszyny

i urządzenia

Aktywa z tytułu prawa do użytkowania, w tym:

Inne

Ogółem

nierucho-

mości

samocho-

dów

 

 

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

 34

 1 075

 6 212

 799

 403

 8 523

Zakupy

 -

 14

 -

 -

 -

 14

Likwidacja i sprzedaż

 -

 (82)

 -

 -

 -

 (82)

Zawarcie umowy leasingu

 -

 -

 -

 197

 -

 197

Modyfikacja umowy leasingu / indeksacja

 -

 -

 14

 105

 -

 119

Zakończenie umowy leasingu

 -

 -

 -

 (197)

 -

 (197)

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

 34

 1 007

 6 226

 904

 403

 8 574

 

 

 

 

 

 

 

Skumulowana amortyzacja na początek okresu

 (21)

 (941)

 (2 876)

 (511)

 (402)

 (4 751)

Amortyzacja

 (3)

 (64)

 (1 008)

 (207)

 (1)

 (1 283)

Likwidacja i sprzedaż

 -

 82

 -

 -

 -

 82

Zakończenie umowy leasingu

 -

 -

 -

 186

 -

 186

Skumulowana amortyzacja na koniec okresu

 (24)

 (923)

 (3 884)

 (532)

 (403)

 (5 766)

 

 

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa netto na początek okresu

 13

 134

 3 336

 288

 1

 3 772

Wartość bilansowa netto na koniec okresu

 10

 84

 2 342

 372

 -

 2 808

 

ZA OKRES OD 1 STYCZNIA 2021 ROKU

DO 31 GRUDNIA 2021 ROKU

Inwestycje

w obce środki trwałe

Maszyny

i urządzenia

Aktywa z tytułu prawa do użytkowania, w tym:

Inne

Ogółem

nierucho-

mości

samocho-

dów

 

 

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa brutto na początek okresu

 34

 1 040

 4 992

 826

 403

 7 295

Zakupy

 -

 35

 -

 -

 -

 35

Zawarcie umowy leasingu

 -

 -

 -

 111

 -

 111

Modyfikacja umowy leasingu / indeksacja

 -

 -

 1 220

 10

 -

 1 230

Zakończenie umowy leasingu

 -

 -

 -

 (148)

 -

 (148)

Wartość bilansowa brutto na koniec okresu

 34

 1 075

 6 212

 799

 403

 8 523

 

 

 

 

 

 

 

Skumulowana amortyzacja na początek okresu

 (18)

 (841)

 (1 880)

 (410)

 (399)

 (3 548)

Amortyzacja

 (3)

 (100)

 (996)

 (230)

 (3)

 (1 332)

Zakończenie umowy leasingu

 -

 -

 -

 129

 -

 129

Skumulowana amortyzacja na koniec okresu

 (21)

 (941)

 (2 876)

 (511)

 (402)

 (4 751)

 

 

 

 

 

 

 

Wartość bilansowa netto na początek okresu

 16

 199

 3 112

 416

 4

 3 747

Wartość bilansowa netto na koniec okresu

 13

 134

 3 336

 288

 1

 3 772

W pozycji „Inne” zaprezentowano głównie wartość wyposażenia biur Banku w meble.

Ograniczenia prawa dotyczące tytułu prawnego banku

W 2022 roku i 2021 roku nie występowały wartości niematerialne ani rzeczowe aktywa trwałe, do których tytuł prawny Banku podlegał ograniczeniu lub które stanowiły zabezpieczenie zobowiązań.

24. Inne aktywa

Zasady rachunkowości

Aktywa finansowe ujęte w tej pozycji wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty, obejmującej również ewentualne odsetki od tych aktywów, z uwzględnieniem odpisów na oczekiwane straty kredytowe. Aktywa niefinansowe wycenia się zgodnie z zasadami wyceny obowiązującymi dla poszczególnych kategorii aktywów ujętych w tej pozycji.

Informacje finansowe

 

INNE AKTYWA

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów, w tym:

 4 487

 4 748

nierozliczone koszty związane z kredytami odnawialnymi w rachunku bieżącym

 833

 1 461

nierozliczone koszty związane z programami emisji obligacji 1)

 133

 311

nierozliczone koszty związane z programami emisji listów zastawnych 1)

 653

 786

pozostałe rozliczenia międzyokresowe kosztów

 2 868

 2 190

Nierozliczone prowizje i koszty związane z udzielaniem kredytów w części odpowiadającej niewypłaconemu kapitałowi oraz korekta rozliczenia przychodów z tytułu prowizji za udzielenie kredytu

 213

-

Rozliczenia z tytułu ekspertyz Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości (BHWN) *

 71

 7

Rozliczenia publiczno-prawne

 1

 2

Pozostałe *

 27

 19

 

 

 

Razem

 4 799

 4 776

w tym aktywa finansowe - oznaczone powyżej *

 98

 26

 

* Tym symbolem oznaczono zobowiązania finansowe.

1) Koszty związane z programami emisji dotyczą w całości programów emisji i nie można ich przyporządkować do poszczególnych emisji realizowanych w ramach programów.

25. Zobowiązania wobec banków

Zasady rachunkowości

Zobowiązania wobec banków wyceniane są według zamortyzowanego kosztu przy wykorzystaniu metody efektywnej stopy procentowej. Jeżeli dla zobowiązania finansowego nie można ustalić harmonogramu przyszłych przepływów pieniężnych, a więc także ustalić efektywnej stopy procentowej, zobowiązanie to wycenia się według kwoty wymaganej zapłaty.

Informacje finansowe

 

ZOBOWIĄZANIA WOBEC BANKÓW

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 

 

overdraft w ramach dostępnego limitu

 2 142

 -

zobowiązanie z tytułu kredytów w rachunku bieżącym

 3 893 095

 6 334 664

zobowiązanie z tytułu kredytów terminowych

 1 740 623

 209 847

 

 

 

Razem

 5 635 860

 6 544 511

 

Zobowiązania z tytułu kredytów

KREDYTODAWCA

Data wejścia w życie umowy

Data wymagalności zobowiązania

Kwota przyznanego kredytu na

31 grudnia 2022 roku

Kwota udostępnionego kredytu na

31 grudnia 2022 roku

Zobowiązanie na 31 grudnia 2022 roku

 

 

 

 

 

 

PKO Bank Polski SA

 29.10.2015 r.

 29.10.2025 r.

 2 000 000

 2 000 000

 157 978

PKO Bank Polski SA

 02.02.2017 r.

 03.02.2026 r.

 2 000 000

 2 000 000

 183

PKO Bank Polski SA

 10.07.2019 r.

 01.07.2025 r.

 5 000 000

 5 000 000

 3 585 000

PKO Bank Polski SA 1)

 10.09.2020 r.

 22.03.2026 r.

 210 000

 210 000

 210 654

PKO Bank Polski SA 2)

 11.02.2022 r.

 11.02.2028 r.

 2 000 000

 2 000 000

 1 529 969

Inny bank 1

 10.06.2019 r.

 15.06.2023 r.

 150 000

 150 000

 149 934

 

 

 

 

 

 

Razem

 

 

 11 360 000

 11 360 000

 5 633 718

 

KREDYTODAWCA

Data wejścia w życie umowy

Data wymagalności zobowiązania

Kwota przyznanego kredytu na

31 grudnia 2021 roku

Kwota udostępnionego kredytu na

31 grudnia 2021 roku

Zobowiązanie na 31 grudnia 2021 roku

 

 

 

 

 

 

PKO Bank Polski SA

 29.10.2015 r.

 29.10.2025 r.

 2 000 000

 2 000 000

 865 651

PKO Bank Polski SA

 02.02.2017 r.

 03.02.2026 r.

 2 000 000

 2 000 000

 2 000 013

PKO Bank Polski SA

 10.07.2019 r.

 01.07.2025 r.

 5 000 000

 5 000 000

 3 469 000

PKO Bank Polski SA 1)

 10.09.2020 r.

 22.03.2026 r.

 210 000

 210 000

 209 847

Inny bank 1

 10.06.2019 r.

 14.06.2022 r.

 150 000

 150 000

 -

 

 

 

 

 

 

Razem

 

 

 9 360 000

 9 360 000

 6 544 511

1) Okres wykorzystania transz upłynął z dniem 10 września 2021 r.oku, w związku z czym kwota przyznanego oraz udostępnionego kredytu na 31 grudnia 2022 roku oraz na 31 grudnia 2021 roku została zaprezentowana w wartości wykorzystanych transz, a data wymagalności wskazana dla ostatniej uruchomionej transzy.

2) Okres wykorzystania 5-letnich transz upływa 11 lutego 2023 roku, w związku z czym jako data wymagalności została wskazana data wymagalności transzy, która byłaby wykorzystana w ostatnim udostępnionym dniu.

26. Zobowiązania wobec klientów

Zasady rachunkowości

Zobowiązania wobec klientów, ze względu na brak możliwości ustalenia harmonogramu, wycenia się według zamortyzowanego kosztu. Zobowiązania stanowią wyłącznie środki na nieoprocentowanych rachunkach technicznych dedykowanych do obsługi kredytów. Bank nie prowadzi działalności depozytowej.

Informacje finansowe

 

ZOBOWIĄZANIA WOBEC KLIENTÓW

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 

 

zobowiązania wobec ludności - środki na rachunkach technicznych dedykowanych do obsługi kredytów

5 577

 6 617

 

 

 

Razem

5 577

 6 617

 

27. Zobowiązania z tytułu wyemitowanych listów zastawnych

Zasady rachunkowości

Zobowiązania z tytułu wyemitowanych listów zastawnych wyceniane są według zamortyzowanego kosztu przy wykorzystaniu metody efektywnej stopy procentowej.

Informacje finansowe

 

ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU WYEMITOWANYCH LISTÓW ZASTAWNYCH

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 

 

hipoteczne listy zastawne, w tym wyemitowane w ramach:

 12 063 629

 13 146 377

Międzynarodowego Programu Emisji Listów Zastawnych

 9 551 280

 10 052 583

Krajowego Programu Emisji Listów Zastawnych

 2 512 349

 3 093 794

 

 

 

Razem

 12 063 629

 13 146 377

 

OKRES SPŁATY ZOBOWIĄZAŃ Z TYTUŁU WYEMITOWANYCH LISTÓW ZASTAWNYCH

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

do 1 miesiąca

 2 358 617

 -

od 1 miesiąca do 3 miesięcy

 -

 -

od 3 miesięcy do 1 roku

 500 423

 3 610 079

od 1 roku do 5 lat

 9 143 934

 9 475 656

powyżej 5 lat

 60 655

 60 642

 

 

 

Razem

 12 063 629

 13 146 377

27 czerwca 2022 roku Bank przeprowadził subskrypcję zielonych hipotecznych listów zastawnych w EUR serii 8 o wartości nominalnej 500 000 tys. EUR, dla których dzień emisji ustalony został na 4 lipca 2022 roku a data zapadalności na 25 czerwca 2025 roku. Papiery są oprocentowane według stałej stopy procentowej w wysokości 2,125%. Była to pierwsza emisja zielonych hipotecznych listów zastawnych w EUR z regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Ponadto w 2022 roku Bank wykupił listy zastawne o wartości 600 000 tys. PLN oraz 654 000 tys. EUR. Natomiast w 2021 roku Bank nie przeprowadzał emisji listów zastawnych oraz wykupił listy zastawne o wartości 1 265 000 tys. PLN oraz 600 000 tys. EUR.

Emisje krajowe listów zastawnych są notowane na rynku równoległym Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie i BondSpot, a emisje zagranicznych listów zastawnych na giełdzie w Luxemburgu oraz w Warszawie (rynek równoległy Giełdy Papierów Wartościowych).

Na 31 grudnia 2022 roku wyemitowane listy zastawne denominowane w PLN oraz w EUR posiadały rating agencji ratingowej Moody’s Investors Service na poziomie Aa1, tj. najwyższym możliwym do osiągnięcia przez polskie papiery wartościowe. Ograniczeniem poziomu ratingu polskich papierów wartościowych jest country ceiling Polski (tj. najwyższy możliwy do uzyskania w Polsce poziom ratingu) dla instrumentów dłużnych, obecnie na poziomie Aa1.

Łączna wartość nominalna wyemitowanych hipotecznych listów zastawnych pozostających w obrocie na 31 grudnia 2022 roku wynosiła 11 987 048 tys. PLN, natomiast na 31 grudnia 2021 roku 13 112 093 tys. PLN.

Wyemitowane i pozostające w obrocie na 31 grudnia 2022 roku listy zastawne

ISIN

Waluta

Wartość nominalna

Oprocentowanie na 31.12.2022

Stopa + marża / stała stopa

Data

emisji

Data

wykupu

Rynek

notowań

 

 

 

 

 

 

 

 

XS1559882821

 EUR

 25 000

0,82%

stała stopa

02.02.2017

02.02.2024

LuxSE

XS1588411188

 EUR

 500 000

0,625%

stała stopa

30.03.2017

24.01.2023

LuxSE,

rynek równoległy GPW

XS1690669574

 EUR

 500 000

0,75%

stała stopa

27.09.2017

27.08.2024

LuxSE,

rynek równoległy GPW

PLPKOHP00066

 PLN

 500 000

7,65%

WIBOR3M + 0,60 p.p.

27.10.2017

27.06.2023

Bondspot,

rynek równoległy GPW

XS1795407979

 EUR

 500 000

0,75%

stała stopa

22.03.2018

24.01.2024

LuxSE,

rynek równoległy GPW

PLPKOHP00074

 PLN

 700 000

7,89%

WIBOR3M + 0,49 p.p.

27.04.2018

25.04.2024

Bondspot,

rynek równoległy GPW

PLPKOHP00090

 PLN

 500 000

8,02%

WIBOR3M + 0,62 p.p.

27.07.2018

25.07.2025

Bondspot,

rynek równoległy GPW

PLPKOHP00108

 PLN

 60 000

3,488%

stała stopa

24.08.2018

24.08.2028

Bondspot,

rynek równoległy GPW

PLPKOHP00116

 PLN

 230 000

8,11%

WIBOR3M + 0,66 p.p.

26.10.2018

28.04.2025

Bondspot,

rynek równoległy GPW

PLPKOHP00132

 PLN

 250 000

7,63%

WIBOR3M + 0,60 p.p.

10.06.2019

30.09.2024

Bondspot,

rynek równoległy GPW

PLPKOHP00199

 PLN

 250 000

7,82%

WIBOR3M + 0,51 p.p.

02.12.2019

02.12.2024

Bondspot,

rynek równoległy GPW

XS2495085784

 EUR

500 000

2,125%

stopa stała

04.07.2022

25.06.2025

Bondspot,

rynek równoległy GPW

Zabezpieczenie hipotecznych listów zastawnych 

Zabezpieczeniem hipotecznych listów zastawnych są wierzytelności zabezpieczone hipoteką na nieruchomości wpisanej na pierwszym miejscu w księdze wieczystej. Dodatkowo podstawą emisji hipotecznych listów zastawnych mogą być także środki Banku:

■     ulokowane w papierach wartościowych emitowanych lub gwarantowanych przez Narodowy Bank Polski, Europejski Bank Centralny, rządy i banki centralne państw członkowskich Unii Europejskiej, Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, z wyłączeniem państw, które restrukturyzują lub restrukturyzowały swoje zadłużenie zagraniczne w ciągu ostatnich 5 lat,

■     ulokowane w Narodowym Banku Polskim,

■     ulokowane w bankach krajowych lub instytucji kredytowej, o których mowa w Art. 18. ust. 3 pkt. 3 z 29 sierpnia 1997 roku o listach zastawnych i bankach hipotecznych.

Wartość nominalna kredytów wpisanych do rejestru zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych i stanowiących zabezpieczenie emisji hipotecznych listów zastawnych na 31 grudnia 2022 roku wynosiła 18 560 204 tys. PLN, natomiast wartość nominalna dodatkowego zabezpieczenia w postaci papierów wartościowych wyemitowanych przez Skarb Państwa denominowanych w PLN wynosiła 285 000 tys. PLN. Na 31 grudnia 2021 roku było to odpowiednio 21 778 536 tys. PLN oraz 130 000 tys. PLN. W rejestrze zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych zostały również ujęte transakcje CIRS zabezpieczające ryzyko walutowe oraz stopy procentowej wyemitowanych listów zastawnych denominowanych w EUR oraz transakcje IRS zabezpieczające ryzyko stopy procentowej wyemitowanych listów zastawnych w PLN, których oprocentowanie jest stałe.

Rejestr zabezpieczenia hipotecznych listów zastawnych w 2022 roku oraz w latach poprzednich nie zawierał papierów wartościowych zabezpieczonych aktywami (ABS), które nie spełniają wymagań określonych w paragrafie 1 artykułu 80 Wytycznych (UE) 2015/510 Europejskiego Banku Centralnego z 19 grudnia 2014 roku w sprawie implementacji ram prawnych polityki pieniężnej Eurosystemu (EBC/2014/60) (wersja przekształcona).

28.  Zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji

Zasady rachunkowości

Zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji wyceniane są według zamortyzowanego kosztu przy wykorzystaniu metody efektywnej stopy procentowej.

Informacje finansowe

ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU WYEMITOWANYCH OBLIGACJI

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Wyceniane według zamortyzowanego kosztu

 

 

obligacje, w tym wyemitowane w ramach Programu Emisji Obligacji

1 495 904

 3 728 162

 

 

 

Razem

1 495 904

 3 728 162

 

OKRES SPŁATY ZOBOWIĄZAŃ Z TYTUŁU WYEMITOWANYCH OBLIGACJI

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

do 1 miesiąca

-

 826 763

od 1 miesiąca do 3 miesięcy

 267 011

 803 097

od 3 miesięcy do 1 roku

 1 228 893

 2 098 302

 

 

 

Razem

1 495 904

 3 728 162

Program Emisji Obligacji

W 2022 roku w ramach Programu Emisji Obligacji Bank wyemitował obligacje o łącznej wartości nominalnej 2 790 000 tys. PLN (tj. 4 596 sztuk o wartości nominalnej 500 000 PLN każda oraz 492 sztuki o wartości nominalnej 1 000 000 PLN każda) oraz wykupił obligacje o łącznej wartości nominalnej 5 001 000 tys. PLN (tj. 9 018 sztuk o wartości nominalnej 500 000 PLN każda oraz 492 sztuki o wartości nominalnej 1 000 000 PLN każda). Natomiast w 2021 roku Bank wyemitował obligacje o łącznej wartości nominalnej 6 066 500 tys. PLN (tj. 12 133 sztuk o wartości nominalnej 500 000 PLN każda) oraz wykupił obligacje o łącznej wartości nominalnej 6 112 500 tys. PLN (tj. 12 225 sztuk o wartości nominalnej 500 000 PLN każda).

Ww. emisje obligacji reguluje Umowa Programu Emisji Obligacji zawarta z PKO Bankiem Polskim SA. Na podstawie ww. umowy maksymalna wartość nominalna wyemitowanych i niewykupionych obligacji wynosi 6 000 000 tys. PLN. Jednocześnie zgodnie z Umową Gwarancyjną PKO Bank Polski SA jako Gwarant przyjmuje zobowiązanie do obejmowania obligacji emitenta na własny rachunek do kwoty 2 000 000 tys. PLN.

Według stanu na 31 grudnia 2022 roku zobowiązanie Banku z tytułu wyemitowanych obligacji w ramach Programu Emisji Obligacji w wartości nominalnej wynosiło 1 519 500 tys. PLN, natomiast na 31 grudnia 2021 roku było to 3 730 500 tys. PLN. Na 31 grudnia 2022 roku oraz na 31 grudnia 2021 roku nie było obligacji objętych przez PKO Bank Polski SA w ramach gwarancji.

Wyemitowane obligacje według stanu na 31 grudnia 2022 roku obligacje

ISIN

Wartość nominalna 1 obligacji

(w PLN)

Liczba obligacji

Wartość nominalna

(w tys. PLN)

Waluta

Oprocentowanie

Data

emisji

Data wykupu

 

 

 

 

 

 

 

 

PLO219200352

500 000

400

200 000

PLN

WIBOR3M + 0,28 p.p.

24.01.2022

25.07.2023

PLO219200360

500 000

249

124 500

PLN

WIBOR3M + 0,30 p.p.

24.02.2022

19.05.2023

PLO219200428

500 000

635

317 500

PLN

zerokuponowe

03.10.2022

03.04.2023

PLO219200436

500 000

349

174 500

PLN

zerokuponowe

02.11.2022

09.05.2023

PLO219200444

500 000

200

100 000

PLN

zerokuponowe

02.11.2022

03.04.2023

PLO219200469

500 000

542

271 000

PLN

zerokuponowe

16.12.2022

16.03.2023

PLO219200451

500 000

664

332 000

PLN

zerokuponowe

16.12.2022

16.06.2023

29. Pozostałe zobowiązania

Zasady rachunkowości

Zobowiązania

Zobowiązania ujęte w tej pozycji wycenia się w kwocie wymaganej zapłaty obejmującej ewentualne odsetki od tych zobowiązań. Zobowiązania niefinansowe wycenia się zgodnie z zasadami wyceny obowiązującymi dla poszczególnych kategorii zobowiązań ujętych w tej pozycji.

Koszty do zapłacenia

Bank ujmuje rozliczenia międzyokresowe z tytułu przyszłych płatności w uzasadnionej wiarygodnie oszacowanej wartości niezbędnej do wypełnienia obecnego obowiązku na koniec okresu sprawozdawczego.

Bank ujmuje również rozliczenia okresowe z tytułu kosztów przypadających na bieżący okres, które poniesione zostaną w przyszłym okresie, w tym premii oraz z tytułu niewykorzystanych urlopów wypoczynkowych, po uwzględnieniu wszystkich pozostających do wykorzystania zaległych dni urlopów.

Zobowiązania z tytułu leasingu

Zasady rachunkowości przedstawiono w Nocie 34 „Informacje dotyczące leasingu”.

 

 

Informacje finansowe

 

POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Koszty do zapłacenia *

 10 650

 9 525

Zobowiązania z tytułu składki na Bankowy Fundusz Gwarancyjny, w tym:

 28 659

 20 393

utrzymywane w formie zobowiązań do zapłaty na fundusz przymusowej restrukturyzacji

 28 659

 20 393

Nierozliczone prowizje i koszty związane z udzielaniem kredytów w części odpowiadającej niewypłaconemu kapitałowi oraz korekta rozliczenia przychodów z tytułu prowizji za udzielenie kredytu

 -

 2 402

Inne zobowiązania, w tym:

 7 283

 9 191

wierzyciele różni *

 1 442

 1 686

rozliczenia publiczno-prawne, w tym:

 5 841

 7 505

zobowiązanie z tytułu podatku od niektórych instytucji finansowych

 5 236

 6 812

Zobowiązania z tytułu leasingu *

 2 811

 3 714

 

 

 

Razem

 49 403

 45 225

 w tym zobowiązania finansowe - oznaczone powyżej *

 14 903

14 925

* Tym symbolem oznaczono zobowiązania finansowe.

Na 31 grudnia 2022 roku oraz na 31 grudnia 2021 roku Bank nie posiadał zobowiązań, w przypadku których nie wywiązywałby się z płatności wynikających z zawartych umów.

30. Rezerwy

Zasady rachunkowości

Zasady tworzenia rezerw

Rezerwy są zobowiązaniami, których kwota lub termin zapłaty są niepewne. Rezerwy są tworzone, gdy Bank posiada obecny obowiązek (prawny lub zwyczajowo oczekiwany) wynikający ze zdarzeń przeszłych oraz prawdopodobne jest, że wypełnienie obowiązku spowoduje konieczność wypływu środków zawierających w sobie korzyści, a także gdy można dokonać wiarygodnego szacunku kwoty wypełnienia tego obowiązku.

W przypadku, gdy wpływ wartości pieniądza w czasie jest istotny, wielkość rezerwy jest ustalana poprzez zdyskontowanie prognozowanych przyszłych przepływów pieniężnych do wartości bieżącej, przy zastosowaniu stopy dyskontowej przed opodatkowaniem, która odzwierciedla aktualne oceny rynkowe co do wartości pieniądza w czasie oraz ewentualnego ryzyka związanego z danym zobowiązaniem.

Wszystkie rezerwy tworzone są w ciężar rachunku zysków i strat.

Rezerwy na sprawy sporne

Bank tworzy rezerwy na sprawy sporne z kontrahentami, klientami oraz instytucjami zewnętrznymi, po uzyskaniu informacji od radcy prawnego o dużym prawdopodobieństwie przegrania sprawy sądowej lub postępowania administracyjnego. Są one tworzone w wysokości oczekiwanych wypływów korzyści ekonomicznych.

Rezerwy na świadczenia emerytalno-rentowe

Zgodnie z Kodeksem Pracy pracownicy PKO Banku Hipotecznego SA mają prawo do odpraw emerytalnych lub rentowych w momencie odejścia na emeryturę lub rentę. Bank okresowo dokonuje wyliczenia rezerwy na świadczenia wobec pracowników.

Rezerwa na wynikające z Kodeksu Pracy odprawy emerytalne i rentowe tworzona jest indywidualnie dla każdego pracownika na podstawie sporządzanej okresowo wyceny. W kalkulacji rezerwy uwzględniono wszystkie odprawy emerytalne i rentowe, które mogą być w przyszłości wypłacone. Rezerwę utworzono na podstawie listy osób zawierającej wszystkie niezbędne dane o pracownikach, ze szczególnym uwzględnieniem stażu pracy, wieku oraz płci.

Rezerwy na zobowiązania udzielone warunkowe

Rezerwy na zobowiązania udzielone warunkowe związane z nieuruchomionymi w całości kredytami mieszkaniowymi tworzy się w wysokości oczekiwanych strat kredytowych. Przy ustalaniu rezerwy wykorzystuje się parametry portfelowe oszacowane z wykorzystaniem metod statystycznych, na bazie historycznych obserwacji ekspozycji o takiej samej charakterystyce, określające marginalne prawdopodobieństwo wystąpienia przesłanki utraty wartości oraz poziom oczekiwanej straty w przypadku wystąpienia przesłanki utraty wartości w kolejnych miesiącach z przedziału czasowego od daty sprawozdawczej do horyzontu w kalkulacji oczekiwanej straty.

 

Informacje finansowe i szacunki

 

REZERWY ZA OKRES

OD 1 STYCZNIA 2022 ROKU

DO 31 GRUDNIA 2022 ROKU

Rezerwa na świadczenia emerytalno - rentowe

Rezerwa na zobowiązania udzielone warunkowe

Razem

 

 

 

 

Stan na 1 stycznia 2022 roku, w tym:

 169

 29

 198

Rezerwa krótkoterminowa

 -

 29

 29

Rezerwa długoterminowa

 169

 -

 169

Utworzenie/aktualizacja rezerw

26

 25

 51

Rozwiązanie/wykorzystanie

-

 (37)

 (37)

 

 

 

 

Stan na 31 grudnia 2022 roku, w tym:

195

 17

 212

Rezerwa krótkoterminowa

-

 17

 17

Rezerwa długoterminowa

195

 -

 195

 

REZERWY ZA OKRES

OD 1 STYCZNIA 2021 ROKU

DO 31 GRUDNIA 2021 ROKU

Rezerwa na świadczenia emerytalno - rentowe

Rezerwa na zobowiązania udzielone warunkowe

Razem

 

 

 

 

Stan na 1 stycznia 2021 roku, w tym:

 169

 51

 220

Rezerwa krótkoterminowa

 -

 51

 51

Rezerwa długoterminowa

 169

 -

 169

Utworzenie/aktualizacja rezerw

 -

 42

 42

Rozwiązanie/wykorzystanie

 -

 (64)

 (64)

 

 

 

 

Stan na 31 grudnia 2021 roku, w tym:

 169

 29

 198

Rezerwa krótkoterminowa

 -

 29

 29

Rezerwa długoterminowa

 169

 -

 169

31. Kapitały własne i akcjonariat Banku

Zasady rachunkowości

 

Kapitały własne

Kapitały własne stanowią kapitały i fundusze tworzone przez Bank zgodnie z obowiązującym prawem oraz ze statutem.

Składniki kapitałów własnych Banku:

■     kapitał zakładowy wykazany jest w wysokości zgodnej ze statutem oraz wpisem do rejestru przedsiębiorców według wartości nominalnej,

■     kapitał zapasowy tworzony jest z odpisów z zysku oraz premii emisyjnych uzyskanych z emisji akcji pomniejszonych o koszty przeprowadzenia emisji i przeznaczony jest na pokrycie strat, jakie mogą wyniknąć w związku z działalnością Banku,

■     skumulowane inne dochody całkowite obejmują skutki wyceny aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite oraz efektywną część zabezpieczenia przepływów pieniężnych w ramach rachunkowości zabezpieczeń i związane z nimi wartości podatku odroczonego,

■     kapitały rezerwowe są tworzone z odpisów z zysku netto. Kapitały rezerwowe przeznaczone są wyłącznie na pokrycie mogących powstać strat.

 

Informacje finansowe

 

KAPITAŁY WŁASNE

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Kapitał zakładowy

 1 611 300

 1 611 300

Kapitał zapasowy

 339 852

 332 263

Skumulowane inne dochody całkowite, w tym:

 (141 052)

 75 290

zabezpieczenie przepływów pieniężnych

 (136 426)

 74 979

wycena aktywów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez

inne dochody całkowite

 (4 626)

 311

Wynik okresu bieżącego

 (405 818)

 94 867

 

 

 

Kapitały własne razem

 1 404 282

 2 113 720

Struktura kapitału akcyjnego

Seria

Rodzaj akcji

Liczba

akcji

Wartość nominalna

1 akcji

(w PLN)

Wartość serii

według wartości nominalnej

(w PLN)

Data podjęcia uchwały przez WZA

Data

emisji

Data

rejestracji w KRS

 

 

 

 

 

 

 

 

A

 zwykłe imienne

 300 000 000

 1

 300 000 000

 06.10.2014 r.

 06.10.2014 r.

 24.10.2014 r.

B

 zwykłe imienne

 200 000 000

 1

 200 000 000

 14.03.2016 r.

 07.04.2016 r.

 22.04.2016 r.

C

 zwykłe imienne

 200 000 000

 1

 200 000 000

 01.07.2016 r.

 15.07.2016 r.

 28.07.2016 r.

D

 zwykłe imienne

 100 000 000

 1

 100 000 000

 28.10.2016 r.

 18.11.2016 r.

 01.12.2016 r.

E

 zwykłe imienne

 150 000 000

 1

 150 000 000

 21.03.2017 r.

 04.04.2017 r.

 12.04.2017 r.

F

 zwykłe imienne

 150 000 000

 1

 150 000 000

 28.06.2017 r.

 04.07.2017 r.

 11.09.2017 r.

G

 zwykłe imienne

 100 000 000

 1

 100 000 000

 18.10.2017 r.

 20.10.2017 r.

 16.11.2017 r.

H

 zwykłe imienne

 95 000 000

 1

 95 000 000

 13.08.2018 r.

 17.08.2018 r.

 08.10.2018 r.

I

 zwykłe imienne

 100 000 000

 1

 100 000 000

 19.12.2018 r.

 21.12.2018 r.

 21.02.2019 r.

J

 zwykłe imienne

 131 500 000

 1

 131 500 000

 07.03.2019 r.

 19.03.2019 r.

 16.05.2019 r.

K

 zwykłe imienne

 84 800 000

 1

 84 800 000

 27.06.2019 r.

 01.07.2019 r.

 20.08.2019 r.

Razem

 

1 611 300 000

 

 1 611 300 000

 

 

 

Jedynym akcjonariuszem Banku na 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku był PKO Bank Polski SA.

Kapitał zakładowy Banku wynosi 1 611 300 000 PLN i dzieli się na 1 611 300 000 akcji zwykłych imiennych o wartości nominalnej 1 (jeden) PLN każda. Wyemitowane akcje PKO Banku Hipotecznego SA nie są uprzywilejowane i zostały w pełni opłacone.

28 kwietnia 2022 roku Zwyczajne Walne Zgromadzenie PKO Banku Hipotecznego SA podjęło uchwałę w sprawie podziału zysku za rok obrotowy 2021, w której:

■     7 589 tys. PLN tj. 8% zysku przeznaczono na kapitał zapasowy Banku zgodnie z art. 348 oraz art. 396 Kodeksu Spółek Handlowych;

■     87 278 tys. PLN tj. pozostałą część zysku przeznaczono na wypłatę dywidendy. 29 kwietnia 2022 roku Bank przekazał na rejestr rynku niepublicznego prowadzony przez PKO BP Biuro Maklerskie środki na wypłatę dywidendy na rzecz PKO Banku Polskiego SA.

W 2021 roku Bank nie wypłacał dywidendy.

POZOSTAŁE NOTY

32.  Zobowiązania warunkowe udzielone oraz otrzymane

32.1    Zobowiązania umowne

Na 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku Bank nie posiadał zobowiązań umownych dotyczących nabycia wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych.

32.2    Udzielone zobowiązania finansowe

Zasady rachunkowości

W ramach działalności operacyjnej Bank zawiera transakcje, które w momencie ich zawarcia nie są ujmowane w sprawozdaniu z sytuacji finansowej jako aktywa lub zobowiązania, lecz powodują powstanie zobowiązań warunkowych. Zobowiązanie warunkowe jest:

■     możliwym obowiązkiem, który powstaje na skutek zdarzeń przeszłych, których istnienie zostanie potwierdzone dopiero w momencie wystąpienia lub niewystąpienia jednego lub większej ilości niepewnych przyszłych zdarzeń, które nie w pełni podlegają kontroli Banku,

■     obecnym obowiązkiem, który powstaje na skutek zdarzeń przeszłych, ale nie jest ujmowany w sprawozdaniu z sytuacji finansowej, ponieważ nie jest prawdopodobne, aby konieczne było wydatkowanie środków pieniężnych lub innych aktywów w celu wypełnienia obowiązku lub kwoty zobowiązania nie można oszacować w sposób wiarygodny.

Udzielone zobowiązania warunkowe udzielone finansowe są związane z nieuruchomionymi w całości kredytami mieszkaniowymi.

Informacje finansowe

 

ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE UDZIELONE FINANSOWE

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Związane z nieuruchomionymi w całości kredytami mieszkaniowymi (wartość nominalna)

37 298

 56 999

 

 

 

rezerwy na nieuruchomione w całości kredyty mieszkaniowe

(17)

 (29)

 

 

 

Razem netto

37 281

56 970

w tym udzielone zobowiązania nieodwołalne

 -

 -

 

Informacje na temat rezerw utworzonych na udzielone zobowiązania finansowe znajdują się w Nocie 30 „Rezerwy”.

 

ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE UDZIELONE FINANSOWE W WARTOŚCI NOMINALNEJ - SZACOWANE TERMINY WYPŁATY

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

do 1 miesiąca włącznie

 11 562

 15 960

powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy włącznie

 9 236

 16 054

powyżej 3 miesięcy do 1 roku włącznie

 14 985

 22 821

powyżej 1 roku do 5 lat włącznie

 1 515

 2 164

 

 

 

Razem

 37 298

 56 999

 

32.3    Udzielone zobowiązania gwarancyjne

PKO Bank Hipoteczny SA nie udziela zobowiązań gwarancyjnych.

 

32.4    zobowiązania warunkowe otrzymane

Informacje finansowe

 

ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE OTRZYMANE WEDŁUG WARTOŚCI NOMINALNEJ

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Zobowiązania warunkowe otrzymane

 

 

finansowe

 5 735 115

 2 815 477

gwarancyjne

 2 000 000

 2 000 000

 

 

 

Razem

 7 735 115

4 815 477

 

Zobowiązania warunkowe otrzymane finansowe reprezentują uruchomione i dostępne kredyty, natomiast zobowiązania warunkowe otrzymane gwarancyjne dotyczą dostępnej gwarancji objęcia emisji obligacji.

Uprawnienie do sprzedaży lub obciążenia zastawem zabezpieczenia ustanowionego na rzecz Banku

Na 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku na rzecz Banku nie ustanowiono zabezpieczeń, które Bank był uprawniony sprzedać lub obciążyć innym zastawem, w przypadku realizacji wszelkich obowiązków przez właściciela zabezpieczenia.

33. Sprawy sporne

Według stanu na 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku nie występowały istotne sprawy sporne.

34. Informacje dotyczące leasingu

Zasady rachunkowości

Leasing – Leasingobiorca

Do umów leasingu lub umów zawierających leasing Bank kwalifikuje umowy, zgodnie z którymi:

■     uzyskuje prawo do używania zidentyfikowanego składnika aktywów, a prawo dostawcy do podstawienia alternatywnego składnika aktywów nie jest znaczące, oraz

■     posiada prawo do uzyskania zasadniczo wszystkich korzyści ekonomicznych z użytkowania prawa przez cały okres użytkowania, oraz

■     posiada prawo do kierowania użytkowaniem zidentyfikowanego składnika aktywów przez cały okres użytkowania, gdy:

□       Bank posiada prawo do kierowania tym, w jaki sposób i w jakim celu wykorzystuje się składnik aktywów przez cały okres użytkowania, lub

□       podjęto wcześniej odpowiednie decyzje dotyczącego tego, w jaki sposób i w jakim celu wykorzystuje się składnik aktywów.

Bank stosuje wyłączenia i nie ujmuje aktywów z tytułu prawa do użytkowania i zobowiązań z tytułu leasingu w odniesieniu do:

■     leasingów krótkoterminowych, do których Bank zalicza umowy bez możliwości zakupu składnika aktywów, zawarte na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy od momentu rozpoczęcia umowy, w szczególności umowy zawarte na czas nieokreślony z krótkim (do 12 miesięcy) terminem wypowiedzenia, bez znaczących kar, przez które rozumie się w szczególności poniesione nakłady z tytułu inwestycji w obcym środku trwałym oraz koszty zmiany lokalizacji,

■     leasingów niskocennych (składnik aktywów ma wartość mniejszą niż 20 000 PLN ustalaną w oparciu o wartość nowego składnika aktywów bez względu na wiek składnika aktywów objętego leasingiem).

Zobowiązanie z tytułu leasingu Bank wycenia początkowo w wysokości wartości bieżącej opłat leasingowych za prawo do użytkowania bazowego składnika aktywów przez okres trwania leasingu:

■     stałe opłaty leasingowe pomniejszone o wszelkie należne zachęty leasingowe,

■     zmienne opłaty leasingowe uzależnione od indeksów rynkowych,

■     kwoty, których zapłaty oczekuje się w ramach gwarantowanej wartości końcowej przedmiotu leasingu,

■     cenę wykonania opcji kupna, jeżeli można z wystarczającą pewnością założyć, że zostanie ona zrealizowana,

■     kary pieniężne za wypowiedzenie leasingu, jeżeli leasingobiorca może skorzystać z opcji wypowiedzenia umowy.

Bank do opłat leasingowych nie zalicza zmiennych opłat uzależnionych od czynników zewnętrznych.

Po początkowym ujęciu zobowiązania z tytułu leasingu Bank wycenia w zamortyzowanym koszcie.

Aktualizację wyceny zobowiązania z tytułu leasingu Bank ujmuje jako korektę składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania. W przypadku, gdy w wyniku aktualizacji wyceny wartość bilansowa składnika aktywów z tytułu prawa do użytkowania została zmniejszona do zera i ma miejsce dalsze zmniejszenie wyceny zobowiązania z tytułu leasingu, pozostałą kwotę aktualizacji wyceny Bank ujmuje jako zysk lub stratę.

Składniki aktywów z tytułu prawa do użytkowania podlegają przez Bank początkowej wycenie według kosztu, który obejmuje:

■     kwotę początkowej wyceny zobowiązania z tytułu leasingu,

■     wszelkie opłaty leasingowe zapłacone w dacie rozpoczęcia lub przed tą datą, pomniejszone o wszelkie otrzymane zachęty leasingowe,

■     początkowe koszty bezpośrednie poniesione przez leasingobiorcę w związku z zawarciem umowy leasingu,

■     szacunek kosztów, które mają zostać poniesione zgodnie z umową przez leasingobiorcę w związku z obowiązkiem demontażu i usunięcia bazowego składnika aktywów lub przeprowadzenia renowacji.

Po początkowym ujęciu Bank wycenia składnik aktywów z tytułu prawa do użytkowania pomniejszając jego wartość początkową o odpisy amortyzacyjne (umorzenie metodą liniową) i odpis z tytułu utraty wartości oraz koryguje z tytułu aktualizacji wyceny zobowiązania z tytułu leasingu.

Bank do zdyskontowania przyszłych płatności leasingowych stosuje stopy dyskonta:

■     skalkulowane na bazie krzywych rentowności odzwierciedlających koszt finansowania w danej walucie,

■     pokrywających tenor najdłuższej umowy leasingowej podlegającej wycenie i odzwierciedlających – dla danej waluty – stałą rynkową stopę procentową oraz koszt finansowania Banku,

■     odczytane z krzywej dla terminu zapadalności odpowiadającego połowie terminu zapadalności umowy leasingowej (w związku z założeniem stałych opłat leasingowych).

Wartość krańcowej stopy pożyczkowej dla umów leasingowych Bank aktualizuje w przypadku identyfikacji takiej konieczności w okresach kwartalnych.

Bank stosuje te same stopy dyskontowe do portfela umów leasingu samochodów oraz nieruchomości, z uwzględnieniem wpływu zabezpieczenia umowy leasingowej na stosowaną stopę dyskontową.

Na dzień bilansowy obliczone przez Bank stopy dyskonta mieściły się w przedziale (w zależności od okresu trwania umowy) od 7,61% do 9,04%. Walutą wszystkich umów leasingu zawartych przez Bank jest PLN.

Opłaty leasingowe w odniesieniu do umów leasingu krótkoterminowego (poniżej 12 miesięcy) i niskocennego (do 20 tys. PLN) Bank ujmuje jako koszt metodą liniową w trakcie okresu leasingu. Różnice pomiędzy kwotami zapłaconymi i wynikającymi z liniowego rozliczenia kosztów ujmowane są jako czynne lub bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów.

Leasing – Leasingodawca

Bank nie zawiera umów dla których pełni rolę leasingodawcy.

Informacje finansowe

 

KWOTY DOTYCZĄCE LEASINGU UJĘTE W RACHUNKU

ZYSKÓW I STRAT - LEASINGOBIORCA

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

Amortyzacja aktywów z tytułu prawa do użytkowania

(1 215)

 (1 226)

nieruchomości

(1 008)

 (996)

samochodów

 (207)

 (230)

Koszty odsetek

 (87)

 (49)

Koszty związane z krótkoterminowymi umowami leasingowymi

 (5)

 -

Koszty związane z umowami leasingowymi aktywów o niskiej wartości, które nie są umowami krótkoterminowymi, koszty z tytułu podatku od towarów i usług niepodlegającego odliczeniu oraz koszty opłat eksploatacyjnych

 (714)

 (708)

 

 

 

Razem

(2 021)

 (1 983)

 

AKTYWA Z TYTUŁU PRAWA DO UŻYTKOWANIA

31.12.2022

 31.12.2021

 

 

 

Nieruchomości

2 342

 3 336

Samochody

 372

 288

 

 

 

Razem

 2 714

 3 624

 

POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA - ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU LEASINGU

31.12.2022

 31.12.2021

 

 

 

Zobowiązania z tytułu leasingu, w tym o okresie spłaty:

2 811

 3 714

do 1 miesiąca

 107

 106

od 1 miesiąca do 3 miesięcy

 214

 212

od 3 miesięcy do 1 roku

 942

 919

od 1 roku do 5 lat

 1 548

 2 477

powyżej 5 lat

 -

 -

 

 

 

Razem

 2 811

 3 714

 

35. Informacje uzupełniające do sprawozdania z przepływów pieniężnych

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

Na środki pieniężne oraz ekwiwalenty środków pieniężnych składają się: Kasa, środki w Banku Centralnym, należności od banków w rachunku bieżącym oraz inne środki pieniężne o terminie wymagalności do 3 miesięcy licząc od daty nabycia.

 

Informacje finansowe

 

Środki pieniężne i ich ekwiwalenty

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Kasa, środki w Banku Centralnym

(w tym odsetki naliczone od utrzymywanej rezerwy obowiązkowej)

 60 696

 50 362

Należności od banków - rachunki bieżące

 61

 532

 

 

 

Razem

60 757

 50 894

 

Na 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku nie występowały środki pieniężne o ograniczonej możliwości dysponowania.

PRZYCHODY Z TYTUŁU ODSETEK - OTRZYMANE

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

W ramach działalności operacyjnej

 

 

Odsetki otrzymane z tytułu kredytów i pożyczek wobec klientów

 1 005 178

 514 636

Odsetki otrzymane od transakcji CIRS

 57 383

 63 922

Odsetki otrzymane od transakcji IRS

 2 093

 9 221

Odsetki otrzymane z tytułu lokat

 14

 -

Pozostałe odsetki otrzymane

 2 880

 97

W ramach działalności inwestycyjnej

 

 

Odsetki otrzymane od papierów wartościowych wycenianych do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 32 991

 4 557

 

 

 

Razem

 1 100 539

 592 433

 

KOSZTY Z TYTUŁU ODSETEK - ZAPŁACONE

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

W ramach działalności operacyjnej

 

 

Odsetki zapłacone od transakcji CIRS

 474 992

 102 306

Odsetki zapłacone od transakcji IRS

 3 207

 2 190

Odsetki zapłacone z tytułu przekroczeń na rachunku bieżącym

 540

 69

Odsetki zapłacone z tytułu zobowiązania z tytułu nabycia wierzytelności

 -

 1 126

Pozostałe odsetki zapłacone

 1

 0

W ramach działalności finansowej

 

 

Odsetki zapłacone z tytułu kredytów

 324 236

 38 466

Odsetki zapłacone z tytułu wyemitowanych listów zastawnych

 198 500

 98 360

Dyskonto oraz odsetki zapłacone z tytułu wyemitowanych obligacji

 92 755

 22 092

 

 

 

Razem

 1 094 231

 264 609

 

UZGODNIENIE POZYCJI SPRAWOZDANIA Z SYTUACJI FINANSOWEJ ZE SPRAWOZDANIEM Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH

 

 

W sprawozdaniu z przepływów pieniężnych ujęte w:

 

Nota

31.12.2021

działalności finansowej

działalności operacyjnej

31.12.2022

Zaciągnięcie

Spłata

Zmiany pieniężne

Zmiany niepieniężne, w tym:2)

różnice kursowe

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zobowiązania wobec banków

25

 6 544 511

 22 163 125

(23 082 763)

 1 722

 9 265

 -

 5 635 860

overdraft w ramach dostępnego limitu 1)

 

 -

 -

 -

 2 142

 -

 -

 2 142

zobowiązanie z tytułu kredytów w rachunku bieżącym

 

 6 334 664

 20 641 125

(23 082 763)

 -

 69

 -

 3 893 095

zobowiązanie z tytułu kredytów terminowych

 

 209 847

 1 522 000

 -

 (420)

 9 196

 -

 1 740 623

zobowiązanie z tytułu nabycia wierzytelności 1)

 

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

Zobowiązania z tytułu wyemitowanych listów zastawnych

27

 13 146 377

 2 358 328

(3 679 985)

 472

 238 437

 196 462

 12 063 629

Zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji

28

 3 728 162

 2 712 478

(5 001 000)

 -

 56 264

 -

 1 495 904

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Razem

 

 23 419 050

 27 233 931

(31 763 748)

 2 194

 303 966

 196 462

 19 195 393

1) Prezentowane w sprawozdaniu z przepływów pieniężnych w działalności operacyjnej.

2) Zmiany niepieniężne obejmują głównie naliczenia odsetek, rozliczenia dyskonta oraz różnice kursowe.

36.  Transakcje z jednostkami powiązanymi

36.1 Transakcje z jednostkami powiązanymi kapitałowo

Podmiotami powiązanymi kapitałowo z Bankiem są PKO Bank Polski SA oraz podmioty z Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA.

Informacje finansowe

Dane według stanu na 31 grudnia 2022 roku

PODMIOT

AKTYWA

Należności

w tym z tytułu instrumentów pochodnych

 

 

 

PKO Bank Polski SA

 508 184

 508 052

 

 

 

Razem

 508 184

 508 052

 

PODMIOT

ZOBOWIĄZANIA

Kredyty

i overdraft

Nabycie wierzytelności

Listy zastawne

i obligacje

Inne zobowiązania

w tym z tytułu instrumentów pochodnych

 

 

 

 

 

 

PKO Bank Polski SA

 5 486 398

 -

 6 977

 31 401

 25 664

PKO BP Finat Sp. z o.o.

 -

 -

 6 896

 22

 -

PKO Leasing SA

 -

 -

 -

 86

 -

Prime Car

Management SA

 -

 -

 -

 293

 -

PKO Towarzystwo Ubezpieczeń SA

 -

 -

 98 585

 -

 -

PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA

 -

 -

 80 648

 -

 -

PKO VC -fizan

 -

 -

 20 200

 -

 -

Bankowe Towarzystwo Kapitałowe SA

 -

 -

 24 498

 -

 -

 

 

 

 

 

 

Razem

 5 486 398

 -

 237 804

 31 802

 25 664

 

PODMIOT

Udzielone zobowiązania finansowe

Otrzymane zobowiązania warunkowe

 

 

 

PKO Bank Polski SA

 -

 7 735 022

 

 

 

Razem

 -

 7 735 022

Dane za okres od 1 stycznia 2022 roku do 31 grudnia 2022 roku

PODMIOT

Przychody

ogółem

w tym z tytułu odsetek

i prowizji

Koszty ogółem

w tym z tytułu odsetek

i prowizji

Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej

Wynik z pozycji wymiany

 

 

 

 

 

 

 

PKO Bank Polski SA

 14

 14

 823 968

 802 219

 15

 206 211

PKO BP Finat Sp. z o.o.

 -

 -

 851

 602

 -

 -

PKO Leasing SA

 -

 -

 222

 3

 -

 -

Prime Car

Management SA

 -

 -

 95

 3

 -

 -

PKO Towarzystwo Ubezpieczeń SA

 -

 -

 4 819

 4 819

 -

 -

PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA

 -

 -

 2 882

 2 882

 -

 -

PKO VC -fizan

 -

 -

 1 125

 1 125

 -

 -

Bankowe Towarzystwo Kapitałowe SA

 

 

 1 074

 1 074

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Razem

 14

 14

 835 036

 812 727

 15

 206 211

Dane według stanu na 31 grudnia 2021 roku

PODMIOT

AKTYWA

Należności

w tym z tytułu instrumentów pochodnych

 

 

 

PKO Bank Polski SA

 842 080

 841 541

 

 

 

Razem

 842 080

 841 541

 

PODMIOT

ZOBOWIĄZANIA

Kredyty

i overdraft

Nabycie wierzytelności

Listy zastawne

i obligacje

Inne zobowiązania

w tym z tytułu instrumentów pochodnych

 

 

 

 

 

 

PKO Bank Polski SA

 6 544 672

 -

 63 577

 7 844

 1 983

PKO BP Finat Sp. z o.o.

 -

 -

 -

 18

 -

PKO Leasing SA

 -

 -

 -

 147

 -

Prime Car

Management SA

 -

 -

 -

 153

 -

PKO Towarzystwo Ubezpieczeń SA

 -

 -

 97 246

 -

 -

PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA

 -

 -

 61 757

 

 

PKO VC -fizan

 -

 -

 20 973

 -

 -

Bankowe Towarzystwo Kapitałowe SA

 -

 -

15 995 

 -

 -

 

 

 

 

 

 

Razem

 6 544 672

 -

 259 548

 8 162

 1 983

 

PODMIOT

Udzielone zobowiązania finansowe

Otrzymane zobowiązania warunkowe

 

 

 

PKO Bank Polski SA

 -

 4 665 477

 

 

 

Razem

 -

 4 665 477

 

Dane za okres od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku

PODMIOT

Przychody

ogółem

w tym z tytułu odsetek

i prowizji

Koszty ogółem

w tym z tytułu odsetek

i prowizji

Wynik na instrumentach finansowych wycenianych do wartości godziwej

Wynik z pozycji wymiany

 

 

 

 

 

 

 

PKO Bank Polski SA

 5 032

 4 881

 121 777

 96 104

 35

 30 709

PKO BP Finat Sp. z o.o.

 -

 -

 187

 -

 -

 -

PKO Leasing SA

 -

 -

 293

 5

 -

 -

Prime Car

Management SA

 -

 -

 46

 1

 -

 -

PKO Towarzystwo Ubezpieczeń SA

 -

 -

 2 515

 2 515

 -

 -

PKO Życie Towarzystwo Ubezpieczeń SA

 -

 -

 350

 350

 -

 -

PKO VC -fizan

 -

 -

 71

 71

 -

 -

NEPTUN - fizan

 -

 -

 59

 59

 -

 -

Bankowe Towarzystwo Kapitałowe SA

 -

 -

 103

 103

 -

 -

 

 

 

 

 

 

 

Razem

 5 032

 4 881

 125 401

 99 208

 35

 30 709

 

Bank posiada rachunki bieżące oraz składa lokaty w PKO Banku Polskim SA. Ponadto Bank prowadzi strategiczną współpracę z PKO Bankiem Polskim SA. Sprzedaż kredytów mieszkaniowych oraz ich obsługa posprzedażowa, w zakresie nieobejmującym powierzenia zarządzania ryzykiem oraz czynności audytu i kontroli wewnętrznej, jest realizowana w ramach podpisanej 16 stycznia 2015 roku z PKO Bankiem Polskim SA Umowy Outsourcingowej. W ramach tej umowy świadczone jest również wsparcie w zakresie czynności wspomagających.

Bank pozyskuje finansowanie z PKO Banku Polskiego SA w formie kredytów obrotowych w rachunku bieżącym oprocentowanych w oparciu o stopę zmienną, tj. stawkę bazową powiększoną o marżę:

■     29 października 2015 roku Bank zawarł z PKO Bankiem Polskim SA Umowę odnawialnego kredytu obrotowego w rachunku bieżącym do kwoty limitu 900 000 tys. PLN na okres 3 lat. W wyniku podpisania aneksów do umowy kwota limitu wynosi 2 000 000 tys. PLN, a okres kredytowania został wydłużony do 29 października 2025 roku;

■     2 lutego 2017 roku Bank zawarł z PKO Bankiem Polskim SA Umowę odnawialnego kredytu obrotowego w rachunku bieżącym do kwoty limitu 1 500 000 tys. PLN na okres 3 lat. W wyniku podpisania aneksów do umowy kwota limitu wynosi 2 000 000 tys. PLN, a okres kredytowania został wydłużony do 3 lutego 2026 roku;

■     10 lipca 2019 roku Bank zawarł z PKO Bankiem Polskim SA Umowę odnawialnego kredytu obrotowego w rachunku bieżącym do kwoty limitu 1 000 000 tys. PLN na okres 3 lat. W wyniku podpisania aneksów do umowy kwota limitu została podwyższona do 5 000 000 tys. PLN i może być przeznaczona na spłatę zobowiązań z tytułu nabytych portfeli wierzytelności i obsługę wykupu listów zastawnych, a okres kredytowania został wydłużony do 1 lipca 2025 roku.

Na 31 grudnia 2022 roku wszystkie powyżej opisane kredyty były udostępnione w pełnej kwocie.

Bank pozyskuje z PKO Banku Polskiego SA również finansowanie w formie kredytów obrotowych nieodnawialnych:

■     10 września 2020 roku Bank zawarł z PKO Bankiem Polskim SA Umowę kredytu obrotowego nieodnawialnego w walucie polskiej w kwocie do 300 000 tys. PLN na okres 6 lat. Wypłata kredytu mogła być realizowana w transzach, z których każda będzie spłacana w okresie 5 lat. Transze oparte są o stałą stopę ustalaną oddzielnie dla każdego ciągnienia. Bank uruchomił kredyt w wysokości 210 mln PLN. Pozostała kwota nie została wykorzystana;

■     11 lutego 2022 roku Bank zawarł z PKO Bankiem Polskim SA Umowę kredytu obrotowego nieodnawialnego w walucie polskiej w kwocie 400.000 tys. PLN na okres 6 lat. Wypłata kredytu będzie realizowana przez 1 rok od daty zawarcia umowy w transzach, z których każda będzie spłacana w ciągu 5 lat od zaciągnięcia. Transze oparte są o stałą stopę ustalaną oddzielnie dla każdego ciągnienia. W wyniku podpisania aneksów kwota kredytu została podwyższona do 2 000 000 tys. PLN. Według stanu na 31 grudnia 2022 roku Banku uruchomił kredyt w wysokości 1 522 000 tys. PLN.

Bank posiada także umowy z PKO Bankiem Polskim SA związane z działalnością emisji obligacji i listów zastawnych, w tym w ramach:

■     Programu Emisji Obligacji:

□  30 września 2015 roku Bank zawarł z PKO Bankiem Polskim SA Umowę Programu Emisji Obligacji („Program”) PKO Banku Hipotecznego SA do kwoty Programu 2 000 000 tys. PLN w okresie 4 lat oraz Umowę gwarancyjną, na mocy której, w związku z podpisanymi do niej aneksami, Gwarant przyjmuje zobowiązanie do obejmowania Obligacji Emitenta na własny rachunek do kwoty 2 000 000 tys. PLN. Na mocy aneksu podpisanego 30 września 2019 roku strony przedłużyły obie umowy na kolejny 4-letni okres. W wyniku podpisania aneksów do umowy kwota Programu na 31 grudnia 2022 roku wynosi 6 000 000 tys. PLN;

□  16 października 2020 roku podpisano aneks do Umowy Programu Emisji Obligacji, na podstawie którego maksymalny termin zapadalności emitowanych obligacji został wydłużony z 12 do 36 miesięcy oraz rozszerzono katalog rodzajów emitowanych obligacji z obligacji dyskontowych do obligacji zerokuponowych, stałokuponowych i zmiennokuponowych;

□  18 lipca 2019 roku Bank zawarł z Biurem Maklerskim PKO Banku Polskiego Umowę Agenta Emisji. Jednocześnie 18 grudnia 2019 roku PKO Bank Hipoteczny zawarł z PKO Bankiem Polskim SA Umowę Dealerską, na podstawie której PKO Bank Polski SA jest dealerem dla obligacji emitowanych w ramach Programu Emisji Obligacji Własnych PKO Banku Hipotecznego SA;

■     Międzynarodowego Programu Emisji Listów Zastawnych:

□  24 marca 2022 roku, w związku z zatwierdzeniem w tym dniu przez Commission de Surveillance du Secteur Financier (CSSF) w Luksemburgu Prospektu Emisyjnego Podstawowego PKO Banku Hipotecznego SA dotyczącego programu emisji listów zastawnych na rynek europejski, w tym rynek krajowy, PKO Bank Hipoteczny podpisał z PKO Bankiem Polskim SA Umowę Programową, na podstawie której PKO Bank Polski SA pełni rolę Aranżera oraz Dealera.

17 listopada 2015 roku podpisano z PKO Bankiem Polskim SA Umowę Ramową Sprzedaży Wierzytelności, na podstawie której Bank nabywa portfele wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych zabezpieczonych hipotecznie. Szczegółowy opis znajduje się w Notach 21 i 25.

Ponadto, w ramach transakcji z jednostkami powiązanymi kapitałowo, PKO BP Finat Sp. z o.o. świadczy na rzecz Banku usługę prowadzenia ksiąg rachunkowych w zakresie gospodarki własnej oraz usługę kadrowo-płacową, PKO Bank Polski SA wynajmuje powierzchnię biurową, PKO Leasing SA oraz Prime Car Management SA dostarczają samochody w ramach umów leasingu, a w PKO Towarzystwo Ubezpieczeniowe SA Bank ubezpiecza swoje ryzyko kredytowe.

W okresie sprawozdawczym Bank nie zawierał transakcji z podmiotami powiązanymi na warunkach innych niż rynkowe.

36.2 Transakcje ze Skarbem Państwa i jednostkami powiązanymi ze Skarbem Państwa

Ponieważ Skarb Państwa posiada 29,43% udziału w kapitale zakładowym PKO Banku Polskiego SA, PKO Bank Hipoteczny SA, będąc częścią Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA, jest jednostką powiązaną ze Skarbem Państwa.

Bank przeprowadza następujące transakcje ze Skarbem Państwa oraz jednostkami powiązanymi ze Skarbem Państwa:

■     nabywanie obligacji skarbowych emitowanych przez Skarb Państwa oraz bonów pieniężnych NBP opisanych w Nocie 20 „Papiery wartościowe”.

■     nabywanie od podmiotów powiązanych ze Skarbem Państwa nie będącymi podmiotami z Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA towarów i usług w ramach działalności operacyjnej, które zarówno jednostkowo jak i łącznie są nieistotne z punktu widzenia sprawozdania finansowego.

36.3 Transakcje z jednostkami powiązanymi osobowo

Na 31 grudnia 2022 roku jednostkami powiązanymi z Bankiem poprzez członków Zarządu oraz Rady Nadzorczej PKO Banku Hipotecznego SA bądź ich bliskich członków rodziny pozostawało 5 podmiotów, natomiast na 31 grudnia 2021 roku z Bankiem poziązanych było 6 podmiotów. W powyższych okresach tylko z jednym z tych podmiotów Bank posiadał czynną umowę i dokonywał zakupu towarów na warunkach rynkowych.

36.4 Świadczenia dla kluczowego personelu kierowniczego PKO Banku Hipotecznego

Zasady ustalania polityki zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w Banku zostały opisane w Sprawozdaniu Zarządu z działalności PKO Banku Hipotecznego SA za rok zakończony 31 grudnia 2022 roku (Rozdział 6.6).

Informacje finansowe

 

KOSZTY WYNAGRODZEŃ ZARZĄDU

I RADY NADZORCZEJ BANKU

01.01.2022 - 31.12.2022

01.01.2021 - 31.12.2021

 

 

 

Zarząd Banku 1)

 

 

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze 2)

1 602

1 902

Świadczenia po okresie zatrudnienia

358

 272

Świadczenia długoterminowe 3)

207

165

Płatności na bazie akcji rozliczanych w środkach pieniężnych 4)

518

413

Świadczenia z tytułu rozwiązania umowy o świadczenie usług

-

 174

Razem

2 685

2 926

 

 

 

Rada Nadzorcza Banku (niezależni członkowie Rady Nadzorczej)

 

 

Krótkoterminowe świadczenia pracownicze2)

158

136

Razem

158

136

 

1) W tym członkowie Zarządu, którzy przestali pełnić swoje funkcje;

2) Na krótkoterminowe świadczenia pracownicze składają się: wynagrodzenia, składki na ubezpieczenie społeczne, PPE, inne świadczenia oraz rezerwa na nieodroczone zmienne składniki wynagrodzeń, rozliczenie których nastąpiło lub nastąpi w ciągu 12 miesięcy od zakończenia okresu sprawozdawczego;

3) W pozycji świadczenia długoterminowe ujęto rezerwy na odroczone zmienne składniki wynagrodzeń przyznawane w środkach pieniężnych, które będą wypłacane po okresie 12 miesięcy od zakończenia okresu sprawozdawczego;

4) W pozycji płatności na bazie akcji rozliczanych w środkach pieniężnych (MSR 19) ujęto rezerwy na odroczone zmienne składniki wynagrodzeń przyznawane w formie instrumentu finansowego tj. akcji fantomowych. Przeliczenie akcji fantomowych na gotówkę jest dokonywane po okresie retencyjnym.

Zmienne składniki wynagrodzeń

REZERWA NA ZMIENNE SKŁADNIKI WYNAGRODZEŃ

31.12.2022

31.12.2021

(za lata 2019-2022)

(za lata 2018-2021)

 

 

 

Zarząd Banku 1)

2 436

 2 612

pozostałe osoby zajmujące stanowiska kierownicze (MRT)2

4 209

 3 597

 

 

 

Razem rezerwa

6 645

 6 209

 

WYNAGRODZENIE WYPŁACONE W ROKU

01.01.2022 - 31.12.2022

01.01.2021 - 31.12.2021

(za lata 2018-2021)

(za lata 2017-2020)

 

 

 

przyznane w formie gotówki

 

 

Zarząd Banku 1)

444

 437

pozostałe osoby zajmujące stanowiska kierownicze (MRT)2

835

 756

przyznane w formie instrumentu finansowego

 

 

Zarząd Banku 1)

379

 517

pozostałe osoby zajmujące stanowiska kierownicze (MRT)2

445

 563

 

 

 

Razem wypłacone

2 103

 2 273

1) W tym członkowie Zarządu, którzy przestali pełnić swoje funkcje;

2) MRT – Material Risk Takers;

Kredyty i pożyczki udzielone przez Bank na rzecz kierownictwa

W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2022 roku oraz od 1 stycznia do 31 grudnia 2021 roku Bank nie udzielił kredytów i pożyczek na rzecz kierownictwa Banku. Na 31 grudnia 2022 roku wartość bilansowa kredytów i pożyczek na rzecz kierownictwa wynosiła 538 tys. PLN, a na 31 grudnia 2021 roku 627 tys. PLN. Warunki oprocentowania i terminy spłaty nie odbiegają od warunków rynkowych.

37. Wartość godziwa aktywów i zobowiązań finansowych

37.1 Kategorie wyceny do wartości godziwej aktywów i zobowiązań finansowych wycenianych w sprawozdaniu z sytuacji finansowej do wartości godziwej

Zasady rachunkowości

Klasyfikacja składników aktywów i zobowiązań finansowych

Bank klasyfikuje poszczególne składniki aktywów i zobowiązań finansowych wycenianych do wartości godziwej do następujących kategorii:

■     Poziom 1: Ceny kwotowane na aktywnych rynkach,

■     Poziom 2: Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych,

■     Poziom 3: Pozostałe techniki wyceny.

W zależności od kategorii klasyfikacji aktywów i zobowiązań finansowych stosuje się różnorodne metody ustalania ich wartości godziwej.

Poziom 1 Ceny kwotowane na aktywnych rynkach

Aktywa i zobowiązania finansowe, których wartość godziwa wyceniana jest bezpośrednio o ceny notowane (nieskorygowane) z aktywnych rynków dla identycznych aktywów lub zobowiązań. Do tej kategorii Bank klasyfikuje instrumenty finansowe dla których istnieje aktywny rynek i dla których wartość godziwa ustalana jest w oparciu o wartość rynkową będącą ceną kupna. Papiery wartościowe wyceniane są do fixingu z platformy Bondspot.

Poziom 2 Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych

Aktywa i zobowiązana finansowe, których wartość godziwa wyceniana jest za pomocą modeli wyceny, w przypadkach w których wszystkie znaczące dane wejściowe są obserwowalne na rynku w sposób bezpośredni (jako ceny) lub pośredni (bazujące na cenach). Do tej kategorii Bank klasyfikuje instrumenty finansowe, dla których brak jest aktywnego rynku, tj. instrumenty pochodne CIRS, IRS oraz FX-Forward.

Poziom 3 Pozostałe techniki wyceny

Aktywa i zobowiązania finansowe, których wartość godziwa wyceniana jest za pomocą modeli wyceny, w przypadku których dane wejściowe nie są oparte na możliwych do zaobserwowania danych rynkowych (dane wejściowe nieobserwowalne). Bank nie posiadał instrumentów klasyfikowanych do tej kategorii.

Przeniesienia

Przeniesienia instrumentów pomiędzy Poziomem 1 a Poziomem 2 występują na podstawie dostępności kwotowania z aktywnego rynku według stanu na koniec okresu sprawozdawczego. Przeniesienie z Poziomu 2 do Poziomu 3 następuje w sytuacji zamiany w wycenie czynnika obserwowalnego na nieobserwowalny lub zastosowania do wyceny nowego nieobserwowalnego czynnika ryzyka, która jednocześnie skutkuje istotnym wpływem na wycenę instrumentu. Przeniesienie z Poziomu 3 do Poziomu 2 następuje w sytuacji zamiany w wycenie czynnika nieobserwowalnego na obserwowalny lub gdy wpływ czynnika nieobserwowalnego na wycenę instrumentu przestaje być istotny.

W ciągu 2022 roku oraz 2021 roku nie nastąpiły przeniesienia między poziomami hierarchii wartości godziwej.

Metody wyceny oraz obserwowalne dane wejściowe

INSTRUMENTY FINANSOWE WYCENIANE DO WARTOŚCI GODZIWEJ

Metody (techniki) wyceny

Obserwowalne dane wejściowe

 

 

 

Bony pieniężne NBP

Metoda krzywej rentowności

Krzywe rentowności zbudowane w oparciu o dane rynku pieniężnego oraz rynku transakcji OIS (Overnight Index Swap).

CIRS

Model zdyskontowanych przepływów pieniężnych w oparciu o krzywe rentowności

Krzywe rentowności zbudowane są w oparciu o stawki rynkowe, dane rynkowe rynku pieniężnego, rynku transakcji FRA (Forward Rate Agreement), IRS (Interest Rate Swap), basis swap, kwotowania CDS (Credit Default Swap).

IRS

Model zdyskontowanych przepływów pieniężnych w oparciu o krzywe rentowności

Krzywe rentowności zbudowane są w oparciu o stawki rynkowe, dane rynkowe rynku pieniężnego, rynku transakcji FRA (Forward Rate Agreement), IRS (Interest Rate Swap).

FX-Forward

Model zdyskontowanych przepływów pieniężnych w oparciu o krzywe rentowności

Krzywe rentowności zbudowane są w oparciu o stawki rynkowe, dane rynkowe rynku pieniężnego oraz rynku transakcji FX-Forward.

 

Informacje finansowe

AKTYWA I ZOBOWIĄZANIA WYCENIANE DO WARTOŚCI GODZIWEJ NA 31 GRUDNIA 2022 ROKU

Nota

Wartość bilansowa

Poziom 1

Poziom 2

Poziom 3

Ceny kwotowane na aktywnych rynkach

Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych

Pozostałe techniki wyceny

 

 

 

 

 

 

Pochodne instrumenty zabezpieczające

19

 508 052

 -

 508 052

 -

CIRS

 

 507 982

 -

 507 982

 -

FX-Forward

 

 70

 -

 70

 -

IRS

 

 -

 -

 -

 -

Papiery wartościowe

20

 1 017 447

 937 535

 79 912

 -

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

 1 017 447

 937 535

 79 912

 -

Aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej razem

 

 1 525 499

 937 535

 587 964

 -

 

 

 

 

 

 

Pochodne instrumenty zabezpieczające

19

 25 664

 -

 25 664

 -

CIRS

 

 16 835

 -

 16 835

 -

FX-Forward

 

 46

 -

 46

 -

IRS

 

 8 783

 -

 8 783

 -

Zobowiązania finansowe wyceniane do wartości godziwej razem

 

 25 664

 -

 25 664

 -

 

AKTYWA I ZOBOWIĄZANIA WYCENIANE DO WARTOŚCI GODZIWEJ NA 31 GRUDNIA 2021 ROKU

Nota

Wartość bilansowa

Poziom 1

Poziom 2

Poziom 3

Ceny kwotowane na aktywnych rynkach

Techniki wyceny oparte na obserwowalnych danych rynkowych

Pozostałe techniki wyceny

 

 

 

 

 

 

Pochodne instrumenty zabezpieczające

19

 841 541

 -

 841 541

 -

CIRS

 

 841 412

 -

 841 412

 -

FX-Forward

 

 129

 -

 129

 -

IRS

 

 -

 -

 -

 -

Papiery wartościowe

20

 1 870 697

 1 060 935

 809 762

 -

wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 

 1 870 697

 1 060 935

 809 762

 -

Aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej razem

 

 2 712 238

 1 060 935

 1 651 303

 -

 

 

 

 

 

 

Pochodne instrumenty zabezpieczające

19

 1 983

 -

 1 983

 -

CIRS

 

 -

 -

 -

 -

FX-Forward

 

 320

 -

 320

 -

IRS

 

 1 663

 -

 1 663

 -

Zobowiązania finansowe wyceniane do wartości godziwej razem

 

 1 983

 -

 1 983

 -

37.2 Aktywa i zobowiązania finansowe, które w sprawozdaniu z sytuacji finansowej nie są prezentowane w wartości godziwej

Zasady rachunkowości

Dla większości instrumentów finansowych wartości rynkowe są niedostępne, stąd wartości godziwe są oszacowane przy zastosowaniu szeregu technik wyceny. Do określenia wartości godziwej instrumentów finansowych zastosowano model oparty na oszacowaniach wartości bieżącej przyszłych przepływów pieniężnych poprzez zdyskontowanie przepływów pieniężnych przy zastosowaniu odpowiednich stóp dyskontowych. Wyliczenia modelowe zawierają pewne uproszczenia i są wrażliwe na przyjmowane założenia.

Poniżej przedstawiono podsumowanie głównych metod i założeń wykorzystywanych podczas szacowania wartości godziwej instrumentów finansowych niewycenianych do wartości godziwej.

W przypadku pewnych grup instrumentów finansowych, ze względu na brak oczekiwanych istotnych różnic pomiędzy wartością bilansową a wartością godziwą, wynikający z charakterystyki tych grup (np. krótkoterminowy charakter, wysoka korelacja z parametrami rynkowymi, krótkie okresy przeszacowania stóp, unikalność instrumentu lub krótki okres od daty emisji) przyjęto, że wartość bilansowa jest w przybliżeniu równa wartości godziwej. Dotyczy to następujących grup instrumentów finansowych:

■     kasa, środki w Banku Centralnym;

■     należności od banków;

■     zobowiązania wobec banków (kredyty oparte o zmienną stopę);

■     zobowiązania wobec klientów;

■     wyemitowane obligacje.

W przypadku wyemitowanych listów zastawnych wartość godziwa została wyznaczona w oparciu o zaobserwowaną cenę na rynku regulowanym (giełda w Luksemburgu dla listów zastawnych w EUR oraz Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW) dla listów zastawnych w PLN).

W odniesieniu do kredytów i pożyczek wobec klientów bez rozpoznanej utraty wartości zastosowano model oparty o szacowane wartości bieżące przyszłych przepływów pieniężnych poprzez zdyskontowanie przepływów pieniężnych przy zastosowaniu bieżących stóp procentowych uwzględniających wysokość marży na ryzyko kredytowe oraz urealnione terminy spłaty wynikające z umów kredytowych. Bieżący poziom marż został wyznaczony dla transakcji zawartych w ostatnim kwartale zakończonym dniem bilansowym. Dla kredytów z rozpoznaną utratą wartości przyjmuje się, że wartość godziwa jest zbliżona do ich wartości bilansowej.

Informacje finansowe

 

AKTYWA I ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE, KTÓRE NIE SĄ PREZENTOWANE W WARTOŚCI GODZIWEJ NA 31 GRUDNIA 2022 ROKU

poziom hierarchii wartości godziwej

metoda wyceny

31.12.2022

wartość bilansowa

wartość

godziwa

 

 

 

 

 

Kasa, środki w Banku Centralnym

nd.

wartość wymaganej zapłaty

 60 696

 60 696

Należności od banków

2

zdyskontowane przepływy pieniężne

 61

 61

Kredyty i pożyczki wobec klientów, w tym:

 

 

 18 955 364

 18 567 210

kredyty mieszkaniowe

3

zdyskontowane przepływy pieniężne

 18 955 364

 18 567 210

Inne aktywa finansowe

3

wartość wymaganej zapłaty z uwzględnieniem utraty wartości

 98

 98

Zobowiązania wobec banków

2

zdyskontowane przepływy pieniężne

 5 635 860

 5 580 040

Zobowiązania wobec klientów

2

zdyskontowane przepływy pieniężne

 5 577

 5 577

Zobowiązania z tytułu wyemitowanych listów zastawnych

1

notowania na rynku regulowanym

 12 063 629

 11 803 542

Zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji

2

zdyskontowane przepływy pieniężne

 1 495 904

 1 495 904

Pozostałe zobowiązania finansowe

3

wartość wymaganej zapłaty

 14 903

 14 903

 

AKTYWA I ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE, KTÓRE NIE SĄ PREZENTOWANE W WARTOŚCI GODZIWEJ NA 31 GRUDNIA 2021 ROKU

poziom hierarchii wartości godziwej

metoda wyceny

31.12.2021

wartość bilansowa

wartość

godziwa

 

 

 

 

 

Kasa, środki w Banku Centralnym

nd.

wartość wymaganej zapłaty

 50 362

 50 362

Należności od banków

2

zdyskontowane przepływy pieniężne

 532

 532

Kredyty i pożyczki wobec klientów, w tym:

 

 

22 848 599

 22 406 196

kredyty mieszkaniowe

3

zdyskontowane przepływy pieniężne

22 848 599

 22 406 196

Inne aktywa finansowe

3

wartość wymaganej zapłaty z uwzględnieniem utraty wartości

 26

 26

Zobowiązania wobec banków

2

zdyskontowane przepływy pieniężne

 6 544 511

 6 544 511

Zobowiązania wobec klientów

2

zdyskontowane przepływy pieniężne

 6 617

 6 617

Zobowiązania z tytułu wyemitowanych listów zastawnych

1

notowania na rynku regulowanym

 13 146 377

 13 283 746

Zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji

2

zdyskontowane przepływy pieniężne

 3 728 162

3 728 162

Pozostałe zobowiązania finansowe

3

wartość wymaganej zapłaty

 14 925

 14 925

 

38. Segmenty działalności

W 2022 roku oraz 2021 roku, ze względu na specyfikę działalności biznesowej, Bank nie wydzielał segmentów, a więc nie analizował wyników działalności w podziale na segmenty. Cały portfel kredytowy Banku jest jednorodny i składa się wyłącznie z kredytów mieszkaniowych udzielonych klientom detalicznym, które finansują nieruchomości zlokalizowane w Polsce. Cała działalność Banku stanowi jeden segment. Głównym decydentem operacyjnym jest Zarząd Banku. Miarą zysku jest wynik brutto, analizowany na poziomie całości działalności Banku. W związku z powyższym dane finansowe zaprezentowane w Sprawozdaniu z sytuacji finansowej oraz Rachunku zysków i strat są reprezentatywne dla całości Banku jako jedynego segmentu.

CELE I ZASADY ZARZĄDZANIA RYZYKIEM

39.  Zarządzanie ryzykiem w PKO Banku Hipotecznym SA

Zarządzanie ryzykiem w PKO Banku Hipotecznym SA ma na celu zapewnienie stabilności finansowej Banku, ochronę wartości i bezpieczeństwa emitowanych listów zastawnych oraz zapewnienie bezpieczeństwa środków pochodzących z emisji obligacji oraz pozostałych źródeł finansowania działalności Banku. Celem systemu zarządzania ryzykiem jest również zapewnienie właściwej i możliwie najpełniejszej informacji o ryzyku przy podejmowaniu decyzji, a także efektywne osadzanie zarządzania ryzykiem w kulturze organizacyjnej Banku. Zakładany poziom ryzyka stanowi ważny składnik procesu planistycznego.

W Banku zidentyfikowane zostały następujące rodzaje ryzyka, które podlegają zarządzaniu:

Rodzaj ryzyka

Rozdział

kredytowe

40

koncentracji

41

rezydualne

42

płynności

43

stopy procentowej

44

instrumentów pochodnych

45

walutowe

46

modeli

47

operacyjne

48

biznesowe

49

braku zgodności

50

utraty reputacji

51

braku adekwatności kapitałowej

52

 

39.1 Główne zasady zarządzania ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem w PKO Banku Hipotecznym SA opiera się w szczególności na następujących zasadach:

■     proces zarządzania ryzykiem, w tym proces kredytowy, jest określony i regulowany przez strategie, polityki i procedury przyjęte przez Zarząd i zaakceptowane przez Radę Nadzorczą PKO Banku Hipotecznego SA,

■     Bank zarządza wszystkimi zidentyfikowanymi rodzajami ryzyka bankowego i przeprowadza procesy ICAAP (Internal Capital Adequacy Assessment Proces) oraz ILAAP (Internal Liquidity Adequacy Assessment Process) przy czym:

a)      proces zarządzania ryzykiem jest odpowiedni do skali działalności oraz do istotności, skali i złożoności danego ryzyka oraz na bieżąco dostosowywany do nowych czynników i źródeł ryzyka,

b)      metody zarządzania ryzykiem, modele i ich założenia oraz systemy są dostosowane do skali i złożoności ryzyka oraz okresowo weryfikowane i walidowane,

■     struktura organizacyjna zarządzania ryzykiem zapewnia niezależność obszaru ryzyka, w tym niezależność wyceny nieruchomości i podejmowania decyzji kredytowych od działalności biznesowej,

■     proces zarządzania ryzykiem jest zintegrowany z procesami planistycznymi i kontrolingowymi oraz wspiera realizację strategii Banku, przy zachowaniu zgodności ze strategią zarządzania ryzykiem, w szczególności w zakresie poziomu tolerancji na ryzyko,

■     proces zarządzania ryzykiem jest spójny z zasadami zarządzania ryzykiem Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA, w tym również w zakresie wykorzystania grupowych modeli ryzyka, dostosowanych do specyfiki działania PKO Banku Hipotecznego SA oraz zatwierdzonych przez właściwe organy PKO Banku Hipotecznego SA.



Elementy systemu zarządzania ryzykiem

Na system zarządzania ryzykiem w PKO Banku Hipotecznym SA składają się:

identyfikacja ryzyka

Identyfikacja ryzyka polega na rozpoznaniu aktualnych i potencjalnych źródeł ryzyka oraz oszacowaniu istotności potencjalnego wpływu tego rodzaju ryzyka na sytuację finansową Banku. W ramach identyfikacji ryzyka określane są te rodzaje ryzyka, które uznawane są za istotne w działalności Banku. Przynajmniej raz do roku następuje aktualizacja oceny poszczególnych rodzajów ryzyka pod kątem ich istotności.

pomiar i ocena ryzyka

Pomiar i ocena ryzyka mają na celu określenie skali zagrożeń związanych z występowaniem ryzyka. Pomiar ryzyka obejmuje definiowanie miar ryzyka adekwatnych do rodzaju, istotności ryzyka i dostępności danych. Wyniki pomiaru o charakterze ilościowym i jakościowym stanowią podstawę oceny ryzyka, która określa poziom lub zakres ryzyka. W ramach pomiaru ryzyka przeprowadza się:

■     specyficzne testy warunków skrajnych, przeprowadzane odrębnie dla poszczególnych rodzajów ryzyka, służące ocenie wrażliwości danego ryzyka na wystąpienie niekorzystnych sytuacji rynkowych,

■     kompleksowe testy warunków skrajnych, służące określeniu wrażliwości miar adekwatności kapitałowej i wyników Banku na realizację negatywnego scenariusza zmian w otoczeniu i funkcjonowaniu Banku.

Testy warunków skrajnych przeprowadza się na podstawie założeń zapewniających rzetelną ocenę ryzyka, w szczególności z uwzględnieniem postanowień rekomendacji Komisji Nadzoru Finansowego.

kontrola ryzyka

Kontrola ryzyka obejmuje ustalenie dostosowanych do skali i złożoności działalności Banku mechanizmów kontroli ryzyka, w szczególności w postaci strategicznych limitów tolerancji na poszczególne rodzaje ryzyka, które podlegają monitorowaniu, a w przypadku ich przekroczenia podejmowane są działania zarządcze.

prognozowanie i monitorowanie ryzyka

Prognozowanie i monitorowanie ryzyka polega na sporządzaniu prognoz poziomu ryzyka oraz monitorowaniu odchyleń realizacji od prognoz lub założonych punktów odniesienia (np. limitów, wartości progowych, planów, pomiarów z poprzedniego okresu, wydanych rekomendacji i zaleceń), a także przeprowadzaniu testów warunków skrajnych. Monitorowanie ryzyka odbywa się z częstotliwością adekwatną do istotności danego rodzaju ryzyka oraz jego zmienności.

raportowanie ryzyka

Raportowanie ryzyka polega na cyklicznym informowaniu organów Banku o wynikach pomiaru ryzyka, podjętych działaniach i rekomendacjach działań. Zakres, częstotliwość oraz forma raportowania są dostosowane do szczebla zarządczego odbiorców.

działania zarządcze

Działania zarządcze polegają na określaniu pożądanego poziomu ryzyka służącemu budowie struktury aktywów i pasywów. Działania zarządcze mogą skutkować w szczególności:

■     akceptacją ryzyka – określeniem akceptowalnego poziomu ryzyka z uwzględnieniem potrzeb biznesowych oraz opracowaniu działań zarządczych na wypadek przekroczenia tego poziomu,

■     redukcją ryzyka – łagodzeniem wpływu czynników ryzyka lub skutków jego materializacji (np. przez zmniejszenie lub dywersyfikację ekspozycji na ryzyko, ustalenie limitów, wykorzystywanie zabezpieczeń),

■     transferem ryzyka – przeniesieniem odpowiedzialności za pokrycie ewentualnych strat (np. przez przeniesienie ryzyka na inny podmiot przy użyciu instrumentów prawnych takich jak umowy ubezpieczenia, czy umowy o ochronę obiektu, przyjmowanie gwarancji),

■     unikaniem ryzyka – rezygnacją z działalności generującej ryzyko lub wyeliminowaniem prawdopodobieństwa wystąpienia czynnika ryzyka, w tym w szczególności ustaleniem zerowej tolerancji na ryzyko.

39.2 Organizacja zarządzania ryzykiem w Banku

Zarządzanie ryzykiem jest nadzorowane przez Radę Nadzorczą Banku, która regularnie otrzymuje informacje o profilu ryzyka w PKO Banku Hipotecznym SA oraz najważniejszych działaniach podejmowanych w zakresie zarządzania ryzykiem. Rada Nadzorcza Banku nadzoruje proces zarządzania ryzykiem i ocenia jego adekwatność i skuteczność, m.in. na podstawie cyklicznych raportów dotyczących zarządzania ryzykiem oraz raportu zawierającego roczną informację o realizacji procesu zarządzania ryzykiem, uwzgledniających wnioski z testów warunków skrajnych, i w razie konieczności zleca dokonanie weryfikacji tego procesu.

Zarząd Banku odpowiada za strategiczne zarządzanie ryzykiem, w tym za nadzorowanie i monitorowanie działań podejmowanych przez Bank w zakresie zarządzania ryzykiem. Zarząd Banku podejmuje najważniejsze decyzje mające wpływ na poziom ryzyka Banku oraz uchwala przepisy wewnętrzne dotyczące zarządzania ryzykiem. Zapewnia działanie systemu zarządzania ryzykiem, monitoruje i ocenia jego funkcjonowanie oraz przekazuje Radzie Nadzorczej informację w tym zakresie.

Zarządzanie ryzykiem jest realizowane na trzech niezależnych, wzajemnie uzupełniających się poziomach:

■     pierwszy poziom tworzą struktury organizacyjne zarządzające produktem, organizujące sprzedaż produktów i obsługę klientów oraz inne komórki organizacyjne realizujące zadania operacyjne generujące ryzyko, funkcjonujące na podstawie regulacji wewnętrznych,

■     drugi poziom obejmuje działalność komórki do spraw zgodności oraz identyfikację, pomiar lub ocenę, kontrolę, monitorowanie i raportowanie ryzyka, a także stwierdzanych zagrożeń i nieprawidłowości – zadania realizowane są przez wyspecjalizowane komórki organizacyjne działające na podstawie regulacji wewnętrznych Banku; celem tych komórek jest tworzenie regulacji wewnętrznych określających zasady, metody, narzędzia i procedury zarządzania ryzykiem, a także pomiar efektywności działalności,

■     trzeci poziom stanowi działalność komórki audytu wewnętrznego, realizującej niezależne audyty elementów systemu zarządzania Bankiem, w tym systemu zarządzania ryzykiem oraz systemu kontroli wewnętrznej; audyt wewnętrzny funkcjonuje odrębnie od pierwszego i drugiego poziomu.

Niezależność poziomów polega na zachowaniu organizacyjnej odrębności w następujących płaszczyznach:

■     funkcja drugiego poziomu w zakresie tworzenia rozwiązań systemowych jest niezależna od funkcji pierwszego poziomu,

■     funkcja trzeciego poziomu jest niezależna od funkcji pierwszego i drugiego poziomu.

Komórki organizacyjne PKO Banku Hipotecznego SA odpowiedzialne za zarządzanie ryzykiem w zakresie przyznanych kompetencji obejmują:

Biuro Ryzyka

Biuro Ryzyka odpowiada w szczególności za zarządzanie następującymi typami ryzyk: kredytowym, koncentracji, płynności, stopy procentowej, walutowym, instrumentów pochodnych, biznesowym oraz za zarządzanie adekwatnością kapitałową, w tym za:

■     identyfikację czynników i źródeł ryzyka,

■     pomiar, ocenę oraz cykliczne monitorowanie i raportowanie poziomu ryzyka,

■     pomiar i ocenę adekwatności kapitałowej,

■     współpracę z organami nadzoru w ramach obszaru ryzyka (BION, inspekcje, wyjaśnienia, ankiety, etc.).

Biuro Ryzyka może również zalecać usprawnienie systemu zarządzania ryzykiem oraz przedstawiać możliwości zastosowania działań naprawczych odnośnie naruszeń mechanizmów kontroli ryzyka, w tym zwłaszcza obowiązujących limitów tolerancji na ryzyko.

Biuro Kredytów

Biuro Kredytów odpowiada za obszar zabezpieczeń i decyzji kredytowych, proces restrukturyzacji i windykacji oraz optymalizację i organizację procesu kredytowego, w tym za:

■     analizy rynku nieruchomości, zasady wyceny nieruchomości, w tym zasady wyznaczania bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości (BHWN),

■     portfelowe monitorowanie jakości, kompletności i wartości zabezpieczeń (w tym cykliczna indeksacja wartości nieruchomości),

■     zarządzanie wierzytelnościami trudnymi i podejmowanie efektywnych działań w celu odzyskania tych należności.

Biuro Bezpieczeństwa i Obsługi Prawnej

Biuro Bezpieczeństwa i Obsługi Prawnej odpowiada za kształtowanie systemu zarządzania ryzykiem utraty reputacji.

Zespół ds. Zgodności

Zespół ds. Zgodności odpowiada w szczególności za kształtowanie systemu zarządzania ryzykiem braku zgodności, w tym identyfikowanie, ocenę, kontrolę i monitorowanie tego ryzyka, jak również przygotowanie raportów w tym zakresie.

Zespół ds. Walidacji i Kontroli Ryzyka

Zespół ds. Walidacji i Kontroli Ryzyka odpowiada w szczególności za:

■     zapewnienie efektywnego systemu zarządzania ryzykiem operacyjnym w Banku, w tym identyfikacji, pomiaru, monitorowania, kontroli i raportowania tego ryzyka,

■     projektowanie standardów zarządzania ryzykiem modeli i ocenę poziomu tego ryzyka, walidację modeli, współpracę w tym zakresie z jednostką walidacji modeli w PKO Banku Polskim SA,

■     kształtowanie i monitorowanie funkcjonowania rozwiązań systemowych dotyczących wykonywania funkcji kontroli na potrzeby systemu kontroli wewnętrznej, w tym prowadzenie matrycy funkcji kontroli.

W ramach odpowiedzialności Zespołu jest również koordynowanie procesu zarządzania jakością danych w Banku i nadzór nad bezpieczeństwem systemów informatycznych.

 

Zarządzanie ryzykiem wspierają komitety:

Komitet Audytu i Finansów Rady Nadzorczej („KAF”)

Komitet wspiera Radę Nadzorczą w szczególności poprzez:

■     monitorowanie i okresowe wyrażanie opinii w przedmiocie: adekwatności i skuteczności systemów kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem, w tym w zakresie prawidłowego ustalania poziomu odpisów na oczekiwane straty kredytowe, stopnia efektywności zarządzania ryzykiem braku zgodności przez Bank, stosowania Zasad ładu korporacyjnego dla instytucji nadzorowanych, adekwatności i skuteczności procedury anonimowego zgłaszania przez pracowników naruszeń prawa oraz obowiązujących w Banku procedur i standardów etycznych,

■     opracowywanie polityki wyboru firmy audytorskiej, rekomendowanie Radzie Nadzorczej firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdań finansowych Banku,

■     monitorowanie procesu sprawozdawczości finansowej, w tym przegląd okresowych i rocznych sprawozdań finansowych Banku,

■     monitorowanie wykonywania czynności rewizji finansowej oraz niezależności biegłego rewidenta i podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych,

■     opiniowanie uchwał Zarządu Banku w zakresie systemu kontroli wewnętrznej, których zatwierdzanie należy do kompetencji Rady Nadzorczej.

Komitet ds. Ryzyka Rady Nadzorczej („KR”)

Komitet wspiera Radę Nadzorczą w szczególności poprzez:

■     opiniowanie całościowej bieżącej i przyszłej gotowości Banku do podejmowania ryzyka, strategicznych kierunków i zadań w zakresie ryzyka w kontekście strategii Banku i uwarunkowań wynikających z sytuacji makroekonomicznej oraz otoczenia regulacyjnego, a w szczególności opracowanej przez Zarząd strategii zarządzania ryzykiem i dopuszczalnego ogólnego poziomu ryzyka Banku,

■     monitorowanie zgodności polityki Banku w zakresie podejmowania ryzyka ze strategią i planem finansowym,

■     analizowanie okresowych raportów związanych z ryzykiem, w tym poziomu wykorzystania strategicznych limitów tolerancji na ryzyko, i opracowywanie na ich bazie odpowiednich wytycznych, a także okresowe weryfikowanie realizacji strategii zarządzania ryzykiem,

■     wydawanie opinii w sprawie adekwatności kapitałowej, zasad oceny zdolności kredytowej, modeli pomiaru ryzyka, modelu pomiaru utraty wartości,

■     opiniowanie zasad polityki informacyjnej w zakresie adekwatności kapitałowej, zarządzania adekwatnością kapitałową, ryzykiem płynności, ryzykiem operacyjnym, ryzykiem modeli i pomiaru utraty wartości,

■     opiniowanie projektu Regulaminu Ustalania Bankowo-Hipotecznej Wartości Nieruchomości.

Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami („KZAP”)

Komitet wspiera Zarząd Banku w szczególności poprzez:

■     wsparcie funkcji zarządzania ryzykiem płynności, stopy procentowej, biznesowym, w tym zmian makroekonomicznych, walutowym, instrumentów pochodnych, braku adekwatności kapitałowej, w tym nadmiernej dźwigni finansowej oraz ryzykiem modeli ich pomiaru,

■     zarządzanie adekwatnością kapitałową Banku,

■     rozpatrywanie materiałów dotyczących adekwatności kapitałowej, kapitału własnego, kapitału wewnętrznego, testów warunków skrajnych, ryzyk wskazanych powyżej, jak również limitów tolerancji na te ryzyka,

■     podejmowanie decyzji dotyczących działania Banku, w szczególności w zakresie miar i limitów dla ryzyk oraz uruchomienia kapitałowych i płynnościowych działań awaryjnych,

■     wydawanie rekomendacji dla właściwych organów Banku, komórek organizacyjnych, członków Zarządu Banku, zespołów projektowych lub zadaniowych - w zakresie swoich kompetencji.

Komitet Kredytowy („KK”)

Komitet wspiera Zarząd Banku w szczególności poprzez:

■     wsparcie funkcji zarządzania ryzykiem kredytowym, koncentracji, rezydualnym oraz ryzykiem modeli ich pomiaru,

■     rozpatrywanie materiałów dotyczących ryzyk wskazanych powyżej, profilu i struktury jakościowej portfela kredytowego, odpisów na oczekiwane straty kredytowe, nabywania portfeli wierzytelności kredytowych, rynku nieruchomości,

■     podejmowanie decyzji dotyczących działania Banku, w szczególności w zakresie miar i limitów dla ryzyk, wyników walidacji modeli ryzyk, metodologii i modeli kalkulacji odpisów na oczekiwane straty kredytowe, punktów odcięcia (cut-offs) stosowanych w ramach oceny ryzyka kredytowego, wierzytelności kredytowych nabywanych przez Bank, pojedynczych transakcji kredytowych,

■     wydawanie rekomendacji dla właściwych organów Banku, komórek organizacyjnych, członków Zarządu Banku, zespołów projektowych lub zadaniowych - w zakresie swoich kompetencji.

Komitet Strategii i Inicjatyw Biznesowych („KSIB”)

Komitet wspiera Zarząd Banku w szczególności poprzez:

■     wsparcie funkcji zarządzania ryzykiem utraty reputacji oraz braku zgodności,

■     rozpatrywanie materiałów dotyczących ryzyk wskazanych powyżej, kierunków rozwoju Banku, strategii Banku i strategii IT, inicjatyw związanych z realizacją strategii Banku i strategii IT, oferty produktowej, rentowności produktów, procesu kredytowego,

■     podejmowanie decyzji dotyczących działania Banku, w szczególności w zakresie zarządzania ww. ryzykami, a także miar i limitów dla tych ryzyk,

■     wydawanie rekomendacji dla właściwych organów Banku, komórek organizacyjnych, członków Zarządu Banku, zespołów projektowych lub zadaniowych - w zakresie swoich kompetencji.

Komitet Ryzyka Operacyjnego i Jakości Danych („KROJD”)

Komitet wspiera Zarząd Banku w szczególności poprzez:

■     wsparcie funkcji zarządzania ryzykiem operacyjnym,

■     nadzór na funkcjonowaniem zarządzania ryzykiem operacyjnym, w tym nad zadaniami dotyczącymi zapewnienia ciągłości działania Banku oraz bezpieczeństwa informacji i środowiska teleinformatycznego,

■     określanie kierunków działań w zakresie zarządzania jakością danych oraz architekturą danych w Banku w kontekście Systemu Zarządzania Danymi („SZD”),

■     nadzór nad funkcjonowaniem SZD, w tym ocena jego efektywności i działań poszczególnych jednostek organizacyjnych Banku.

Komitety, Zarząd i Rada Nadzorcza są odbiorcami cyklicznych raportów dotyczących poszczególnych rodzajów ryzyka.

39.3 Identyfikacja istotnych rodzajów ryzyka

Istotność poszczególnych rodzajów ryzyka

Istotność poszczególnych rodzajów ryzyka ustalana jest w oparciu o analizę całej działalności Banku.

Przy określaniu kryteriów uznawania danego rodzaju ryzyka za istotne uwzględniany jest wpływ danego rodzaju ryzyka na działalność Banku, przy czym rozróżniane są trzy typy rodzajów ryzyka:

■     ryzyka istotne – podlegające aktywnemu zarządzaniu,

■     ryzyka podlegające monitorowaniu – dla których przeprowadza się monitoring istotności,

■     inne nieidentyfikowane w działalności Banku rodzaje ryzyka (nieistotne i niemonitorowane).

Ocena istotności poszczególnych rodzajów ryzyka dokonywana jest cyklicznie, na podstawie informacji ilościowych i jakościowych. W pierwszej kolejności, wynikiem takiej oceny jest zdefiniowanie wszystkich występujących w Banku ryzyk, a następnie klasyfikacja danego rodzaju ryzyka do jednej z dwóch kategorii: ryzyko istotne lub ryzyko podlegające monitorowaniu. Ocena istotności dokonywana jest również każdorazowo w przypadku istotnej zmiany zakresu lub profilu działalności Banku.

Rodzaje ryzyka uznane za istotne:

■     ryzyko kredytowe,

■     ryzyko płynności, w tym ryzyko finansowania,

■     ryzyko stopy procentowej,

■     ryzyko operacyjne,

■     ryzyko biznesowe, w tym ryzyko zmian makroekonomicznych,

■     ryzyko modeli.

Dodatkowo, następujące rodzaje ryzyka zostały uznane przez Bank za podlegające monitorowaniu:

■     ryzyko koncentracji,

■     ryzyko walutowe,

■     ryzyko rezydualne,

■     ryzyko braku zgodności,

■     ryzyko utraty reputacji,

■     ryzyko braku adekwatności kapitałowej, w tym ryzyko nadmiernej dźwigni finansowej,

■     ryzyko instrumentów pochodnych.

Dla rodzajów ryzyka podlegających monitorowaniu Bank określił i monitoruje kryteria istotności. Spełnienie kryteriów istotności powoduje uznanie tego rodzaju ryzyka za istotne dla Banku.

W Strategii Zarządzania Ryzykiem Bank zdefiniował szereg limitów strategicznych definiujących apetyt na poszczególne rodzaje ryzyka. Limity te są na bieżąco monitorowane.

W trakcie 2022 roku Bank zanotował przekroczenie limitu strategicznego na ryzyko biznesowe, co zostało opisane w  Nocie 49.3. Żaden z limitów strategicznych na pozostałe rodzaje ryzyka nie został przekroczony.

40. Zarządzanie ryzykiem kredytowym

Ryzyko kredytowe jest rozumiane jako ryzyko poniesienia straty w wyniku niewywiązania się klienta z zobowiązań wobec Banku lub jako ryzyko spadku wartości ekonomicznej wierzytelności Banku w wyniku pogorszenia się zdolności klienta do obsługi zobowiązań. Celem zarządzania ryzykiem kredytowym jest ograniczenie strat na portfelu kredytowym oraz minimalizacja ryzyka wystąpienia ekspozycji kredytowych zagrożonych utratą wartości, przy zachowaniu oczekiwanego poziomu dochodowości i wartości portfela kredytowego.

PKO Bank Hipoteczny SA posiada zasady zarządzania ryzykiem kredytowym, które mają na celu właściwą ocenę ryzyka transakcji kredytowej na etapie wniosku o udzielanie kredytu oraz w trakcie życia transakcji (monitoring), jak również odpowiednie zabezpieczenie ryzyka poprzez stosowanie odpowiednich technik ograniczania ryzyka kredytowego.

Realizację zasad zapewnia stosowanie przez Bank zaawansowanych metod zarządzania ryzykiem kredytowym, zarówno na poziomie pojedynczych ekspozycji kredytowych, jak i na poziomie całego portfela kredytowego Banku. Metody te są weryfikowane i rozwijane w kierunku zgodności z wymaganiami metody wewnętrznych ratingów (IRB), tzn. zaawansowanej metody pomiaru ryzyka kredytowego.

Od 1 stycznia 2022 roku Bank wprowadził zmiany w procesie zarządzania ryzykiem kredytowym mające na celu dostosowanie do znowelizowanej Rekomendacji R Komisji Nadzoru Finansowego dotyczącej zasad klasyfikacji ekspozycji kredytowych, szacowania i ujmowania oczekiwanych strat kredytowych oraz zarządzania ryzykiem kredytowym. Zmiany dostosowujące Bank do zapisów rekomendacji wprowadzono m.in. w obszarze regulacji kształtujących proces raportowania, mechanizmów kontrolnych, kryteriów klasyfikacji do Koszyka 2 i 3 oraz kryteriów istotnej modyfikacji, a także zasad i metod walidacji modeli szacowania oczekiwanej straty kredytowej.

Od 1 kwietnia 2022 roku Bank wprowadził zmiany w procesie zarządzania ryzykiem kredytowym mające na celu dostosowanie do nowych wytycznych KNF w zakresie stosowania Rekomendacji S. W procesie oceny zdolności kredytowej klienta najważniejsze modyfikacje obejmują: podwyższenie bufora na ryzyko stopy procentowej stosowanego w ocenie zdolności kredytowej z 2,5% do 5%, obniżenie maksymalnych dopuszczalnych poziomów DStI (tj. poziomu relacji wydatków związanych z obsługą zobowiązań kredytowych i finansowych do dochodu klienta) w zależności od źródła i wysokości dochodów, wprowadzenie indeksowania minimalnych wydatków gospodarstw domowych wskaźnikiem inflacji.

40.1 Pomiar i ocena ryzyka kredytowego

PKO Bank Hipoteczny SA dokonuje pomiaru i oceny ryzyka kredytowego na poziomie pojedynczej transakcji kredytowej oraz na poziomie portfelowym.

Pomiar i ocena ryzyka pojedynczej transakcji kredytowej dokonywana jest przez PKO Bank Hipoteczny SA z wykorzystaniem grupowych modeli ryzyka dostosowanych do specyfiki działania PKO Banku Hipotecznego SA oraz zatwierdzonych przez właściwe organy PKO Banku Hipotecznego SA. Grupowe modele ryzyka wykorzystywane w PKO Banku Hipotecznym SA bazują na danych aplikacyjnych, behawioralnych oraz danych z Biura Informacji Kredytowej. Przegląd (monitoring) modeli i ich walidacja są dokonywane osobno na bazie portfela Banku, portfela PKO Banku Polskiego SA i połączonych portfeli obu banków.

Szczegółowe zasady i zakres współpracy w ramach Grupy PKO Banku Polskiego w zakresie grupowych modeli ryzyka określają zapisy zawartej z PKO Bankiem Polskim SA Umowy outsourcingowej opisanej w Nocie 36.1. „Transakcje z jednostkami powiązanymi kapitałowo”.

W procesie kredytowym w ramach oceny ryzyka pojedynczej transakcji kredytowej Bank dokonuje oceny zdolności kredytowej klienta w ujęciu jakościowym i ilościowym, a także ocenia zabezpieczenie. Jakościowa ocena zdolności kredytowej to analiza dostępnych informacji o kliencie pochodzących z wewnętrznych oraz zewnętrznych źródeł informacji, a także ocena wybranych cech socjodemograficznych opisujących klienta z punktu widzenia statystycznego ryzyka danego dłużnika. Ocena ilościowa polega natomiast na zbadaniu sytuacji finansowej klienta w celu stwierdzenia czy posiada on wystarczające środki finansowe na terminową spłatę zobowiązań, w tym z tytułu wnioskowanego kredytu. Zdolność kredytowa badana jest m.in. na podstawie przedkładanej przez klienta dokumentacji, której kompletność, autentyczność oraz zgodność ze stanem faktycznym i prawnym podlega weryfikacji. Ocena zabezpieczenia, a w szczególności bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, polega na zweryfikowaniu kryteriów decydujących o dopuszczalności i skuteczności zabezpieczenia jako możliwego źródła odzyskania wierzytelności.

W przypadku nabywania wierzytelności z tytułu kredytów mieszkaniowych od PKO Banku Polskiego SA, Bank dokonuje oceny ryzyka kredytowego transakcji będących przedmiotem nabycia zgodnie z obowiązującą w PKO Banku Hipotecznym SA metodyką oceny nabywanych wierzytelności. W szczególności oceniana jest zdolność kredytowa klienta według danych na moment udzielania przez PKO Bank Polski SA kredytu będącego przedmiotem przelewu, bieżąca ocena scoringu oraz bieżąca terminowość spłat, eliminując z transferu wierzytelności niespełniające kryteriów metodyki.

Dodatkowo portfele nabywanych wierzytelności podlegają wycenie przeprowadzanej przez niezależną stronę trzecią, w celu zapewnienia obiektywnej oceny wartości nabywanych portfeli. W ramach tej wyceny dokonywana jest również ocena kosztów ryzyka oczekiwanych dla danego portfela wierzytelności, która znajduje odzwierciedlenie w finalnej cenie jaką Bank płaci za dany portfel.

W celu określenia poziomu ryzyka kredytowego na poziomie portfelowym, Bank wykorzystuje następujące metody pomiaru i wyceny ryzyka:

■     prawdopodobieństwo niewypłacalności (ang. probability of default - „PD”),

■     stratę w przypadku niewypłacalności (ang. loss given default – „LGD”),

■     oczekiwaną stratę kredytową (ang. expected credit loss – „ECL”),

■     udział i strukturę kredytów z rozpoznaną utratą wartości (ang. non performing loans – „NPL”),

■     wskaźnik pokrycia kredytów z rozpoznaną utratą wartości odpisami (ang. coverage ratio – „CR”),

■     koszt ryzyka (ang. Risk costs – „RC”),

■     analizy typu vintage,

■     testy warunków skrajnych.

Metody pomiaru portfelowego ryzyka kredytowego pozwalają m.in. na wyznaczanie poziomu odpisów na oczekiwane straty kredytowe.

Bank przeprowadza analizy oraz testy warunków skrajnych dotyczące wpływu potencjalnych zmian w otoczeniu makroekonomicznym na jakość portfela kredytowego, w tym anlizy wrażliwości poziomu odpisów na zmianę warunków makroekonomicznych. Wyniki analiz udostępnianych organom Banku umożliwiają identyfikowanie i podejmowanie właściwych działań ograniczających ryzyko prowadzonej działalności.

Strukturę portfela kredytowego według przedziałów parametru PD prezentuje tabela w Nocie 40.4.4. „Kredyty i pożyczki wobec klientów”.

40.2 Utrata wartości ekspozycji kredytowych

PKO Bank Hipoteczny SA dokonuje miesięcznego przeglądu ekspozycji kredytowych w celu zidentyfikowania ekspozycji kredytowych zagrożonych utratą wartości lub dla których nastąpił istotny wzrost ryzyka kredytowego od momentu początkowego ujęcia, pomiaru utraty wartości ekspozycji kredytowych oraz utworzenia stosownych odpisów na oczekiwane straty kredytowe.

Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych nr 575/2013 (rozporządzenie CRR) Bank definiuje stan niewykonania zobowiązania (ang. default) jeżeli ocenia, że dłużnik nie jest w stanie spłacić zobowiązania kredytowego bez sięgania do realizacji zabezpieczeń lub materialne przeterminowanie ekspozycji przekracza 90 dni. Przesłanki stanu niewykonania zobowiązania są tożsame z przesłankami utraty wartości ekspozycji. 1 stycznia 2021 roku Bank wdrożył wytyczne EBA (EBA/GL/2016/07) dotyczące stosowania definicji niewykonania zobowiązania określonej w art. 178 rozporządzenia CRR. Do najważniejszych zasad identyfikacji niewykonania zobowiązania wprowadzonych w Banku w związku z wytycznymi należą:

■     spójna identyfikacja niewykonania zobowiązania na poziomie dłużnika w Grupie Kapitałowej PKO Banku Polskiego,

■     niewykonanie zobowiązania przez dłużnika z tytułu przeterminowania ma miejsce po przekroczeniu progu istotności kwot zaległych z tytułu kapitału, odsetek lub opłat w Grupie Kapitałowej PKO Banku Polskiego, przez okres 90 dni,

■     ustalenie bezwzględnego progu istotności dla wszystkich ekspozycji na poziomie 400 PLN i wprowadzenie względnego progu istotności przeterminowania 1% wyrażonego jako relacja przeterminowanych zobowiązań kredytowych w stosunku do łącznej kwoty wszystkich ekspozycji bilansowych w Grupie Kapitałowej,

■     zarażanie niewykonaniem zobowiązania ekspozycji prywatnych należących do odpowiadających całym swym majątkiem właścicieli podmiotów gospodarczych, które to podmioty mają zidentyfikowane niewykonanie zobowiązania.

W zakresie pomiaru utraty wartości Bank stosuje zapisy standardu MSSF 9, który opiera się na koncepcji strat oczekiwanych. Model utraty wartości ma zastosowanie do aktywów finansowych, które nie są wyceniane do wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, obejmujących:

■     dłużne instrumenty finansowe obejmujące zaangażowania o charakterze kredytowym oraz papiery wartościowe,

■     zobowiązania pozabilansowe finansowe oraz gwarancyjne.

Zgodnie z MSSF 9 utrata wartości jest mierzona jako 12 miesięczne oczekiwane straty kredytowe albo dożywotnie oczekiwane straty kredytowe. Horyzont pomiaru oczekiwanej straty zależy od tego czy nastąpił znaczący wzrost ryzyka kredytowego od momentu początkowego ujęcia. Ze względu na to kryterium aktywa finansowe alokowane są do 3 koszyków (ang. stage).

Portfel wg MSSF 9

Okres oczekiwanych strat kredytowych

Koszyk 1 - ekspozycje, dla których ryzyko kredytowe nie jest istotnie wyższe niż na moment początkowego ujęcia i nie rozpoznaje się w odniesieniu do nich przesłanek utraty wartości

12 miesięczne oczekiwane straty kredytowe

Koszyk 2 - ekspozycje których ryzyko kredytowe jest istotnie wyższe od poziomu ryzyka kredytowego na moment początkowego ujęcia ekspozycji, ale nie rozpoznaje się w odniesieniu do nich przesłanki utraty wartości

dożywotnie oczekiwane straty kredytowe

Koszyk 3 - aktywa w odniesieniu do których rozpoznaje się przesłankę utraty wartości

 

Istotny wzrost ryzyka kredytowego określa się z uwzględnieniem poziomu prawdopodobieństwa niewypłacalności oraz jego zmian w stosunku do poziomu z momentu początkowego ujęcia kredytu. W celu oceny istotnego wzrostu ryzyka kredytowego Bank stosuje model oparty na kalkulacji marginalnego PD, czyli prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania w określonym miesiącu. Prawdopodobieństwo to uzależnione zostało od czasu, który upłynął od momentu uruchomienia ekspozycji. Dzięki temu możliwe jest odwzorowanie charakterystycznego dla ekspozycji wobec osób fizycznych zróżnicowania jakości kredytowej w czasie życia ekspozycji. Krzywe marginalnego PD wyznaczone zostały na podstawie danych historycznych. Indywidualne przypisanie marginalnego PD do poszczególnych ekspozycji, uzyskiwane jest poprzez skalowanie krzywej wyznaczonej na poziomie portfela do indywidulnej oceny ekspozycji/klienta uzyskiwanej z modeli aplikacyjnych (wykorzystujących dane z wniosków kredytowych) oraz behawioralnych. Bank identyfikuje przesłankę istotnego wzrostu ryzyka kredytowego dla danej ekspozycji w oparciu o porównanie indywidualnych krzywych prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania w horyzoncie trwania ekspozycji na datę początkowego ujęcia oraz na datę raportową. Dla każdej daty raportowej porównywane są tylko te części oryginalnej i obecnej krzywej prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania, które odpowiadają okresowi począwszy od daty raportowej do zapadalności ekspozycji. Porównanie opiera się na wartościach średniego prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania w horyzoncie życia kredytu w analizowanym okresie korygowanego o bieżące oraz prognozowane wskaźniki makroekonomiczne.

Rezultat tego porównania, określany mianem statystyki α, odnoszony jest do wartości progowej, powyżej której wzrost ryzyka kredytowego uznaje się za istotny. Wartość progowa ustalana jest w oparciu o historyczne powiązania pomiędzy wartościami statystyki α, a wystąpieniem stanu niewykonania zobowiązania (default). W procesie tym minimalizuje się prawdopodobieństwo:

■       zaklasyfikowania do zbioru ekspozycji kredytowych ze znaczącym wzrostem poziomu ryzyka kredytowego (na podstawie statystyki) ekspozycji kredytowej, w przypadku której w badanym okresie nie wystąpiło zdarzenie niewykonania zobowiązania (błąd typu I),

■       niezaklasyfikowania do zbioru ekspozycji kredytowych ze znaczącym wzrostem poziomu ryzyka kredytowego (na podstawie statystyki) ekspozycji kredytowej, w przypadku której w badanym okresie wystąpiło zdarzenie niewykonania zobowiązania (błąd typu II).

Przesłanką istotnego pogorszenia jakości kredytowej jest co najmniej 2-krotny wzrost parametru PD w porównaniu do wartości na moment rozpoznania w księgach. W odniesieniu do ekspozycji kredytowych, w przypadku których aktualne ryzyko niewypłacalności nie przekracza poziomu uwzględnionego w cenie udzielonego finansowania, wyniki porównania krzywych prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania na datę początkowego ujęcia oraz na datę raportową nie stanowią o rozpoznaniu znaczącego wzrostu ryzyka kredytowego.

W celu identyfikacji pozostałych przesłanek istotnego wzrostu ryzyka kredytowego Bank wykorzystuje pełną dostępną informację jakościową i ilościową, w tym m.in.:

■       działania restrukturyzacyjne wprowadzające dla dłużnika udogodnienia wymuszone jego trudną sytuacją finansową (ang. forbearance),

■       opóźnienie w spłacie materialnie istotnej kwoty kapitału lub odsetek lub opłat (rozumianej jako kwota przekraczająca 400 zł oraz 1% w odniesieniu do całkowitego łącznego kredytowego zaangażowania bilansowego dłużnika w Banku oraz pozostałych podmiotach Grupy Kapitałowej Banku) dłuższe niż 30 dni,

■       istotne podwyższenie wskaźnika LTV,

■       złożenie wniosku o upadłość konsumencką przez któregokolwiek z współkredytobiorców,

■       transfer ekspozycji kredytowej do zarządzania przez jednostki restrukturyzacyjno-windykacyjne Banku,

■       podejrzenie wyłudzenia ekspozycji kredytowej,

■       korzystanie przez kredytobiorcę z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców,

■       śmierć kredytobiorcy (przez 6 miesięcy od daty śmierci),

■       kwarantanna w Koszyku 2 ekspozycji, dla których w ciągu minionych 3 miesięcy ustała przesłanka utraty wartości.

Przesłanką utraty wartości ekspozycji kredytowej jest w szczególności:

■       opóźnienie w spłacie materialnie istotnej kwoty kapitału lub odsetek lub opłat dłuższe niż 90 dni,

■       zawarcie umowy restrukturyzacyjnej lub zastosowanie ulgi w spłacie wierzytelności wymuszone względami ekonomicznymi lub prawnymi wynikającymi z trudności finansowych klienta (do czasu uznania wierzytelności za uzdrowioną),

■       postawienie należności w stan wymagalności wskutek dokonanego przez Bank wypowiedzenia,

■       ogłoszenie upadłości konsumenckiej w stosunku do któregokolwiek z współkredytobiorców lub złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości przez wszystkich kredytobiorców,

■       śmierć wszystkich kredytobiorców,

■       istotne pogorszenie sytuacji finansowo-ekonomicznej dłużnika z tytułu zobowiązań kredytowych w pozostałych podmiotach Grupy PKO BP,

■       zawieszenie wykonywania umowy kredytu w ramach moratoriów kredytowych ustawowych w związku z utratą pracy lub innego źródła dochodu przez kredytobiorcę, przy jednoczesnym występowaniu opóźnień w spłacie przekraczających 30 dni w ciągu ostatnich 12 miesięcy.

W związku ze specjalistycznym charakterem działalności związanym z posiadaniem jednego rodzaju produktu kredytowego w ofercie, Bank dokonuje kalkulacji oczekiwanej straty kredytowej w oparciu o jeden homogeniczny portfel, bez stosowania dodatkowej segmentacji. W celu obliczenia oczekiwanej straty kredytowej Bank stosuje metodę portfelową.

Strata oczekiwana wyznaczana jest jako iloczyn parametrów ryzyka kredytowego: prawdopodobieństwa niewykonania zobowiązania (PD), poziomu straty w momencie niewykonania zobowiązania (LGD) oraz wartości ekspozycji w momencie niewykonania zobowiązania (EAD), przy czym każdy z powyższych parametrów ma postać wektora o wymiarze liczby miesięcy pokrywających horyzont szacowania straty kredytowej.

W przypadku ekspozycji zaklasyfikowanych do Koszyka 1, Bank stosuje 12-miesięczny horyzont szacowania straty oczekiwanej, chyba że termin wymagalności jest krótszy niż 12 miesięcy. W przypadku ekspozycji zaklasyfikowanych do Koszyka 2, strata oczekiwana szacowana jest w horyzoncie do daty zapadalności kredytu. Zarówno w pierwszym, jak i drugim przypadku, strata oczekiwana jest sumą strat oczekiwanych w poszczególnych okresach, zdyskontowanych efektywną stopą procentową.

W celu wyznaczenia wartości aktywów na moment niewykonania zobowiązania w danym okresie Bank ustala parametr określający wielkość ekspozycji na ten moment w oparciu o przyszłe spłaty wynikające z harmonogramu oraz potencjalne nadpłaty i niedopłaty.

Przy wyliczeniu wartości ostatecznej straty oczekiwanej Bank uwzględnia także szacunki dotyczące przyszłych warunków makroekonomicznych. W zakresie analizy portfelowej, wpływ scenariuszy makroekonomicznych jest uwzględniany w wysokości poszczególnych parametrów ryzyka. Metodyka kalkulacji poszczególnych parametrów ryzyka obejmuje badanie zależności wysokości tych parametrów od warunków makroekonomicznych w oparciu o dane historyczne. Na potrzeby kalkulacji straty oczekiwanej (analogicznie jak w przypadku identyfikacji przesłanki istotnego wzrostu ryzyka kredytowego) wykorzystywane są trzy scenariusze makroekonomiczne opracowane na podstawie prognoz Grupy Kapitałowej - bazowy z prawdopodobieństwem 75% oraz dwa scenariusze alternatywne, z prawdopodobieństwem 5% (optymistyczny) i 20% (pesymistyczny). Zakres prognozowanych wskaźników obejmuje: wskaźnik dynamiki PKB, stopę bezrobocia oraz indeks cen nieruchomości. Ostateczna strata oczekiwana jest średnią ze strat oczekiwanych dla poszczególnych scenariuszy ważoną ich prawdopodobieństwem. Scenariusz bazowy opiera się na bazowych prognozach makroekonomicznych. Prognozy są przygotowywane na podstawie modeli ilościowych przy uwzględnieniu korekt z tytułu występowania zdarzeń jednorazowych.

Scenariusze skrajne dotyczą przypadków tzw. szoku wewnętrznego, w związku z czym zmienne zewnętrzne (stopy procentowe za granicą) nie ulegają zmianie względem scenariusza bazowego. Scenariusze skrajne opracowywane są na podstawie analizy statystycznej i ekonometrycznej, tj. nie odzwierciedlają podlegających opisowi zdarzeń, ale prognozowaną ścieżkę. Identyfikowane są dwa scenariusze: optymistyczny i pesymistyczny. Udział scenariuszy dla ścieżki PKB, który mieści się między scenariuszem optymistycznym i pesymistycznym określony jest jako prawdopodobieństwo scenariusza bazowego. Przyjmując takie założenie prognozowana jest dynamika PKB przy założeniu zmiennego w czasie potencjalnego tempa wzrostu polskiej gospodarki obliczanego przy wykorzystaniu danych kwartalnych dostarczanych przez Główny Urząd Statystyczny. Po wyznaczeniu skrajnych ścieżek dynamiki PKB estymowane są wartości innych zmiennych makroekonomicznych wykorzystywanych w scenariuszach (stopa bezrobocia, indeks cen nieruchomości).

Stopa bezrobocia obliczana jest na podstawie wyznaczonej ilościowo zależności od różnicy między dynamiką PKB, a potencjalnym tempem wzrostu gospodarczego. Wynik podlega korekcie ze względu na zachodzące w polskiej gospodarce istotne zmiany strukturalne, których nie obejmuje model ilościowy, w szczególności:

■       starzenia się polskiego społeczeństwa (i pojawienia się niezaspokojonego popytu na pracę, co ograniczać będzie skalę wzrostu stopy bezrobocia w sytuacji spowolnienia wzrostu gospodarczego)

■       osiągnięcia przez polski rynek pracy stanu bliskiego pełnemu zatrudnieniu (ze względu na ograniczenia podażowe przestrzeń do dalszego spadku stopy bezrobocia jest coraz mniejsza),

■       napływu migrantów (tylko częściowo uwzględnionego w oficjalnych statystykach).

Poziom indeksu cen nieruchomości wyznaczany jest na podstawie zmian PKB przy uwzględnieniu uwarunkowań podażowych i popytowych na rynku w oparciu o dane i trendy prezentowane przez NBP w ramach publikacji „Informacja o cenach mieszkań i sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce” oraz własne analizy Grupy Kapitałowej.

Poniższe tabele prezentują przyjęte na 31 grudnia 2022 roku i na 31 grudnia 2021 roku prognozy głównych wskaźników makroekonomicznych wraz z przyjętymi dla nich prawdopodobieństwami realizacji.

Scenariusz na 31.12.2022

bazowy

optymistyczny

pesymistyczny

prawdopodobieństwo

75%

5%

20%

 

2023

2024

2025

2023

2024

2025

2023

2024

2025

Dynamika PKB r/r

 (0,3)

 2,8

 2,9

 5,2

8,2

6,2

 (5,8)

 (2,5)

(0,4)

Stopa bezrobocia

 3,9

 4,7

 3,9

 2,9

 3,4

 3,1

 4,3

 5,3

 4,3

Indeks zmian cen nieruchomości

 97,0

 96,1

98.2

 103,9

 110,8

114,9

 90,6

 83,1

 83,6

 

Scenariusz na 31.12.2021

bazowy

optymistyczny

pesymistyczny

prawdopodobieństwo

75%

5%

20%

 

2022

2023

2024

2022

2023

2024

2022

2023

2024

Dynamika PKB r/r

 5,2

 3,7

 3,0

 10,9

 6,6

 3,0

 (0,5)

 0,9

 3,0

Stopa bezrobocia

 3,0

 2,6

 2,5

 2,0

 1,7

 2,5

 4,0

 3,5

 2,5

Indeks zmian cen nieruchomości

 109,4

 106,6

 102,5

 116,3

 112,8

 102,5

 102,4

 100,8

 102,5

 

Bank stosuje kryterium niskiego ryzyka kredytowego zgodnie z MSSF 9, według którego ekspozycje uznawane na datę sprawozdawczą za ekspozycje o niskim ryzyku kredytowym mogą pozostać w Koszyku 1, niezależnie od skali względnego pogorszenia jakości kredytowej od momentu początkowego ujęcia. Zgodnie z MSSF 9 ryzyko kredytowe instrumentu finansowego uznaje się za niskie gdy:

■       instrument finansowy wiąże się z niskim ryzykiem niewykonania zobowiązania,

■       pożyczkobiorca ma wysoką krótkoterminową zdolność spełniania swych obowiązków w zakresie wynikającym z umowy,

■       niekorzystne zmiany warunków gospodarczych i biznesowych w dłuższej perspektywie mogą – lecz nie muszą – ograniczyć zdolność pożyczkobiorcy do wypełniania jego obowiązków w zakresie wynikającym z umowy.

Bank stosuje kryterium niskiego ryzyka kredytowego dla ekspozycji wobec PKO Banku Polskiego SA oraz ekspozycji wobec Skarbu Państwa i NBP.

Zarówno proces oceny istotnego wzrostu ryzyka kredytowego, jak i proces kalkulacji straty oczekiwanej realizowany jest w trybie miesięcznym na poziomie indywidualnej ekspozycji, przy czym dane dotyczące prognoz makroekonomicznych aktualizowane są w trybie kwartalnym. Wykorzystuje się w nim dedykowane środowisko obliczeniowe umożliwiające dystrybucję wyników do jednostek wewnętrznych Grupy Kapitałowej.

Pozostałe, nieopisane powyżej zmiany w modelu pomiaru utraty wartości dokonane w 2022 roku obejmują:

■       zatrzymanie naliczania dni zaległości w algorytmie identyfikacji kredytów z utratą wartości w związku z zawieszeniami spłat kredytów wynikającymi z Ustawy z dnia 7 lipca 2022r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom,

■       wprowadzenie niezerowej kalkulacji odpisów dla ekspozycji kredytowych wobec Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego w oparciu o parametry ryzyka reprezentujące poziom oceny wiarygodności kredytowej Polski.

Parametry modelu pomiaru utraty wartości

W poniższych tabelach zaprezentowano parametry modelu pomiaru utraty wartości dla ekspozycji bez utraty wartości. Wartości w poniższych tabelach zaprezentowano w mln PLN, chyba że w kolumnie wskazano inaczej.

31.12.2022

Koszyk

Przedział PD

Kredyty mieszkaniowe, wartość netto

Zobowiązania udzielone warunkowe

Wartość ekspozycji w momencie niewykonania zobowiązania

(EAD)

Średnie prawdopodo- bieństwo niewykonania zobowiązania (PD)

Liczba ekspozycji

Średni poziom straty w momencie niewykonania zobowiązania

(LGD)

Średni termin zapadalności w latach

Wartość odpisów na oczekiwane straty kredytowe

Wartość ekspozycji w momencie niewykonania zobowiązania

(EAD)

Średnie prawdopodo-bieństwo niewykonania zobowiązania (PD)

Średni poziom straty w momencie niewykonania zobowiązania

(LGD)

Wartość odpisów na oczekiwane straty kredytowe

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

w tym POCI

1

(0 - 0,15%]

 11 598,7

 31,2

 11 633,0

0,07%

 73 711

31%

 21

 (2,6)

 

 

 

 

(0,15 - 0,25%]

 2 703,3

 3,7

 2 707,6

0,19%

 13 573

31,8%

 21

 (1,5)

 

 

 

 

(0,25 - 0,50%]

 2 353,8

 1,5

 2 355,8

0,33%

 11 523

32,5%

 21

 (2,4)

 

 

 

 

(0,50 - 0,75%]

 684,9

 0,9

 685,9

0,61%

 3 196

32,2%

 21

 (1,3)

 

 

 

 

(0,75 - 2,5%]

 677,6

 -

 677,7

1,27%

 2 995

33,5%

 22

 (2,7)

 

 

 

 

(2,5 - 10%]

 145,1

 -

 145,1

4,35%

 580

36,1%

 23

 (2,1)

 

 

 

 

(10 - 45%]

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

 

(45 - 100%)

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

 

2

(0 - 0,15%]

 55,8

 -

 55,9

0,09%

 295

31,6%

 22

 (1,0)

 0,2

0,1%

29%

 0,1

(0,15 - 0,25%]

 23,0

 -

 23,0

0,20%

 98

32,8%

 23

 (0,4)

 -

 -

 -

 -

(0,25 - 0,50%]

 47,0

 -

 47,0

0,41%

 160

32,8%

 24

 (0,4)

 -

 -

 -

 -

(0,50 - 0,75%]

 92,5

 -

 92,7

0,62%

 347

31,9%

 23

 (0,8)

 0,2

0,6%

43%

 0,1

(0,75 - 2,5%]

 321,2

 -

 321,6

1,35%

 1 456

33,4%

 22

 (5,3)

 0,4

1,0%

29%

 0,2

(2,5 - 10%]

 190,1

 -

 190,2

5,02%

 879

36,7%

 22

 (12,0)

 -

 -

 -

 -

(10 - 45%]

 70,2

 -

 70,2

17,98%

 281

42,0%

 22

 (15,0)

 -

 -

 -

 -

(45 - 100%)

 16,7

 -

 16,7

76,14%

 85

47,4%

 21

 (10,3)

 -

 -

 -

 -

 

31.12.2021

Koszyk

Przedział PD

Kredyty mieszkaniowe, wartość netto

Zobowiązania udzielone warunkowe

Wartość ekspozycji w momencie niewykonania zobowiązania

(EAD)

Średnie prawdopodo- bieństwo niewykonania zobowiązania (PD)

Liczba ekspozycji

Średni poziom straty w momencie niewykonania zobowiązania

(LGD)

Średni termin zapadalności w latach

Wartość odpisów na oczekiwane straty kredytowe

Wartość ekspozycji w momencie niewykonania zobowiązania

(EAD)

Średnie prawdopodo-bieństwo niewykonania zobowiązania (PD)

Średni poziom straty w momencie niewykonania zobowiązania

(LGD)

Wartość odpisów na oczekiwane straty kredytowe

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

w tym POCI

1

(0 - 0,15%]

 14 502,9

 46,5

 14 549,3

0,06%

 85 123

27,0%

 21

 (2,4)

 

 

 

 

(0,15 - 0,25%]

 3 409,1

 4,7

 3 413,7

0,19%

 17 016

28,1%

 22

 (1,8)

 

 

 

 

(0,25 - 0,50%]

 2 254,5

 4,0

 2 258,5

0,34%

 10 687

28,6%

 22

 (2,1)

 

 

 

 

(0,50 - 0,75%]

 518,6

 1,3

 519,9

0,60%

 2 266

29,2%

 22

 (0,9)

 

 

 

 

(0,75 - 2,5%]

 342,7

 0,5

 343,1

1,15%

 1 338

30,5%

 22

 (1,1)

 

 

 

 

(2,5 - 10%]

 40,5

 -

 40,5

4,90%

 176

35,8%

 23

 (0,7)

 

 

 

 

(10 - 45%]

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

 

(45 - 100%)

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 

 

 

 

2

(0 - 0,15%]

 9,8

 -

 9,8

0,08%

 75

19,7%

 18

 (0,0)

 -

 -

 -

 -

(0,15 - 0,25%]

 182,2

 -

 182,2

0,22%

 786

23,0%

 22

 (0,4)

 0,12

0,2%

22%

 0,02

(0,25 - 0,50%]

 626,2

 -

 626,2

0,36%

 2 485

22,3%

 23

 (2,4)

 -

 -

 -

 -

(0,50 - 0,75%]

 307,2

 -

 307,2

0,62%

 1 109

22,8%

 24

 (2,1)

 -

 -

 -

 -

(0,75 - 2,5%]

 385,7

 -

 385,8

1,21%

 1 357

23,2%

 23

 (5,0)

 -

 -

 -

 -

(2,5 - 10%]

 163,4

 0,1

 163,5

5,84%

 763

29,0%

 22

 (11,5)

 -

 -

 -

 -

(10 - 45%]

 116,3

 -

 116,3

16,36%

 461

32,7%

 23

 (21,6)

 -

 -

 -

 -

(45 - 100%)

 13,5

 -

 13,5

62,29%

 63

34,1%

 23

 (5,8)

 -

 -

 -

 -

W poniższych tabelach zaprezentowano parametry modelu pomiaru utraty wartości dla ekspozycji z utratą wartości. Wartości w poniższych tabelach zaprezentowano w mln PLN, chyba że w kolumnie wskazano inaczej.

31.12.2022

Koszyk

Liczba miesięcy w statusie niewykonania zobowiązania

Wartość ekspozycji w momencie niewykonania zobowiązania

(EAD)

Liczba ekspozycji

Średni poziom straty w momencie niewykonania zobowiązania

(LGD)

Wartość odpisów na oczekiwane straty kredytowe

Wartość ekspozycji w momencie niewykonania zobowiązania

(EAD)

Średni poziom straty w momencie niewykonania zobowiązania

(LGD)

Wartość odpisów na oczekiwane straty kredytowe

 

 

 

 

 

 

w tym POCI

3

[0 - 12]

 30,3

 150

39,5%

 (11,6)

 0,4

37,6%

 (0,1)

[13 - 24]

 14,3

 88

44,2%

 (5,8)

 0,3

43,7%

 0,1

[25 - 36]

 7,5

 45

56,8%

 (3,9)

 0,1

72,0%

 0,0

[37 - 48]

 5,7

 33

64,8%

 (3,6)

 -

 -

 -

[49 - 60]

 2,3

 14

88,6%

 (2,0)

 -

 -

 -

[61 - 84]

 1,6

 6

100,0%

 (1,6)

 -

 -

 -

 

31.12.2021

Koszyk

Liczba miesięcy w statusie niewykonania zobowiązania

Wartość ekspozycji w momencie niewykonania zobowiązania

(EAD)

Liczba ekspozycji

Średni poziom straty w momencie niewykonania zobowiązania

(LGD)

Wartość odpisów na oczekiwane straty kredytowe

Wartość ekspozycji w momencie niewykonania zobowiązania

(EAD)

Średni poziom straty w momencie niewykonania zobowiązania

(LGD)

Wartość odpisów na oczekiwane straty kredytowe

 

 

 

 

 

 

w tym POCI

3

[0 - 12]

 31,2

 171

29,9%

 (9,2)

 0,1

21,1%

 0,0

[13 - 24]

 14,0

 67

48,9%

 (6,8)

 -

 -

 -

[25 - 36]

 7,2

 39

50,3%

 (3,5)

 -

 -

 -

[37 - 48]

 2,8

 14

72,5%

 (2,0)

 -

 -

 -

[49 - 60]

 1,2

 4

91,7%

 (1,1)

 -

 -

 -

[61 - 84]

 0,9

 4

100,0%

 (0,9)

 -

 -

 -

40.3 Kontrola ryzyka kredytowego

Kontrola ryzyka kredytowego polega na określeniu narzędzi do diagnozowania poziomu ryzyka kredytowego oraz stosowaniu mechanizmów kontroli ryzyka do ograniczania poziomu ryzyka kredytowego, zarówno w procesach kredytowych, jak i na poziomie portfelowym. Głównym narzędziem kontrolowania ryzyka kredytowego są ustalone strategiczne limity tolerancji na ryzyko kredytowe. Bank kontroluje poziom ekspozycji kredytowej wobec klientów Banku lub grup powiązanych klientów w rozumieniu ustawy Prawo bankowe, ustalając limity kompetencji określające maksymalny poziom uprawnień do podejmowania decyzji kredytowych.

40.4 Prognozowanie i monitorowanie ryzyka kredytowego

Monitorowanie ryzyka kredytowego odbywa się na poziomie pojedynczych transakcji kredytowych oraz na poziomie portfelowym.

Monitorowanie ryzyka kredytowego na poziomie pojedynczych transakcji kredytowych określają przepisy wewnętrzne Banku dotyczące m.in. wczesnego monitorowania opóźnień w spłacie wierzytelności.

Monitorowanie ryzyka kredytowego na poziomie portfelowym polega na:

■     nadzorowaniu poziomu portfelowego ryzyka kredytowego z uwzględnieniem zidentyfikowanych źródeł ryzyka kredytowego oraz analizy skutków i działań podjętych w ramach zarządzania systemowego,

■     rekomendowaniu działań zaradczych w przypadku stwierdzenia podwyższonego poziomu ryzyka kredytowego.

40.4.1 Maksymalna ekspozycja na ryzyko kredytowe

W poniższej tabeli zaprezentowano maksymalną ekspozycję na ryzyko kredytowe w odniesieniu do instrumentów finansowych, które są objęte zakresem MSSF 7, ale do których nie mają zastosowania wymogi dotyczące utraty wartości określone w MSSF 9.

MAKSYMALNA EKSPOZYCJA NA RYZYKO KREDYTOWE

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Instrumenty pochodne zabezpieczające

 508 052

841 541

 

 

 

Ekspozycja bilansowa - razem

 508 052

841 541

40.4.2 Należności od banków

NALEŻNOŚCI OD BANKÓW

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Należności nieprzeterminowane, bez rozpoznanej utraty wartości

(rating kontrahenta A2)

 61

 532

 

 

 

Razem brutto

 61

 532

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

 -

 -

 

 

 

Razem netto

 61

 532

40.4.3 Papiery wartościowe

PAPIERY WARTOŚCIOWE

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Emitowane przez Skarb Państwa, obligacje skarbowe PLN (rating A)

 937 645

 1 060 935

Bony pieniężne NBP

 79 913

 809 762

 

 

 

Razem brutto

 1 017 558

 1 870 697

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe

 (111)

 -

 

 

 

Razem netto

 1 017 447

 1 870 697

 

40.4.4 Kredyty i pożyczki wobec klientów

Portfel kredytowy charakteryzuje się niskim poziomem ekspozycji z utratą wartości. Według stanu na 31 grudnia 2022 roku udział w łącznej wartości portfela kredytowego kredytów ze stwierdzoną utratą wartości wynosił 0,32%, natomiast według stanu na 31 grudnia 2021 roku było to 0,25%.

Struktura przeterminowań kredytów prezentuje się następująco:

PRZETERMINOWANE KREDYTY PODLEGAJĄCE UTRACIE WARTOŚCI LUB KTÓRE UTRACIŁY WARTOŚĆ NA 31.12.2022 ROKU

do 30 dni

powyżej 30 dni

do 90 dni

powyżej 90 dni

RAZEM

 

 

 

 

 

Koszyk 1

    75 243   

     1 324   

 -

    76 567   

Koszyk 2

    64 992   

   15 836   

 5 610   

    86 438   

Koszyk 3

    11 004   

     5 547   

    18 142   

    34 693   

Razem brutto

  151 239   

   22 707   

    23 752   

   197 698   

w tym POCI

 -

 360

 30

 390

 

PRZETERMINOWANE KREDYTY PODLEGAJĄCE UTRACIE WARTOŚCI LUB KTÓRE UTRACIŁY WARTOŚĆ NA 31.12.2021 ROKU

do 30 dni

powyżej 30 dni

do 90 dni

powyżej 90 dni

RAZEM

 

 

 

 

 

Koszyk 1

 19 312

 -

 -

 19 312

Koszyk 2

 52 601

 14 518

 1 863

 68 982

Koszyk 3

 5 090

 2 904

 16 536

 24 530

Razem brutto

 77 003

 17 422

 18 399

 112 824

w tym POCI

 -

 -

 -

 -

 

40.4.5 Aktywa finansowe podlegające modyfikacji

WARTOŚĆ BILANSOWA ORAZ WYNIK Z TYTUŁU MODYFIKACJI UJĘTE DLA AKTYWÓW FINANSOWYCH, W PRZYPADKU KTÓRYCH PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE WYNIKAJĄCE Z UMOWY ULEGŁY MODYFIKACJI W TRAKCIE OKRESU SPRAWOZDAWCZEGO, PODCZAS GDY ODPOWIADAJĄCY IM ODPIS NA OCZEKIWANE STRATY KREDYTOWE BYŁ WYCENIANY W KWOCIE RÓWNEJ OCZEKIWANYM STRATOM KREDYTOWYM W CAŁYM OKRESIE ŻYCIA

01.01.2022 -

31.12.2022

01.01.2021 -

31.12.2021

 

 

 

Wartość bilansowa według zamortyzowanego kosztu przed modyfikacją (Koszyk 2)

1 837 776

 32 562

Zysk/(strata) rozpoznana na modyfikacji (Koszyk 2) w okresie

(58 724)

 128

 

 

 

Wartość bilansowa według zamortyzowanego kosztu przed modyfikacją (Koszyk 3)

45 186

 1 938

Zysk/(strata) rozpoznana na modyfikacji (Koszyk 3) w okresie

(1 523)

 8

Wartość brutto aktywów finansowych dla których strata była kalkulowana w okresie dożywotnim i które podlegały modyfikacji od momentu początkowego ujęcia, dla których odpis na oczekiwane straty kredytowe uległ w trakcie okresu sprawozdawczego zmianie na kwotę równą 12-miesięcznym oczekiwanym stratom kredytowym wyniosła 1 332 019 tys. PLN na 31 grudnia 2022 roku oraz 18 210 tys. PLN na 31 grudnia 2021 roku. Istotny wzrost wartości bilansowej aktywów podlegających modyfikacji wynika z modyfikacji związanej z wprowadzeniem ustawowych wakacji kredytowych opisanych w Nocie 4.1 Wakacje kredytowe.

40.4.6 Praktyki forbearance

Bank jako forbearance traktuje działania mające na celu dokonanie uzgodnionych z dłużnikiem zmian warunków umowy wymuszonych jego trudną sytuacją finansową (działania restrukturyzacyjne wprowadzające udogodnienia, które w innym przypadku nie byłyby przyznane). Celem działań forbearance jest przywrócenie dłużnikowi zdolności do wywiązania się z zobowiązań wobec Banku oraz maksymalizacja efektywności zarządzania wierzytelnościami trudnymi, tj. uzyskanie możliwie najwyższych odzysków, przy jednoczesnym ograniczaniu do minimum ponoszonych w związku z tym kosztów.

Zmiany warunków spłaty dokonywane w formach forbearance mogą dotyczyć:

■     rozłożenia zadłużenia wymagalnego na raty,

■     zmiany formuły spłaty (raty annuitetowe, raty malejące),

■     wydłużenia okresu kredytowania,

■     zmiany oprocentowania,

■     zmiany wysokości marży,

■     redukcji wierzytelności.

W wyniku zawarcia i terminowej obsługi umowy forbearance wierzytelność pozostaje lub staje się wierzytelnością niewymagalną.

Udzielenie w ramach forbearance udogodnień uznawanych jako przesłanki utraty wartości skutkuje rozpoznaniem przesłanki utraty wartości i zaklasyfikowaniem ekspozycji kredytowej do portfela ekspozycji z utratą wartości.

Włączenie takich ekspozycji do portfela ekspozycji obsługiwanych (zaprzestanie rozpoznawania umowy forbearance jako przesłanki utraty wartości) następuje nie wcześniej niż po 12 miesiącach od wprowadzenia forbearance, o ile uregulowane zostaną przez klienta wszystkie zaległości w spłacie oraz co najmniej 6 rat wynikających z umownego harmonogramu, a aktualna sytuacji klienta nie stanowi w ocenie Banku zagrożenia dla wywiązania się przez niego z warunków umowy restrukturyzacyjnej.

Ekspozycje przestają spełniać kryteria ekspozycji ze statusem forbearance, gdy spełnione są łącznie warunki:

■     upłynęły przynajmniej 24 miesiące od włączenia ekspozycji forborne do portfela ekspozycji obsługiwanych (okres warunkowy),

■     na koniec okresu warunkowego, o którym mowa powyżej, klient nie posiada zadłużenia przeterminowanego wobec Banku przekraczającego 30 dni,

■     nastąpiła terminowa spłata przynajmniej 12 rat w docelowej wysokości.

Ekspozycje ze statusem forbearance są na bieżąco monitorowane. Ze względu na identyfikowaną w związku z nim przesłankę utratę wartości lub znacznego wzrostu ryzyka kredytowego, w całym okresie jego rozpoznawania tworzy się na te ekspozycje odpisy aktualizujące w wysokości oczekiwanej straty w horyzoncie życia ekspozycji.

WARTOŚĆ EKSPOZYCJI PODLEGAJĄCYCH FORBEARANCE W PORTFELU KREDYTOWYM

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Kredyty i pożyczki wobec klientów brutto, w tym:

 19 041 457

 22 929 844

podlegające forbearance

 9 479

 8 964

Odpisy na oczekiwane straty kredytowe, w tym:

 (86 093)

 (81 245)

na kredyty i pożyczki podlegające forbearance

 (2 872)

 (1 915)

 

 

 

Kredyty i pożyczki wobec klientów netto, w tym:

 18 955 364

 22 848 599

podlegające forbearance

 6 607

 7 049

40.4.7 Spisania

W poniższej tabeli zaprezentowano kwoty pozostałe do spłaty z tytułu kredytów i pożyczek wobec klientów, które zostały odpisane w trakcie okresu sprawozdawczego i w dalszym ciągu są przedmiotem działań służących odzyskaniu należności.

SPISANE WIERZYTELNOŚCI

31.12.2022

31.12.2021

Częściowo spisane

Całkowicie spisane

Częściowo spisane

Całkowicie spisane

 

 

 

 

 

Kredyty i pożyczki wobec klientów

92

88

48

78

Bank stosuje następujące kryteria spisania wierzytelności:

■     wierzytelność jest wymagalna w całości,

■     zgodnie z MSR i MSSF odpis na oczekiwane straty kredytowe:

□     pokrywa 100% wartości bilansowej brutto aktywa, albo

□     przekracza 90% wartości bilansowej brutto aktywa i wobec wierzytelności podejmowane były lub nadal są prowadzone działania, które nie doprowadziły do odzyskania wierzytelności, a przeprowadzona ocena możliwości odzyskania wierzytelności, uwzględniająca w szczególności ustalenia komornika lub syndyka, zbywalność zabezpieczeń, kategorię zaspokojenia, pozycję wpisu hipoteki wskazuje na brak możliwości odzyskania całej wierzytelności, albo w ostatnich 12 miesiącach kalendarzowych wpływy na spłatę wierzytelności nie pokryły bieżąco naliczanych odsetek.

40.5 Raportowanie ryzyka kredytowego

W Banku sporządzane są miesięczne i kwartalne raporty na temat ryzyka kredytowego. Raportowanie ryzyka kredytowego obejmuje cykliczne informowanie o strukturze oraz skali narażenia na ryzyko portfela kredytowego Banku. Raporty przedstawiane są Komitetowi Kredytowemu w trybie miesięcznym oraz Zarządowi Banku, Komitetowi ds. Ryzyka Rady Nadzorczej i Radzie Nadzorczej w trybie kwartalnym.

40.6 Działania zarządcze dotyczące ryzyka kredytowego

Do podstawowych narzędzi zarządzania ryzykiem kredytowym stosowanych w PKO Banku Hipotecznym SA należą w szczególności:

■     strategiczne i wewnętrzne limity tolerancji (portfelowe),

■     minimalne warunki transakcji (m.in. maksymalna wartość LTV, maksymalna kwota kredytu, wymagany wkład własny klienta, wymagane zabezpieczenie, kwota pojedynczego kredytu do wartości BHWN),

■     system scoringowy, w tym określone punkty odcięcia oparte na oczekiwanej stracie kredytowej (maksymalnej wartości iloczynu parametrów PD i LGD dla danego klienta w horyzoncie 12 miesięcy pozwalającej na akceptację transakcji kredytowej),

■     limity związane z ekspozycjami kredytowymi klientów Banku – limity określające tolerancję Banku na ryzyko kredytowe wynikające między innymi z Rekomendacji S (takie jak np. akceptowany przez Radę Nadzorczą poziom relacji wydatków związanych z obsługą zobowiązań kredytowych i finansowych do dochodu klienta - DStI),

■     limity kompetencyjne – określające maksymalny poziom uprawnień do podejmowania decyzji kredytowych wobec klientów Banku; wysokość limitów kompetencyjnych zależy od poziomu podejmowania decyzji kredytowej (w strukturze organizacyjnej Banku),

■     minimalne marże kredytowe, uwzględniające koszty ryzyka kredytowego.

W zakresie ryzyka kredytowego szczególną rolę w ustanawianiu minimalnych warunków transakcji stanowi polityka zabezpieczeń. Jest ona realizowana poprzez ustanawianie zabezpieczenia hipotecznego na kredytowanych nieruchomościach, a jej podstawowym zadaniem jest ograniczenie strat kredytowych wynikających z braku możliwości klientów do spłaty swoich zobowiązań wobec Banku. Jednocześnie Bank kieruje się nadrzędną zasadą, iż zabezpieczenia przyjmowane są tylko jako instrument wsparcia kredytu i nie mogą być wykorzystane jako substytut zdolności klienta do regulowania swoich zobowiązań.

41.  Zarządzanie ryzykiem koncentracji

Ryzyko koncentracji jest analizowane w Banku w odniesieniu do działalności kredytowej i definiowane jako zagrożenie wynikające z nadmiernego zaangażowania Banku w:

■     ekspozycje wobec pojedynczych klientów lub grup powiązanych klientów,

■     ekspozycje podlegające wspólnym lub skorelowanym czynnikom ryzyka,

■     ekspozycje charakteryzujące się potencjałem do generowania strat na tyle dużych, by zagrozić kondycji finansowej Banku lub zdolności do prowadzenia podstawowej działalności lub doprowadzić do istotnej zmiany profilu ryzyka Banku.

W ramach zarządzania ryzykiem koncentracji Bank dokonuje cyklicznej identyfikacji ryzyka, jego pomiaru, kontroli, monitorowania i raportowania.

Mając na uwadze wysoki stopień rozproszenia portfela Banku pod względem ekspozycji pojedynczych klientów, Bank identyfikuje i ocenia ryzyko koncentracji analizując strukturę portfela względem czynników ryzyka (cech ekspozycji) istotnych z punktu widzenia ryzyka kredytowego i na tej podstawie wyodrębniono grupy ekspozycji, których nadmierna koncentracja jest niepożądana i w skrajnych warunkach może generować straty przewyższające apetyt na ryzyko kredytowe Banku.

Poniższa tabela przedstawia wskaźnik koncentracji portfela kredytów i pożyczek mierzony udziałem największych zaangażowań w całym portfelu kredytowym Banku.

 

KREDYTY I POŻYCZKI WOBEC KLIENTÓW BRUTTO - WSKAŹNIK KONCENTRACJI

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

10 największych zaangażowań

0,06%

0,05%

20 największych zaangażowań

0,11%

0,10%

50 największych zaangażowań

0,26%

0,22%

100 największych zaangażowań

0,48%

0,42%

 

Pomiar i kontrola ryzyka koncentracji w PKO Banku Hipotecznym SA dokonywane są poprzez ustalenie wielkości zaangażowania, które generuje ryzyko koncentracji oraz odniesienie tej wielkości do ustalonych limitów wynikających z przepisów prawa oraz limitów wewnętrznych.

Wewnętrzne limity zaangażowań określane są w stosunku do wielkości funduszy własnych Banku oraz w stosunku do łącznej ekspozycji kredytowej Banku i odzwierciedlają przyjęty przez Bank apetyt na ryzyko koncentracji z uwzględnieniem warunków normalnych oraz skrajnych.

Bank ogranicza ryzyko koncentracji stosując następujące limity, których wykorzystanie jest monitorowane i raportowane w cyklach miesięcznych:

■     limit zaangażowania wobec pojedynczego podmiotu lub grupy podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie,

■     limit koncentracji wierzytelności wewnętrznych,

■     limit zaangażowania w ekspozycje kredytowe wobec klientów pozyskujących dochody z działalności gospodarczej,

■     limit zaangażowania w ekspozycje kredytowe wobec klientów z poziomem DStI (ang. Debt service to income) powyżej 50%.

W okresie zakończonym 31 grudnia 2022 roku oraz każdym z poprzednich okresów sprawozdawczych Bank nie przekroczył żadnego z limitów koncentracji.

W Banku sporządzane są miesięczne i kwartalne raporty na temat ryzyka koncentracji. Raporty przedstawiane są Komitetowi Kredytowemu w trybie miesięcznym oraz Zarządowi Banku, Komitetowi ds. Ryzyka Rady Nadzorczej i Radzie Nadzorczej w trybie kwartalnym.

42. Zarządzanie ryzykiem rezydualnym

Ryzyko rezydualne to ryzyko wynikające z mniejszej niż założona przez Bank skuteczności stosowanych technik ograniczania ryzyka kredytowego.

Celem zarządzania w zakresie ryzyka rezydualnego jest zapewnienie skuteczności techniki ograniczenia ryzyka kredytowego oraz eliminowanie ryzyka związanego ze stosowaniem zabezpieczeń kredytowych.

Z uwagi na powyższe oraz ze względu na specjalistyczny charakter działalności, Bank przykłada szczególną uwagę do monitorowania wartości zabezpieczeń. Dlatego też, kluczową rolę w ustanawianiu minimalnych warunków transakcji stanowi polityka zabezpieczeń w zakresie ryzyka kredytowego. Polityka zabezpieczeń hipotecznych ma na celu należyte zabezpieczenie ryzyka kredytowego na jakie narażony jest Bank, w tym ustanowienie zabezpieczeń hipotecznych dających możliwie najwyższy poziom odzysku w przypadku konieczności prowadzenia działań windykacyjnych.

Polityka Banku w zakresie zabezpieczeń kredytowych i ich wyceny uwzględnia zapisy ustaw: Prawo bankowe, o listach zastawnych i bankach hipotecznych, o księgach wieczystych i hipotece. Dodatkowo, do kwestii zabezpieczeń prawnych odnoszą się zalecenia i rekomendacje Komisji Nadzoru Finansowego, w tym rekomendacja F, S i J oraz zapisy wewnętrznych regulacji bankowych.

Bank posiada i stosuje Regulamin ustalania bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości, zatwierdzony przez Komisję Nadzoru Finansowego, wydany na podstawie Ustawy z 29 sierpnia 1997 roku o listach zastawnych i bankach hipotecznych, a także z uwzględnieniem zapisów Rekomendacji F dotyczącej podstawowych kryteriów stosowanych przez Komisję Nadzoru Finansowego przy zatwierdzaniu regulaminów ustalania bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości wydawanych przez banki hipoteczne.

Bankowo-hipoteczna wartość nieruchomości (BHWN) jest to ustalona przez Bank wartość, która w ocenie Banku odzwierciedla poziom ryzyka związanego z nieruchomością jako przedmiotem zabezpieczenia kredytów oraz służy do określenia kwoty, do jakiej może być udzielony kredyt zabezpieczony hipoteką na danej nieruchomości lub do decyzji, czy wierzytelność zabezpieczona na przedmiotowej nieruchomości może być nabyta przez Bank.

PKO Bank Hipoteczny SA ustala BHWN w oparciu o ekspertyzę bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości. Ekspertyza wykonywana jest z zachowaniem należytej staranności i ostrożności. Uwzględnia ona jedynie te cechy nieruchomości i nakłady konieczne do jej budowy, które będą miały charakter trwały i przy założeniu racjonalnej eksploatacji będą możliwe do uzyskania przez każdego posiadacza nieruchomości. W ekspertyzie, sporządzonej na określoną datę, udokumentowane są założenia i parametry przyjęte do analizy, proces ustalania BHWN i wynikająca z niego propozycja BHWN. Ekspertyza uwzględnia analizy i prognozy dotyczące parametrów specyficznych dla danej nieruchomości mających wpływ na ocenę ryzyka kredytowego, a także czynniki o charakterze ogólnym np.: rozwój liczby ludności, stopę bezrobocia, miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego.

Bank jako obowiązkowe prawne zabezpieczenie spłaty udzielonego bądź nabytego kredytu przyjmuje:

■     hipotekę na nieruchomości, wpisaną w księdze wieczystej na pierwszym miejscu,

■     cesję praw z polisy ubezpieczeniowej od ognia i innych zdarzeń losowych nieruchomości obciążonej hipoteką na rzecz Banku.

Poniższe tabele przedstawiają wskaźnik koncentracji portfela kredytów i pożyczek mierzony wartością wskaźnika LtV opartym o wycenę rynkową oraz wartość tych portfeli. Bank nie posiada ekspozycji z LtV przekraczającym 90%.

KREDYTY I POŻYCZKI WOBEC KLIENTÓW BRUTTO

WEDŁUG LTV OPARTEGO O WYCENĘ RYNKOWĄ - UDZIAŁ

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

poniżej 50%

82,6%

63,9%

51% - 60%

13,8%

21,8%

61% - 70%

2,9%

11,5%

71% - 80%

0,6%

2,8%

81% - 90%

0,1%

0,0%

Razem

100,0%

100,0%

Średni poziom LTV opartego o wycenę rynkową

37,4%

44,0%

 

KREDYTY I POŻYCZKI WOBEC KLIENTÓW BRUTTO

WEDŁUG LTV OPARTEGO O WYCENĘ RYNKOWĄ - WARTOŚĆ

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

poniżej 50%

 15 731 673

 14 642 602

51% - 60%

 2 616 467

 4 990 063

61% - 70%

 550 054

 2 646 614

71% - 80%

 118 148

 640 347

81% - 90%

 25 115

 10 218

Razem brutto

 19 041 457

 22 929 844

Poniższa tabela przedstawia wskaźnik koncentracji portfela kredytów i pożyczek według regionu geograficznego nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie kredytu.

KREDYTY I POŻYCZKI WOBEC KLIENTÓW BRUTTO - REGION GEOGRAFICZNY

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

warszawski

21,3%

21,9%

wrocławski

12,1%

11,9%

gdański

11,4%

11,4%

poznański

10,5%

10,4%

katowicki

10,1%

9,8%

krakowski

8,1%

8,2%

szczeciński

7,5%

7,3%

łódzki

7,4%

7,3%

lubelski

6,2%

6,3%

białostocki

5,4%

5,5%

 

 

 

Razem

100,0%

100,0%

 

43.  Zarządzanie ryzykiem płynności

Ryzyko płynności to ryzyko braku możliwości terminowego wywiązania się z zobowiązań w wyniku braku płynnych środków. W ramach ryzyka płynności wyróżnia się ryzyko finansowania, rozumiane jako brak możliwości odnowienia wymagalnych środków finansowania lub utraty dostępu do nowych źródeł finansowania.

Sytuacja braku płynności może wynikać w szczególności z niewłaściwej struktury aktywów i zobowiązań, w tym pozabilansowych, niedopasowania przepływów pieniężnych, nieotrzymania płatności od kontrahentów, nagłej realizacji udzielonych zobowiązań warunkowych, braku możliwości odnowienia emisji lub innych wydarzeń na rynku.

Celem zarządzania ryzykiem płynności jest zapewnienie niezbędnej wysokości środków finansowych koniecznych do wywiązywania się z bieżących i przyszłych (również potencjalnych) zobowiązań, z uwzględnieniem charakteru prowadzonej działalności oraz potrzeb mogących się pojawić w wyniku zmian otoczenia rynkowego. Bank utrzymuje właściwy poziom płynności finansowej poprzez odpowiednie kształtowanie struktury bilansu oraz udzielonych zobowiązań finansowych.

Bank zarządza ryzykiem płynności w sposób zapewniający utrzymanie płynności bieżącej, krótkoterminowej, średnioterminowej i długoterminowej. Podstawą polityki PKO Banku Hipotecznego SA w zakresie płynności jest utrzymywanie odpowiedniego portfela płynnych papierów wartościowych i stabilnych źródeł finansowania (w szczególności z tytułu emisji listów zastawnych) oraz zapewnienie właściwych narzędzi wsparcia płynnościowego. W ramach zarządzania ryzykiem płynności wykorzystuje się również instrumenty rynku pieniężnego i emisję obligacji własnych niezabezpieczonych.

Nadzór nad polityką zarządzania płynnością pełni Rada Nadzorcza Banku, która analizuje raporty o poziomie płynności Banku, ponoszonym przez Bank ryzyku płynności, wykorzystaniu limitów wewnętrznych i skutkach decyzji w zakresie zarządzania ryzykiem płynności. Rada Nadzorcza Banku zatwierdza zestaw limitów strategicznych określający tolerancję na ryzyko płynności oraz zasady przeprowadzania testów warunków skrajnych w zakresie płynności.

Zarząd Banku nadzoruje proces zarządzania ryzykiem płynności dokonując, przynajmniej raz w roku, przeglądu, oceny i ewentualnej nowelizacji regulacji wewnętrznych (w tym zasad przeprowadzania testów warunków skrajnych) oraz informuje Radę Nadzorczą o wynikach przeprowadzonej oceny i realizacji zasad zarządzania ryzykiem płynności. Zarząd podejmuje decyzje co do działań naprawczych, w szczególności w przypadku wystąpienia stanu wysokiego ryzyka utraty płynności Banku. W sytuacji wystąpienia potencjalnych problemów płynnościowych Banku, Zarząd niezwłocznie informuje Radę Nadzorczą o poziomie płynności Banku, zagrożeniach i podejmowanych działaniach zaradczych.

Do kompetencji Komitetu Zarządzania Aktywami i Pasywami (KZAP) należy ustalanie limitów wewnętrznych na ryzyko płynności, weryfikacja nie rzadziej niż raz w roku poziomu obowiązujących limitów wewnętrznych na ryzyko płynności, formułowanie rekomendacji dotyczących działań mających na celu utrzymanie akceptowalnego poziomu ryzyka płynności w Banku oraz monitorowanie ryzyka płynności na podstawie otrzymanych raportów. KZAP również inicjuje działania mające na celu zabezpieczanie Banku przed ryzykiem płynności, w szczególności w celu realizacji przyjętej w Banku strategii zarządzania ryzykiem.

Za operacyjne zarządzanie płynnością krótkoterminową odpowiedzialne jest Biuro Skarbu, a za nadzór nad tym działaniem oraz za opracowanie narzędzi pomiaru ryzyka i kontrolę przestrzegania limitów odpowiedzialne jest Biuro Ryzyka.

43.1 Pomiar i ocena ryzyka płynności

W Banku wykorzystywane są następujące miary ryzyka płynności:

■     kontraktowa, urealniona i stress-testowa luka płynności,

■     nadwyżka płynności i horyzont przeżycia bez zewnętrznego wsparcia,

■     nadzorcze miary płynności:

□     LCR (ang. liquidity coverage ratio) – wskaźnik pokrycia wypływów netto do 1 miesiąca,

□     NSFR (ang. net stable funding ratio) – wskaźnik stabilnego finansowania netto,

■     koncentracja źródeł finansowania,

■     wskaźnik pokrycia aktywów długoterminowych finansowaniem długoterminowym,

■     testy warunków skrajnych (stress-testy płynności).

Poniżej prezentowane są zestawiania urealnionej luki płynności na 31 grudnia 2022 roku oraz na 31 grudnia 2021 roku.

LUKA PŁYNNOŚCI 31.12.2022

a’vista

0 - 1

miesiąc

1 - 3

miesiące

3 - 6

miesięcy

6 - 12

miesięcy

12 - 24

miesiące

24 - 60

miesięcy

pow. 60

miesięcy

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Urealniona luka

okresowa

 3 903 422

 (1 928 502)

 562 870

 887 118

 264 856

 (6 512 460)

 (11 859 001)

 14 681 697

Urealniona skumulowana luka okresowa

 3 903 422

 1 974 920

 2 537 790

 3 424 908

 3 689 764

 (2 822 696)

 (14 681 697)

 -

 

Według stanu na 31 grudnia 2022 roku w przedziałach do 12 miesięcy urealniona skumulowana luka płynności była dodatnia, co oznacza nadwyżkę zapadających aktywów powiększoną o szacowane wpływy z tytułu dostępnego limitu w rachunku bieżącym nad wymagalnymi zobowiązaniami w perspektywie krótko- i średnioterminowej.

LUKA PŁYNNOŚCI 31.12.2021

a’vista

0 - 1

miesiąc

1 - 3

miesiące

3 - 6

miesięcy

6 - 12

miesięcy

12 - 24

miesiące

24 - 60

miesięcy

pow. 60

miesięcy

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Urealniona luka

okresowa

 1 335 371

 1 511 967

 151 151

 (2 797 460)

 (254 439)

 (3 633 745)

 (12 406 027)

 16 093 182

Urealniona skumulowana luka okresowa

 1 335 371

 2 847 338

 2 998 489

 201 029

 (53 410)

 (3 687 155)

 (16 093 182)

 -

Nadwyżka płynności jest wyznaczana z uwzględnieniem stress-testowych wypływów środków.

Nadwyżka płynności składa się z aktywów płynnych (składających się z części podstawowej służącej ochronie przed najbardziej dotkliwymi zjawiskami kryzysowymi oraz części uzupełniającej służącej ochronie przed mniej dotkliwymi ale dłużej utrzymującymi się zjawiskami kryzysowymi) pomniejszonych o wypływy stress-testowe netto (wypływy pomniejszone o wpływy płynności) w horyzoncie 30 dni.

 

NAZWA MIARY WRAŻLIWOŚCI

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Nadwyżka płynności w horyzoncie do 1 miesiąca

2 042 700

2 291 169 

Wskaźnik pokrycia wypływów netto do 1 miesiąca (LCR) został przedstawiony w poniższej tabeli:

NAZWA MIARY WRAŻLIWOŚCI

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Wskaźnik pokrycia wypływów netto do 1 miesiąca (LCR)

186,7%

187,8%

Limit nadzorczy wskaźnika LCR

100,0%

100,0%

Wskaźnik stabilnego finansowania netto (NSFR) został przedstawiony w poniższej tabeli:

NAZWA MIARY WRAŻLIWOŚCI

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Wskaźnik stabilnego finansowania netto (NSFR)

118,6%

100,9%

Limit nadzorczy wskaźnika NSFR

100,0%

100,0%

43.2 Kontrola ryzyka płynności

Kontrola ryzyka płynności obejmuje ustalanie dostosowanych do skali oraz złożoności Banku strategicznych limitów tolerancji oraz limitów wewnętrznych na ryzyko płynności krótko-, średnio- i długoterminowej, które podlegają monitorowaniu, a w przypadku ich przekroczenia Bank uruchamia działania zarządcze.

43.3 Prognozowanie i monitorowanie ryzyka płynności

Ekspozycja PKO Banku Hipotecznego SA na ryzyko płynności na 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku kształtowała się w ramach przyjętych limitów strategicznych i wewnętrznych. W trakcie 2022 oraz 2021 roku Bank nie przekroczył żadnej z norm płynności oraz żadnych limitów wewnętrznych i strategicznych.

W Banku regularnie analizowane są założenia biznesowe, które mogą mieć istotny wpływ na projekcję miar ryzyka płynności. Cyklicznie i na bieżąco sporządzane są prognozy podstawowych miar ryzyka płynności, w szczególności tych, na które nałożone są limity wewnętrzne.

43.4 Luka płynności w ujęciu przepływów kontraktowych

Luka płynności w ujęciu przepływów kontraktowych oznacza niedopasowanie powstałe pomiędzy zaklasyfikowanymi do danego przedziału wpływami a wypływami. Przy kalkulacji luki płynności w ujęciu przepływowym Bank uwzględnia wszystkie instrumenty zawarte na datę bilansową. Nie uwzględnia się wzrostu udzielonych kredytów ani odnowienia zapadającego finansowania. Zgodnie z wewnętrzną metodologią Banku zakłada się natomiast wykorzystanie środków dostępnych w ramach linii kredytowych z uwagi na charakter tych instrumentów (linie stand-by wykorzystywane do finansowania bieżącej działalności).

31.12.2022

a’vista

0 - 1

miesiąc

1 - 3

miesiące

3 - 6

miesięcy

6 - 12

miesięcy

12 - 24

miesiące

24 - 60

miesięcy

pow. 60

miesięcy

Razem

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wpływy

 60 400

 296 364

 350 937

 534 236

 1 096 190

 2 555 291

 6 852 047

30 368 793

42 114 258

papiery wartościowe

 -

 107 813

 -

 6 048

 32 957

 434 014

 575 287

 -

 1 156 119

kredyty i pożyczki wobec klientów

 -

 188 551

 350 937

 528 188

 1 063 233

 2 121 277

 6 276 760

30 368 793

40 897 739

inne

 60 400

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 60 400

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wypływy

 -

 2 496 896

 397 490

1 902 481

 486 374

 6 593 479

 9 017 634

62 095

20 956 449

zobowiązania wobec banków

 -

 11 447

 94 921

 245 496

 181 930

 387 116

 5 855 006

 -

 6 775 916

zobowiązania z tytułu wyemitowanych listów zastawnych

 -

 2 405 923

 19 917

 594 887

 93 504

 6 204 885

 3 162 591

62 095

12 543 802

zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji

 -

 3 872

 273 416

1 054 361

 203 692

 -

 -

 -

 1 535 341

wypłata udzielonych zobowiązań finansowych

 -

 11 563

 9 236

 7 737

 7 248

 1 478

 37

 -

 37 299

inne

 -

 64 091

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 64 091

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wpływy z tytułu niewykorzystanej części linii kredytowych

3 843 022

 -

 478 000

1 414 000

 -

 -

 -

 -

 5 735 022

Wypływy z tytułu spłaty powyższych częsci linii kredytowych

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 5 257 022

 478 000

 5 735 022

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wpływy z tyt. instrumentów pochodnych zabezpieczających

 -

 2 378 046

 961

 48 914

 20 316

 4 895 442

 2 401 047

 2 093

 9 746 819

Wypływy z tyt. instrumentów pochodnych zabezpieczających

 -

 2 218 522

 92 712

 94 848

 188 194

 4 618 770

 2 444 717

 1 907

 9 659 670

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Luka okresowa

3 903 422

(2 041 008)

 339 696

 (179)

 441 938

(3 761 516)

 (7 466 279)

29 828 884

21 244 958

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Luka skumulowana

3 903 422

 1 862 414

2 202 110

2 201 931

2 643 869

(1 117 647)

 (8 583 926)

21 244 958

 

 

31.12.2021

a’vista

0 - 1

miesiąc

1 - 3

miesiące

3 - 6

miesięcy

6 - 12

miesięcy

12 - 24

miesiące

24 - 60

miesięcy

pow. 60

miesięcy

Razem

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wpływy

 50 894

 963 932

 282 139

 427 181

 1 006 578

 1 723 071

 5 920 100

22 953 330

33 327 225

papiery wartościowe

 -

 810 953

 -

 3 060

 159 138

 37 031

 977 650

 -

 1 987 832

kredyty i pożyczki wobec klientów

 -

 152 979

 282 139

 424 121

 847 440

 1 686 040

 4 942 450

22 953 330

31 288 499

inne

 50 894

 

 

 

 

 

 

 

 50 894

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wypływy

 -

 936 684

 870 497

 5 029 481

 916 730

 3 099 973

 13 565 896

 64 187

24 483 448

zobowiązania wobec banków

 -

 -

 34 367

 34 256

 69 740

 138 412

 6 788 991

 -

 7 065 766

zobowiązania z tytułu wyemitowanych listów zastawnych

 -

 36 432

 10 992

 3 388 751

 315 315

 2 959 397

 6 776 905

 64 187

13 551 979

zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji

 -

 827 141

 809 084

 1 594 114

 521 214

 -

 -

 -

 3 751 553

wypłata udzielonych zobowiązań finansowych

 -

 15 960

 16 054

 12 360

 10 461

 2 164

 -

 -

 56 999

inne

 -

 57 151

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 57 151

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wpływy z tytułu niewykorzystanej części linii kredytowych

1 284 477

 -

 -

 1 381 000

 -

 -

 -

 -

2 665 477

Wypływy z tytułu spłaty powyższych częsci linii kredytowych

 -

 -

 -

 -

 -

 -

2 665 477

 -

2 665 477

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wpływy z tyt. instrumentów pochodnych zabezpieczających

 -

 32 681

 943

 2 763 073

 269 490

 2 353 079

 4 756 009

 4 185

10 179 460

Wypływy z tyt. instrumentów pochodnych zabezpieczających

 -

 15 680

 33 542

 2 671 441

 353 566

 2 318 965

 4 438 169

 4 400

 9 835 763

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Luka okresowa

1 335 371

 44 249

(620 957)

(3 129 668)

 5 772

 (1 342 788)

 (9 993 433)

22 888 928

 9 187 474

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Luka skumulowana

1 335 371

 1 379 620

 758 663

(2 371 005)

(2 365 233)

 (3 708 021)

 (13 701 454)

 9 187 474

 

 

 

43.5  Koncentracja źródeł finansowania

W ramach ryzyka płynności Bank rozpoznaje ryzyko koncentracji źródeł finansowania, dotyczące sytuacji w której struktura finansowania staje się podatna na pojedyncze zdarzenie lub jeden czynnik, taki jak znaczne i nagłe wycofanie środków finansowych lub niewystarczający dostęp do nowych środków finansowania.

Model biznesowy Banku zakłada, że ryzyko koncentracji źródeł finansowania w Banku wynika z:

■     wysokiego udziału listów zastawnych w strukturze finansowania (listy zastawne są stabilnym źródłem finansowania, ale balonowy charakter wykupu sprawia, że w większości przypadków w chwili wykupu powstaje potrzeba zastąpienia tego finansowania kolejnymi emisjami lub alternatywnym źródłem finansowania),

■     finansowania pozyskanego od podmiotu dominującego,

■     emisji obligacji własnych.

Poniższa tabela przedstawia strukturę źródeł finansowania Banku:

STRUKTURA FINANSOWANIA BANKU

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Emisje listów zastawnych

58,3%

51,3%

Środki od podmiotu dominującego

26,6%

25,5%

Emisje obligacji

7,2%

14,6%

Kapitały własne

6,8%

8,3%

Pozostałe

1,1%

0,3%

 

 

 

Razem

100,0%

100,0%

Udział finansowania pozyskanego od podmiotu dominującego wyniósł 26,6% na 31 grudnia 2022 roku oraz 25,5% na 31 grudnia 2021 roku.

W celu ograniczenia ryzyka koncentracji źródeł finansowania w Banku wdrożony został system wewnętrznych limitów krótko i długoterminowych, w tym uwzględniających terminy dokonanych przez Bank emisji listów zastawnych. W okresie zakończonym 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku żaden z tych limitów nie został przekroczony.

43.6  Testy warunków skrajnych (stress-testy płynności)

Testy warunków skrajnych (stress-testy płynności) przedstawiają wpływ wystąpienia skrajnych warunków rynkowych na poziom płynności Banku. Analizy szokowe przeprowadzane są w oparciu o scenariusze hipotetycznych zmian następujących czynników:

■     szokowych zmian parametrów rynkowych na rynkach finansowych,

■     wpływu skrajnych zmian czynników rynkowych oraz spadków cen na rynku nieruchomości na oczekiwane straty na portfelu kredytów mieszkaniowych,

■     spadku ratingów kontrahentów Banku oraz ratingu Banku,

■     pogorszenia zdolności kredytowej kredytobiorców,

■     wzrostu niestabilności źródeł finansowania,

■     ograniczenia spłat oraz wzrostu wypłat przyznanych kredytów hipotecznych,

■     braku możliwości odnowienia zapadających i pozyskania nowych emisji krótkoterminowych obligacji,

■     braku możliwości odnowienia zapadających i pozyskania nowych emisji listów zastawnych.

Wyniki testów warunków skrajnych wykorzystywane są w szczególności w:

■     monitorowaniu ekspozycji Banku na ryzyko płynności w warunkach skrajnych,

■     procesie ustalania limitów wewnętrznych nałożonych na miary ryzyka płynności,

■     kontrolowaniu utrzymania płynności w każdym dniu w trakcie okresu do 30 dni,

■     procesie planowania bilansu Banku,

■     procesie określania symptomów powodujących powstanie płynnościowych planów awaryjnych Banku.

Wyniki testów prezentowane są na posiedzeniach Zarządu i Rady Nadzorczej Banku.

 

Testy warunków skrajnych przeprowadzone w oparciu o dane finansowe Banku na 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku nie wykazały zagrożenia działalności Banku z tytułu wystąpienia hipotetycznych skrajnych warunków rynkowych. Ze względu na zbilansowaną strukturę finansowania, odległe terminy zapadalności większości zobowiązań i wystarczający poziom aktywów płynnych, Bank wykazuje wysoką zdolność przetrwania sytuacji kryzysowej.

43.7  Raportowanie ryzyka płynności

W Banku opracowywane są raporty dotyczące ryzyka płynności w trybie dziennym, tygodniowym, miesięcznym oraz kwartalnym. Raporty zawierające informacje o ekspozycji na ryzyko płynności oraz informacje na temat wykorzystania limitów na to ryzyko przedstawiane są Komitetowi Zarządzania Aktywami i Pasywami w trybie miesięcznym oraz Zarządowi Banku i Radzie Nadzorczej w trybie kwartalnym.

43.8  Działania zarządcze dotyczące ryzyka płynności

Głównymi narzędziami zarządzania ryzykiem płynności w PKO Banku Hipotecznym SA są:

■     procedury dotyczące zarządzania ryzykiem płynności, w tym w szczególności plany awaryjne,

■     wewnętrzne limity ograniczające ryzyko płynności,

■     transakcje lokacyjne i pochodne, w tym walutowe transakcje strukturalne, oraz transakcje kupna i sprzedaży papierów wartościowych,

■     instrumenty bezwarunkowego wsparcia płynnościowego pozyskane od PKO Banku Polskiego SA,

■     transakcje zapewniające długoterminowe finansowanie działalności kredytowej.

Bank zwraca szczególną uwagę na dopasowanie terminów przepływów w momentach wymagalności znacznych wartościowo zobowiązań (np. wykupu listów zastawnych).

44.  Zarządzanie ryzykiem stopy procentowej

W działalności PKO Banku Hipotecznego SA identyfikuje się ryzyko stopy procentowej, definiowane jako ryzyko poniesienia straty na pozycjach bilansowych i udzielonych przez Bank zobowiązaniach finansowych wrażliwych na zmiany stóp procentowych w wyniku zmian stóp procentowych na rynku.

Celem zarządzania ryzykiem stopy procentowej jest ograniczenie ewentualnych strat z tytułu zmian rynkowych stóp procentowych do akceptowalnego poziomu poprzez odpowiednie kształtowanie struktury pozycji bilansowych i udzielonych zobowiązań finansowych, m.in. z punktu widzenia dopasowania terminów przeszacowania.

44.1 Pomiar i ocena ryzyka stopy procentowej

W procesie zarządzania ryzykiem stopy procentowej Bank w szczególności wykorzystuje miarę wrażliwości dochodu odsetkowego (WDO), miarę wrażliwości wartości ekonomicznej kapitału (WWE), testy warunków skrajnych oraz raporty luki przeszacowań.

Wrażliwość dochodu odsetkowego (WDO) jest miarą określającą zmianę dochodu odsetkowego wynikającą ze skokowej zmiany stóp procentowych, a wrażliwość wartości ekonomicznej kapitału (WWE) jest miarą określającą wpływ takiej zmiany na wartość godziwą pozycji w portfelu bankowym. Miary te kalkulowane są przy założeniu równoległego przesunięcia krzywych dochodowości o 100 p.b. w górę i w dół (bardziej niekorzystny z wymienionych scenariuszy) oraz uwzględniają zróżnicowanie terminów przeszacowań poszczególnych pozycji odsetkowych w każdym kolejnym przedziale czasowym.

NAZWA MIARY WRAŻLIWOŚCI

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Wrażliwość dochodu odsetkowego (WDO)

 (9 919)

 (13 502)

Wrażliwość wartości ekonomicznej kapitałów (WWE)

 (7 192)

 (7 515)

Testy warunków skrajnych (stress-testy) służą do oszacowania potencjalnych strat wynikających z utrzymywanej struktury bilansu i udzielonych zobowiązań finansowych w przypadku realizacji scenariuszy hipotetycznych, w ramach których arbitralnie przyjmowane są równoległe przesunięcia krzywych stóp procentowych o ±50 p.b., ±100 p.b. i ±200 p.b., scenariusze zmiany kształtu krzywych stóp procentowych oraz scenariusze odwróconych testów warunków skrajnych zakładające spadek wyniku finansowego Banku do 0 zł oraz utratę wartości ekonomicznej Banku w wysokości 1% funduszy własnych.

Luka przeszacowań prezentuje różnicę między wartością pozycji aktywnych oraz pasywnych narażonych na ryzyko stopy procentowej, podlegających przeszacowaniu w danym przedziale czasowym, przy czym pozycje które nie podlegają przeszacowaniu (na stałą stopę) ujmowane są w datach wymagalności/zapadalności.

Zaprezentowane poniżej zestawienie luki przeszacowań obejmuje aktywa i zobowiązania oraz udzielone zobowiązania finansowe wrażliwe na zmiany stóp procentowych. Nie ujęto w nich zobowiązań warunkowych niewrażliwych na ryzyko stopy procentowej, funduszy własnych Banku oraz należności od innych banków w formie środków na rachunkach bieżących.

 

31.12.2022

0-1

miesiąc

1-3

miesiące

3-6

miesięcy

6-12

miesięcy

1-2 lata

2-5 lat

>5 lat

Razem

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Aktywa, w tym:

 6 082 898

 10 526 858

 1 628 113

 81 380

 177 326

 1 691 645

 45 284

 20 233 504

środki w Banku Centralnym

 60 339

 -

 -

 -

 -

 -

 -

 60 339

papiery wartościowe

 842 000

 -

 160 000

 -

 -

 -

 -

 1 002 000

kredyty i pożyczki wobec klientów

 5 180 559

 10 526 858

 1 468 113

 81 380

 177 326

 1 691 645

 45 284

 19 171 165

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zobowiązania

(7 869 977)

(1 395 500)

 (924 000)

 -

 (4 807 148)

(4 076 950)

 (60 000)

(19 133 575)

zobowiązania wobec banków

(3 895 027)

 -

 -

 -

 -

(1 732 000)

 -

 (5 627 027)

zobowiązania z tytułu wyemitowanych listów zastawnych

 (3 774 950)

 (1 000 000)

 -

 -

 (4 807 148)

 (2 344 950)

 (60 000)

(11 987 048)

zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji

 (200 000)

 (395 500)

 (924 000)

 -

 -

 -

 -

 (1 519 500)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pozycje aktywne z tyt. instrumentów pochodnych zabezpieczających

 2 345 264

 -

 162

 325

 4 806 492

 2 344 785

 60 000

 9 557 028

Pozycje pasywne z tyt. instrumentów pochodnych zabezpieczających

 (4 233 128)

(4 651 272)

 (150)

 (311)

 (4 276)

 (366)

 -

 (8 889 503)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Luka okresowa

(3 674 943)

 4 480 086

 704 125

 81 394

 172 394

 (40 886)

 45 284

 1 767 454

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Luka skumulowana

(3 674 943)

 805 143

 1 509 268

 1 590 662

 1 763 056

 1 722 170

 1 767 454

 

 

31.12.2021

0-1

miesiąc

1-3

miesiące

3-6

miesięcy

6-12

miesięcy

1-2 lata

2-5 lat

>5 lat

Razem

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Aktywa, w tym:

 8 447 790

 13 811 908

 2 168 512

 2 942

 5 456

 262 014

 -

 24 698 622

środki w Banku Centralnym

 50 362

 -

 -

 -

 -

 -

 -

50 362

papiery wartościowe

 1 572 000

 -

 303 000

 -

 -

 -

 -

 1 875 000

kredyty i pożyczki wobec klientów

 6 825 428

 13 811 908

 1 865 512

 2 942

 5 456

 262 014

 -

 22 773 260

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zobowiązania

 (6 786 023)

 (5 089 000)

 (3 979 640)

 (248 368)

 (2 299 700)

 (4 924 385)

 (60 000)

 (23 387 116)

zobowiązania wobec banków

 (4 334 523)

 (2 000 000)

 -

 -

 -

 (210 000)

 -

 (6 544 523)

zobowiązania z tytułu wyemitowanych listów zastawnych

 (1 530 000)

 (1 500 000)

 (2 759 640)

 (248 368)

 (2 299 700)

 (4 714 385)

 (60 000)

 (13 112 093)

zobowiązania z tytułu wyemitowanych obligacji

 (921 500)

 (1 589 000)

 (1 220 000)

 -

 -

 -

 -

 (3 730 500)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pozycje aktywne z tyt. instrumentów pochodnych zabezpieczających

 531

 -

 2 757 706

 248 684

 2 300 341

 4 713 570

 60 000

 10 080 832

Pozycje pasywne z tyt. instrumentów pochodnych zabezpieczających

 (4 232 660)

 (5 114 987)

 (7 681)

 (305)

 (1 294)

 (4 122)

 -

 (9 361 049)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Luka okresowa

 (2 570 362)

 3 607 921

 938 897

 2 953

 4 803

 47 077

 -

 2 031 289

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Luka skumulowana

 (2 570 362)

 1 037 559

 1 976 456

 1 979 409

 1 984 212

 2 031 289

 2 031 289

 

 

44.2 Kontrola ryzyka stopy procentowej

Kontrola ryzyka stopy procentowej obejmuje ustalanie dostosowanych do skali i złożoności działalności Banku limitów i wartości progowych dotyczących ryzyka stopy procentowej, w szczególności strategicznych limitów tolerancji na ryzyko stopy procentowej, które podlegają monitorowaniu, a w przypadku ich przekroczenia Bank uruchamia działania zarządcze.

44.3 Prognozowanie i monitorowanie ryzyka stopy procentowej

Ekspozycja PKO Banku Hipotecznego SA na ryzyko stopy procentowej kształtowała się na 31 grudnia 2022 roku oraz na 31 grudnia 2021 roku w ramach przyjętych limitów strategicznych i wewnętrznych. W trakcie 2022 oraz 2021 roku Bank nie przekroczył żadnego z limitów wewnętrznych i strategicznych na ryzyko stopy procentowej.

44.4 Raportowanie ryzyka stopy procentowej

W Banku opracowywane są raporty dotyczące ryzyka stopy procentowej w trybie dziennym, tygodniowym, miesięcznym oraz kwartalnym. Raporty zawierające informacje o ekspozycji na ryzyko stopy procentowej oraz informacje na temat wykorzystania limitów na to ryzyko przedstawiane są Komitetowi Zarządzania Aktywami i Pasywami w trybie miesięcznym oraz Zarządowi Banku i Radzie Nadzorczej w trybie kwartalnym.

44.5 Działania zarządcze dotyczące ryzyka stopy procentowej

Do głównych narzędzi zarządzania ryzykiem stopy procentowej w PKO Banku Hipotecznym SA należą:

■     procedury dotyczące zarządzania ryzykiem stopy procentowej,

■     wewnętrzne limity na ryzyko stopy procentowej m.in. na wrażliwość cenową oraz wrażliwość dochodu odsetkowego,

■     określenie dopuszczalnych typów transakcji opartych na stopie procentowej,

■     zawieranie transakcji pochodnych ograniczających poziom ryzyka stopy procentowej,

■     odpowiednie dobieranie parametrów transakcji umożliwiających zastosowanie zabezpieczenia (hedgingu) naturalnego pomiędzy aktywami i pasywami.

Bank zarządza ryzykiem stopy procentowej poprzez dopasowanie struktury terminowej przeszacowania aktywów i źródeł finansowania (hedging naturalny) oraz - w razie potrzeby - stosuje transakcje zabezpieczające (transakcje pochodne). Bank stosuje transakcje pochodne typu IRS oraz CIRS w celu zabezpieczenia ryzyka stopy procentowej związanego z emisją listów zastawnych w PLN i EUR o stałym oprocentowaniu finansujących kredyty zmiennoprocentowe.

45.  Zarządzanie ryzykiem instrumentów pochodnych

Bank zawiera transakcje pochodne jedynie w celu zabezpieczenia ryzyka związanego z prowadzoną działalnością, w szczególności ryzyka stopy procentowej i walutowego. Bank zarządza ryzykiem instrumentów pochodnych w ramach zarządzania innymi rodzajami ryzyka, w tym ryzykiem kredytowym, stopy procentowej, walutowym i płynności.

Celem zarządzania ryzykiem instrumentów pochodnych jest ograniczenie strat związanych z zawieraniem transakcji pochodnych, głównie wynikających z potencjalnej nieefektywności strategii zabezpieczających, poprzez odpowiednie, tj. spójne dla zarządzania innymi rodzajami ryzyka, kształtowanie pozycji w tych instrumentach, jak również poprzez wdrażanie odpowiednich procedur i mechanizmów kontrolnych specyficznych dla instrumentów pochodnych.

46.  Zarządzanie ryzykiem walutowym

W działalności PKO Banku Hipotecznego SA występuje ryzyko walutowe, definiowane jako ryzyko poniesienia straty z tytułu zmian kursów walutowych, generowane przez utrzymywanie otwartych pozycji w poszczególnych walutach.

Celem zarządzania ryzykiem walutowym jest ograniczanie ewentualnych strat z tytułu zmian kursów walut do akceptowalnego poziomu poprzez odpowiednie kształtowanie struktury walutowej pozycji bilansowych i udzielonych zobowiązań finansowych oraz wykorzystanie instrumentów pochodnych.

W procesie zarządzania ryzykiem walutowym Bank w szczególności wykorzystuje indywidualne i zagregowane pozycje walutowe oraz testy warunków skrajnych. Testy warunków skrajnych (stress-testy) służą do oszacowania potencjalnej straty z zajętych pozycji walutowych w przypadku wystąpienia nadzwyczajnej sytuacji na rynku walutowym. W Banku stosowane są scenariusze hipotetyczne, w których przyjmuje się hipotetyczną aprecjację lub deprecjację kursów walutowych (20-procentową oraz 50-procentową).

Wielkość pozycji walutowych w Banku prezentuje poniższa tabela:

POZYCJA WALUTOWA WYRAŻONA W TYS. PLN

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

EUR

130

 (30)

USD

3

 3

Miara FX VaR to potencjalna wartość straty, która może wystąpić w normalnych warunkach rynkowych w określonym czasie (tzw. horyzoncie) oraz z założonym poziomem prawdopodobieństwa z tytułu zmian kursów walutowych. Stress-testy służą do oszacowania straty w przypadku gwałtownych zmian na rynku walutowym, które nie są standardowo opisane za pomocą miar statystycznych. FX VaR Banku, łącznie dla wszystkich walut, przedstawia poniższa tabela:

NAZWA MIARY WRAŻLIWOŚCI

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

FX VaR 10 - dniowy przy poziomie ufności 99% w tys. PLN

 5,1

0,9

Ekspozycja PKO Banku Hipotecznego SA na ryzyko walutowe kształtowała się na 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku w ramach przyjętych limitów strategicznych i wewnętrznych. W trakcie 2022 oraz 2021 roku Bank nie przekroczył żadnego z limitów wewnętrznych i strategicznych na ryzyko walutowe.

Bank na bieżąco zamyka wszelkie otwarte pozycje walutowe, a istniejące w Banku procedury kontroli i raportowania istotnie ograniczają wpływ zmian kursów walut na wynik finansowy Banku, stąd ryzyko walutowe na 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku pozostawało na poziomie niskim. Największe pozycje walutowe Banku związane są ze zobowiązaniami z tytułu emisji listów zastawnych w EUR i są na bieżąco domykane za pomocą transakcji pochodnych CIRS i FX Forward.

W Banku sporządzane są raporty dotyczące ryzyka walutowego w trybie dziennym, miesięcznym oraz kwartalnym. Raporty zawierające informacje o ekspozycji na ryzyko walutowe oraz informacje na temat wykorzystania limitów na to ryzyko przedstawiane są Komitetowi Zarządzania Aktywami i Pasywami w trybie miesięcznym oraz Zarządowi Banku i Radzie Nadzorczej w trybie kwartalnym.

Do głównych narzędzi zarządzania ryzykiem walutowym w PKO Banku Hipotecznym SA należą:

■     procedury dotyczące zarządzania ryzykiem walutowym,

■     limity i wartości progowe na ryzyko walutowe m.in. na pozycje walutowe,

■     określenie dopuszczalnych typów transakcji walutowych.

47.  Zarządzanie ryzykiem modeli

Ryzyko modeli jest to ryzyko poniesienia strat w wyniku podejmowania błędnych decyzji biznesowych na podstawie funkcjonujących modeli.

Celem zarządzania ryzykiem modeli jest ograniczanie ryzyka poniesienia strat w wyniku podejmowania błędnych decyzji biznesowych na podstawie funkcjonujących modeli poprzez odpowiednio zdefiniowany i realizowany proces zarządzania modelami.

Wszystkie modele istotne w Banku objęte są procesem regularnej, niezależnej walidacji przeprowadzanej przez jednostkę walidacyjną Banku – Zespół ds. Walidacji i Kontroli Ryzyka.

Proces zarządzania ryzykiem modeli w PKO Banku Hipotecznym SA jest spójny z rozwiązaniami Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA.

47.1 Pomiar i ocena ryzyka modeli

Identyfikacja ryzyka modeli polega w szczególności na:

■     gromadzeniu informacji o wykorzystywanych, a także planowanych do wdrożenia modelach,

■     cyklicznym określaniu istotności modeli.

Ocena ryzyka modeli ma na celu określenie skali zagrożeń związanych z występowaniem ryzyka modeli. Oceny dokonuje się na poziomie pojedynczego modelu, a także w ujęciu zagregowanym na poziomie Banku.

47.2 Kontrola ryzyka modeli

Celem kontroli ryzyka modeli jest utrzymanie zagregowanej oceny ryzyka modeli na akceptowanym przez Bank poziomie. Kontrola ryzyka modeli polega na określeniu mechanizmów wykorzystywanych do diagnozowania poziomu ryzyka modeli oraz narzędzi ograniczania poziomu tego ryzyka.

W ramach narzędzi wykorzystywanych do diagnozowania ryzyka modeli wyróżnia się w szczególności strategiczny limit tolerancji na ryzyko modeli oraz wartości progowe ryzyka modeli.

47.3 Prognozowanie i monitorowanie ryzyka modeli

Celem monitorowania ryzyka modeli jest diagnozowanie obszarów wymagających działań zarządczych. Monitorowanie ryzyka modeli obejmuje w szczególności:

■     aktualizację poziomu ryzyka modeli,

■     ocenę wykorzystania strategicznego limitu tolerancji na ryzyko modeli oraz wartości progowych ryzyka modeli,

■     weryfikację statusu wykonania oraz ocenę skuteczności realizacji działań w ramach ograniczania ryzyka modeli.

47.4 Raportowanie ryzyka modeli

Wyniki monitorowania są cyklicznie prezentowane w raportach kwartalnych skierowanych do Zarządu, a raz w roku również do Komitetu ds. Ryzyka Rady Nadzorczej oraz Rady Nadzorczej i zawierają kompleksową ocenę ryzyka modeli, a w szczególności:

■     informacje o stopniu wykorzystania strategicznego limitu tolerancji na ryzyko modeli,

■     informacje o poziomie ryzyka modeli,

■     mapę ryzyka modeli,

■     status realizacji zaleceń wynikających z przeglądów lub walidacji modeli,

■     ewentualne propozycje działań zarządczych ograniczających ryzyko modeli.

47.5 Działania zarządcze dotyczące ryzyka modeli

Celem podejmowania działań zarządczych jest kształtowanie procesu zarządzania ryzykiem modeli i poziomu tego ryzyka, w szczególności poprzez ustalanie akceptowalnych poziomów ryzyka oraz podejmowanie decyzji o zastosowaniu narzędzi wspierających zarządzanie ryzykiem.

48.  Zarządzanie ryzykiem operacyjnym

Ryzyko operacyjne jest rozumiane jako ryzyko powstania straty wynikającej z niedostosowania lub zawodności wewnętrznych procesów, ludzi i systemów lub zdarzeń zewnętrznych. Ryzyko operacyjne uwzględnia ryzyko prawne, a nie obejmuje ryzyka utraty reputacji i ryzyka biznesowego. Ryzyko operacyjne klasyfikuje się do ryzyk istotnych.

Celem zarządzania ryzykiem operacyjnym jest zwiększenie bezpieczeństwa prowadzonej przez Bank działalności operacyjnej przez udoskonalanie efektywnych, dostosowanych do profilu i skali działalności mechanizmów identyfikacji, oceny i pomiaru, ograniczania oraz monitorowania i raportowania ryzyka operacyjnego.

Proces zarządzania ryzykiem operacyjnym realizowany jest na poziomie całego Banku oraz na poziomach poszczególnych obszarów systemowego zarządzania ryzykiem operacyjnym. Systemowe zarządzanie ryzykiem operacyjnym polega na tworzeniu rozwiązań służących sprawowaniu przez Bank kontroli nad poziomem ryzyka operacyjnego umożliwiającym realizację celów Banku. Bieżące zarządzanie ryzykiem operacyjnym realizowane jest przez każdego pracownika Banku w zakresie swoich zadań i obowiązków.

Dla potrzeb związanych z zarządzaniem ryzykiem operacyjnym Bank gromadzi dane o zdarzeniach operacyjnych i czynnikach otoczenia biznesowego, wyniki samooceny ryzyka operacyjnego, dane dotyczące wartości kluczowych wskaźników ryzyka operacyjnego (KRI) oraz dane dotyczące jakości kontroli wewnętrznej.

Biorąc pod uwagę skalę outsourcingu i potencjalny jego wpływ na profil ryzyka operacyjnego, Bank przygotował proces zarządzania ryzykiem związanym z powierzaniem czynności podmiotom zewnętrznym, m.in. w zakresie obsługi sprzedażowej, posprzedażowej oraz IT. Zarządzanie tym ryzykiem, realizowane w różnych jednostkach organizacyjnych Banku obejmuje szereg komponentów takich jak wprowadzenie procedury powierzania wykonywania czynności na rzecz Banku, analizę i ocenę ryzyka związanego z powierzeniem podmiotom zewnętrznym wykonywania czynności na rzecz Banku, ocenę wiarygodności i sytuacji finansowej dostawcy usług, zapewnienie planów awaryjnych Banku, jak i dostawcy (zwłaszcza w obszarze IT), właściwe zabezpieczenie interesów Banku w umowie o powierzenie czynności, wymóg posiadania odpowiedniej polisy ubezpieczeniowej przez insourcera, monitorowanie poprawnego wykonywania umów oraz sytuacji insourcerów łącznie z ich okresową weryfikacją, rejestrację incydentów i strat związanych z realizacją usług przez insourcerów.

48.1  Pomiar i ocena ryzyka operacyjnego

Pomiar ryzyka operacyjnego w Banku ma na celu określenie skali zagrożeń związanych z występowaniem ryzyka operacyjnego przy wykorzystaniu ustalonych miar ryzyka. Pomiar ryzyka operacyjnego obejmuje:

■     ustalenie strategicznych limitów tolerancji na ryzyko operacyjne,

■     obliczanie kluczowych wskaźników ryzyka operacyjnego (KRI),

■     obliczanie wymogu w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka operacyjnego zgodnie z podejściem BIA (wymóg BIA),

■     testy warunków skrajnych,

■     wyliczanie kapitału wewnętrznego.

Samoocena ryzyka operacyjnego obejmuje identyfikację i ocenę ryzyka operacyjnego dla procesów Banku. Samooceny ryzyka operacyjnego dokonuje się raz w roku dla procesów kluczowych lub raz na 2 lata dla procesów innych niż kluczowe oraz przed wprowadzeniem w życie nowych lub istotnie zmienionych produktów, procesów i aplikacji wykorzystywanych w Banku z wykorzystaniem:

■     zgromadzonych danych o zdarzeniach operacyjnych,

■     wyników inspekcji, postępowań oraz kontroli wewnętrznej funkcjonalnej,

■     KRI.

48.2  Kontrola ryzyka operacyjnego

Celem kontroli ryzyka operacyjnego jest dążenie do utrzymania poziomu ryzyka operacyjnego Banku na ustalonym poziomie.

Kontrola ryzyka operacyjnego obejmuje ustalenie dostosowanych do skali i złożoności działalności Banku limitów dotyczących ryzyka operacyjnego, w szczególności strategicznych limitów tolerancji na ryzyko operacyjne oraz limitów KRI wraz z wartościami progowymi i krytycznymi.

Strategiczne limity tolerancji na ryzyko operacyjne określa Zarząd i zatwierdza Rada Nadzorcza.

48.3  Prognozowanie i monitorowanie ryzyka operacyjnego

Monitorowanie ryzyka operacyjnego ma na celu kontrolę ryzyka operacyjnego oraz diagnozowanie obszarów wymagających działań zarządczych.

Bank regularnie monitoruje w szczególności:

■     stopień wykorzystania strategicznych limitów tolerancji oraz limitów strat na ryzyko operacyjne,

■     skuteczność i terminowość podejmowanych działań w ramach redukcji lub transferu ryzyka operacyjnego,

■     wartości KRI,

■     wyniki samooceny ryzyka operacyjnego,

■     wyniki testów warunków skrajnych,

■     zdarzenia operacyjne i ich skutki.

48.4  Raportowanie ryzyka operacyjnego

Raportowanie informacji dotyczących ryzyka operacyjnego prowadzi się na potrzeby:

■     wewnętrzne Banku, w szczególności: Zarządu oraz Rady Nadzorczej,

■     instytucji nadzorczych,

■     akcjonariuszy i rynku finansowego.

 

Raportowanie na potrzeby wewnętrzne Banku informacji dotyczących ryzyka operacyjnego prowadzone jest w cyklach kwartalnych. Raporty kwartalne zawierają w szczególności informacje na temat:

■     wyników pomiaru i monitorowania ryzyka operacyjnego,

■     profilu ryzyka operacyjnego Banku wynikającego z procesu identyfikacji i oceny zagrożeń dla produktów, procesów i aplikacji Banku,

■     poziomu ryzyka operacyjnego oraz stosowanych instrumentów zarządzania ryzykiem operacyjnym,

■     działań podjętych celem ograniczenia ryzyka operacyjnego oraz oceny skuteczności podejmowanych działań w celu obniżenia poziomu ryzyka operacyjnego,

■     rekomendacji, decyzji i zaleceń Zarządu.

Raporty kwartalne uwzględniają również informacje na temat ryzyka operacyjnego zidentyfikowanego w ramach czynności zlecanych przez Bank do wykonania podmiotom zewnętrznym, w tym w szczególności do PKO Banku Polskiego SA.

48.5  Działania zarządcze dotyczące ryzyka operacyjnego

Działania zarządcze podejmowane są w przypadku gdy poziom ryzyka operacyjnego dla samooceny ryzyka, KRI lub skorygowany poziom ryzyka operacyjnego w Banku osiągnął stan podwyższony lub wysoki.

W przypadku, gdy poziom ryzyka osiągnął stan podwyższony lub wysoki, Bank stosuje następujące podejścia:

■     redukcja ryzyka – łagodzenie wpływu czynników ryzyka lub skutków jego materializacji,

■     transfer ryzyka – przeniesienie odpowiedzialności za pokrycie ewentualnych strat na podmiot zewnętrzny,

■     unikanie ryzyka – rezygnacja z działalności generującej ryzyko lub wyeliminowanie prawdopodobieństwa wystąpienia czynnika ryzyka.

Proces zarządzania ryzykiem operacyjnym podlega systemowi kontroli wewnętrznej obejmującemu:

■     przegląd strategii i procesu zarządzania ryzykiem operacyjnym,

■     audyt wewnętrzny.

48.6  Poniesione straty operacyjne

W 2022 roku w Banku zostało ujawnionych 9 zdarzeń z tytułu ryzyka operacyjnego, które wygenerowały stratę finansową na łączną kwotę netto 14 tys. PLN, natomiast w 2021 roku było to 19 zdarzeń na łączną kwotę netto 12 tys. PLN.

W celu ograniczania strat z tytułu ryzyka operacyjnego w Banku podejmowane są działania zarządcze zarówno mające charakter doraźny, jak i systemowy. Działania doraźne obejmują bezpośrednie reagowanie na identyfikowane ryzyka, niwelowanie nieprawidłowości o charakterze odwracalnym oraz odzyskiwanie utraconych środków.

49.  Zarządzanie ryzykiem biznesowym

Ryzyko biznesowe to ryzyko nieosiągnięcia założonych celów finansowych, w tym poniesienia strat, wynikające z niekorzystnych zmian zachodzących w otoczeniu biznesowym, podjęcia niekorzystnych decyzji, nieprawidłowego wprowadzenia podjętych decyzji lub braku podjęcia odpowiednich działań, które miałyby być odpowiedzią na zmiany zachodzące w otoczeniu biznesowym, uwzględniające ryzyko zmian makroekonomicznych (ryzyko pogorszenia sytuacji finansowej Banku w wyniku niekorzystnego wpływu zmiany warunków makroekonomicznych).

Identyfikacja ryzyka biznesowego polega na rozpoznaniu i określeniu czynników zarówno aktualnych, jak i potencjalnych, które wynikają z bieżącej i planowanej działalności Banku i które mogą negatywnie wpływać na sytuację finansową Banku, powstanie lub zmianę wysokości przychodów i kosztów Banku.

49.1  Pomiar i ocena ryzyka Biznesowego

Pomiar ryzyka biznesowego ma na celu określenie skali zagrożeń związanych z występowaniem ryzyka biznesowego przy wykorzystaniu ustalonych miar ryzyka. Pomiar ryzyka biznesowego obejmuje:

■     ustalenie strategicznych limitów tolerancji na ryzyko biznesowe,

■     testy warunków skrajnych,

■     wyliczanie kapitału wewnętrznego.

49.2  Kontrola ryzyka Biznesowego

Celem kontroli ryzyka biznesowego jest dążenie do ograniczenia niekorzystnego wpływu czynników wewnętrznych i zewnętrznych na sytuację finansową Banku. Kontrola ryzyka biznesowego obejmuje określenie dostosowanego do skali działalności Banku dopuszczalnego poziomu ryzyka biznesowego i jego wpływu na funkcjonowanie i sytuację finansową Banku w postaci strategicznego limitu tolerancji.

49.3  Prognozowanie i monitorowanie ryzyka

Celem monitorowania ryzyka biznesowego jest określenie, czy jego poziom, po zastosowaniu mechanizmów kontroli ryzyka, odpowiada poziomowi dopuszczalnemu oraz diagnozowanie konieczności i obszarów wymagających podjęcia działań zarządczych.

Monitorowaniu ryzyka biznesowego podlega w szczególności strategiczny limit tolerancji na ryzyko biznesowe.

Od lipca 2022 roku Bank notuje przekroczenie limitu strategicznego na ryzyko biznesowe, który został ustalony dla wskaźnika C/I. Wskaźnik osiągnął ujemną wartość -21,7% wg stanu na koniec lipca 2022 roku (-25,2% wg stanu na koniec grudnia 2022 roku) w związku z korektą wartości bilansowej brutto złotowych kredytów hipotecznych, ujętą w następstwie wprowadzenia opisanych w Nocie 4.1 Wakacji kredytowych, która została rozpoznana w rachunku zysków i strat. W związku z przekroczeniem, Bank uznał ryzyko biznesowe jako istotne oraz rozpoczął utrzymywanie dodatkowego kapitału wewnętrznego na pokrycie przyszłych potencjalnych strat z tytułu tego ryzyka.

49.4  Raportowanie ryzyka Biznesowego

Raportowanie ryzyka biznesowego odbywa się poprzez sporządzanie raportów, których odbiorcami są Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami, Zarząd i Rada Nadzorcza.

49.5  Działania zarządcze dotyczące ryzyka

Działania zarządcze polegają w szczególności na:

■     weryfikacji i aktualizacji kwartalnych prognoz finansowych oraz planu finansowego, z uwzględnieniem działań zmierzających do ograniczenia poziomu ryzyka biznesowego zgodnie z przyjętymi limitami,

■     monitorowaniu poziomu strategicznego limitu tolerancji na ryzyko biznesowe.

50.  Zarządzanie ryzykiem braku zgodności

W PKO Banku Hipotecznym SA ryzyko braku zgodności rozumiane jest jako ryzyko poniesienia sankcji prawnych, powstania strat finansowych bądź utraty reputacji wskutek niezastosowania się Banku, pracowników Banku lub podmiotów działających w jego imieniu do przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów rynkowych.

Celem zarządzania ryzykiem braku zgodności jest:

■     utrwalanie wśród klientów, pracowników, partnerów biznesowych i innych uczestników rynku wizerunku Banku jako instytucji działającej zgodnie z prawem i przyjętymi standardami rynkowymi, godnej zaufania, rzetelnej i uczciwej,

■     przeciwdziałanie występowaniu po stronie Banku strat finansowych lub sankcji prawnych oraz przypadków utraty reputacji, które mogą być konsekwencją naruszenia przepisów prawa, regulacji wewnętrznych oraz przyjętych przez Bank standardów rynkowych.

Identyfikacja i ocena ryzyka braku zgodności przeprowadzana jest na podstawie stosowanej w ramach Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego SA metodyki identyfikacji i oceny ryzyka braku zgodności.

Identyfikacja ryzyka braku zgodności obejmuje ustalenie potencjalnych przypadków braku zgodności jakie mogą wystąpić w procesach i produktach w podziale na kategorie ryzyka braku zgodności.

Ocena ryzyka braku zgodności następuje przez:

■     ocenę potencjalnej dotkliwości materializacji ryzyka braku zgodności w postaci:

□  strat finansowych, w szczególności kar administracyjnych lub odszkodowań,

□  utraty reputacji,

□  innych sankcji prawnych,

■     oszacowanie prawdopodobieństwa materializacji ryzyka braku zgodności.

Na podstawie wyników oceny ryzyka braku zgodności w poszczególnych kategoriach ryzyka braku zgodności ustalana jest łączna ocena poziomu ryzyka braku zgodności dla danego procesu i związanego z nim produktu.

W ramach kontroli ryzyka braku zgodności Bank zabezpiecza się przed ryzykiem lub je ogranicza, wprowadzając mechanizmy kontroli ryzyka braku zgodności oraz zapewniając ich przestrzeganie.

Monitorowaniem ryzyka braku zgodności obejmuje się:

■     wyniki identyfikacji i oceny ryzyka braku zgodności,

■     przypadki braku zgodności - przyczyny ich wystąpienia i wywołane skutki,

■     działania podejmowane przez Bank w ramach:

□  zarządzania ryzykiem braku zgodności,

□  realizacji zaleceń po audytach wewnętrznych i kontrolach zewnętrznych,

□  dostosowania do nowych przepisów prawa i standardów postępowania,

□  realizacji zaleceń z zakresu zgodności,

■     skuteczność funkcjonowania mechanizmów kontroli związanych z ograniczaniem ryzyka braku zgodności,

■     wyniki testów zgodności.

Raportowanie informacji dotyczących ryzyka braku zgodności odbywa się w cyklach kwartalnych. Odbiorcami raportów są: Zarząd, Rada Nadzorcza oraz Komitet Audytu i Finansów Rady Nadzorczej. Raporty zawierają między innymi informacje na temat:

■     wyników identyfikacji i oceny ryzyka braku zgodności,

■     przypadków materializacji ryzyka braku zgodności w Banku i sektorze finansowym,

■     najważniejszych zmian otoczenia regulacyjnego oraz uwarunkowań wynikających z aktywności zewnętrznych organów nadzoru i kontroli,

■     wyników kontroli zewnętrznych przeprowadzonych w Banku,

■     najważniejszych działań podejmowanych w ramach zarządzania ryzykiem braku zgodności oraz realizacji zaleceń po kontrolach zewnętrznych.

Za proces zarządzania ryzykiem braku zgodności odpowiada Zespół ds. Zgodności. Działalność Zespołu opiera się na rocznym planie zatwierdzanym przez Radę Nadzorczą Banku. Sprawozdanie z realizacji planu oraz informacje uzupełniające i podsumowujące w stosunku do raportów kwartalnych przedstawiane są Zarządowi, Radzie Nadzorczej oraz Komitetowi Audytu i Finansów w cyklach rocznych.

50.1 Zarządzanie konfliktami interesów

W Banku funkcjonują przyjęte przez Zarząd i zatwierdzone przez Radę Nadzorczą „Zasady zarządzania konfliktami interesów w PKO Banku Hipotecznym SA”, określające:

■     cel zarzadzania konfliktami interesów,

■     źródła sytuacji, w których mogą powstawać konflikty interesów,

■     proces identyfikacji, zgłaszania i monitorowania konfliktów interesów,

■     przeciwdziałanie konfliktom interesów i ich skutkom,

■     zadania Zespołu ds. Zgodności związane z zarządzaniem konfliktami interesów.

Celem zarządzania konfliktami interesów w Banku jest zapewnienie profesjonalnego, rzetelnego i uczciwego traktowania wszystkich klientów, podmiotów powiązanych z Bankiem oraz dostawców i oferentów.

Bank zarządza konfliktami interesów poprzez zapobieganie sytuacjom mogącym powodować konflikty interesów, podejmowanie działań służących identyfikacji i ujawnianiu konfliktów interesów oraz kontrolowaniu tych konfliktów, jak również eliminowaniu bądź ograniczaniu ich negatywnego wpływu na funkcjonowanie Banku oraz jego relacje z klientami i innymi podmiotami.

Z uwagi na zakres i specyfikę działalności banku hipotecznego, Bank identyfikuje potencjalne sytuacje konfliktów interesów, które mogą powstawać w relacjach pomiędzy:

■     Bankiem lub podmiotem powiązanym z Bankiem a klientem Banku,

■     podmiotem powiązanym z Bankiem a Bankiem,

■     Bankiem lub podmiotem powiązanym z Bankiem a dostawcą lub oferentem albo podmiotem z nim powiązanym,

■     Bankiem a podmiotem dominującym.

Konflikt interesów pomiędzy Bankiem lub podmiotem powiązanym z Bankiem a klientem Banku powstaje, w szczególności w sytuacji, gdy Bank lub podmiot powiązany z Bankiem może osiągnąć korzyść wskutek poniesienia przez klienta kosztów lub nieuzyskania korzyści przez klienta albo ma interes w określonym wyniku obsługi klienta, który jest rozbieżny z interesem klienta.

Konflikt interesów pomiędzy podmiotem powiązanym z Bankiem a Bankiem może mieć źródła w szczególności w sytuacjach, prowadzących do powstania sprzeczności między interesem Banku a interesem podmiotu powiązanego z Bankiem związanych z naruszeniem bezstronności lub obiektywności oraz z obowiązkiem działania w najlepiej pojętym interesie Banku w toku wykonywania obowiązków związanych z zatrudnieniem w Banku lub realizacją czynności na rzecz Banku.

Konflikt interesów pomiędzy Bankiem lub podmiotem powiązanym z Bankiem a oferentem lub dostawcą albo podmiotem z nim powiązanym może mieć źródła w szczególności w sytuacjach, gdy dany oferent lub dostawca jest faworyzowany z uwagi na powiązania personalne rodzinne, biznesowe lub towarzyskie.

Konflikt interesów pomiędzy Bankiem a podmiotem dominującym może powstać, w szczególności w sytuacji wykorzystania stosunku podległości przez podmiot dominujący lub przepływu informacji (np. poprzez wywieranie presji na prowadzenie działalności na warunkach nierynkowych, dostęp do informacji zastrzeżonych, poufnych lub w inny sposób wrażliwych).

Zasady zarządzania konfliktami interesów szczegółowo opisują tryb postępowania w zakresie identyfikacji konfliktów interesów (w celu ułatwienia identyfikacji konfliktu interesów, a także zasad zarządzania konfliktem Bank wprowadza Mapy konfliktów interesów, określające zidentyfikowane w Banku typowe rodzaje konfliktów interesów), zgłaszania i monitorowania konfliktów interesów.

Bank ogranicza możliwości powstania konfliktów interesów oraz przeciwdziała negatywnym następstwom ich występowania w szczególności przez:

■     wyłączenie z procesu decyzyjnego związanego z kredytem, pracownika lub członka Zarządu, jeżeli osobę tą łączą z klientem stosunki osobiste lub zawodowe,

■     propagowanie, stosowanie i egzekwowanie od pracowników przestrzegania Kodeksu etyki, określającego standardy etyczne prowadzenia przez Bank działalności biznesowej oraz postępowania pracowników Banku w relacjach z Bankiem oraz jego klientami,

■     ustanowienie barier informacyjnych zgodnie z regulacjami wewnętrznymi dotyczącymi bezpieczeństwa informacji chronionych oraz przepływu informacji poufnych,

■     egzekwowanie od pracowników Banku oraz osób występujących w imieniu Banku przestrzegania ograniczeń dotyczących przyjmowania korzyści lub prezentów w relacjach biznesowych,

■     ograniczenie możliwości reprezentowania przez pracownika Banku lub inną osobę, interesów Banku w stosunku do osób bliskich i podmiotów powiązanych z Bankiem,

■     wprowadzenie dodatkowej autoryzacji decyzji skutkujących powstaniem zobowiązań majątkowych Banku z tytułu oferowanych produktów w stosunku do członków Zarządu Banku, członków Rady Nadzorczej Banku i osób zatrudnionych w Banku na stanowiskach kierowniczych, jak również osób bliskich,

■     odbieranie od oferentów i dostawców oświadczeń w zakresie konfliktów interesów oraz zgłoszeń konfliktów interesów,

■     uzyskiwanie zapewnień oraz odpowiednich dokumentów - o ile wystąpi taka potrzeba - od osób i podmiotów, którym powierzył wykonywanie czynności objętych przepisami o outsourcingu, potwierdzające fakt wdrożenia i realizacji wymogów w zakresie ładu wewnętrznego, w tym przepisów i dobrych praktyk w zakresie konfliktu interesów, celem zapewnienia ostrożnego i stabilnego działania, w tym zarządzania ryzykiem operacyjnym i ryzykiem reputacji.

Zespół ds. Zgodności prowadzi rejestr przypadków występowania konfliktów interesów oraz raportuje zidentyfikowane konflikty interesów w ramach okresowych raportów dotyczących zarządzania ryzykiem braku zgodności przeznaczonych dla Zarządu Banku, Komitetu Audytu i Finansów Rady Nadzorczej oraz Rady Nadzorczej Banku.

51.  Zarządzanie ryzykiem utraty reputacji

Ryzyko utraty reputacji jest rozumiane jako obecne albo potencjalne ryzyko pogorszenia reputacji wśród klientów, kontrahentów, inwestorów, zewnętrznych organów nadzoru i kontroli oraz opinii publicznej, na skutek decyzji biznesowych Banku, zdarzeń operacyjnych, przypadków braku zgodności albo innych zdarzeń, w tym incydentów bezpieczeństwa.

Celem zarządzania ryzykiem utraty reputacji jest ochrona reputacji Banku poprzez przeciwdziałanie występowaniu strat reputacyjnych oraz ograniczanie wpływu zdarzeń wizerunkowych na reputację Banku.

Identyfikacja ryzyka utraty reputacji obejmuje zjawiska obserwowane w procesach wewnętrznych Banku oraz w otoczeniu zewnętrznym, w szczególności:

■     zdarzenia wizerunkowe,

■     czynniki otoczenia biznesowego, tj. informacje ilościowe i jakościowe, obejmujące w szczególności dane opisujące Bank oraz otoczenie zewnętrzne Banku niosące wartość informacyjną o ryzyku utraty reputacji.

W ramach gromadzenia informacji o zdarzeniach wizerunkowych uwzględniany jest każdy zidentyfikowany przekaz informacyjny dotyczący Banku, wpływający na pogorszenie jego reputacji, w postaci:

■     informacji rozpowszechnianych w środkach masowego przekazu,

■     informacji ujawnianych przez Bank, zgodnie z regulacjami wewnętrznymi Banku dotyczącymi zasad polityki informacyjnej Banku, w zakresie kontaktów z inwestorami i klientami,

■     ocen firm audytorskich, instytucji analitycznych oraz zewnętrznych organów nadzoru i kontroli,

■     publicznych protestów i wystąpień.

Ocena istniejącego ryzyka utraty reputacji polega na określeniu wpływu zdarzeń wizerunkowych na reputację Banku, w szczególności przez określenie dotkliwości strat reputacyjnych spowodowanych tymi zdarzeniami. Ocena powstałej straty reputacyjnej uwzględnia wydźwięk, wiarygodność lub opiniotwórczość oraz zasięg ujawnienia zdarzeń wizerunkowych opinii publicznej.

Kontrolowanie ryzyka utraty reputacji obejmuje mechanizmy kontroli ryzyka utraty reputacji, w postaci wewnętrznego limitu tolerancji na ryzyko utraty reputacji oraz limitu pojedynczej straty reputacyjnej.

Monitorowanie ryzyka utraty reputacji polega na regularnej ocenie wykorzystania limitów w stosunku do przyjętych wartości granicznych.

Raportowanie informacji z zakresu ryzyka utraty reputacji odbywa się w formie:

■     półrocznego raportu zarządczego przeznaczonego dla Zarządu Banku,

■     informacji dotyczących bieżących zdarzeń o istotnym wpływie na reputację Banku, w przypadku ich wystąpienia, przedkładanych niezwłocznie właściwemu członkowi Zarządu, zgodnie z wewnętrznym podziałem kluczowych kompetencji w ramach Zarządu Banku,

■     informacji przekazywanych w ramach rocznego raportu dotyczącego realizacji makroprocesu zarządzania ryzykiem w Banku przeznaczonego dla Zarządu i Rady Nadzorczej.

Na podstawie określonego poziomu ryzyka utraty reputacji podejmowane są działania zarządcze, które mogą obejmować:

■     analizę przyczyn wystąpienia danego poziomu ryzyka,

■     ocenę skutków zaistnienia takiego poziomu,

■     przygotowanie propozycji działań zarządczych, mających na celu obniżenie poziomu ryzyka utraty reputacji lub uzasadnienie braku konieczności podjęcia tych działań, np. w przypadku wystąpienia incydentalnych zdarzeń o charakterze nadzwyczajnym.

52.  Adekwatność kapitałowa i zarządzanie ryzykiem braku adekwatności kapitałowej

Adekwatność kapitałowa to proces mający na celu zapewnienie, iż poziom ryzyka, które Bank podejmuje w związku z rozwojem działalności biznesowej, może zostać pokryty posiadanym kapitałem, biorąc pod uwagę określony poziom tolerancji na ryzyko oraz horyzont czasowy. Proces zarządzania adekwatnością kapitałową obejmuje w szczególności przestrzeganie obowiązujących regulacji organów nadzoru, a także określonego w Banku poziomu tolerancji na ryzyko oraz proces planowania kapitałowego, w tym politykę pozyskiwania źródeł kapitału.

Ryzyko braku adekwatności kapitałowej to ryzyko niezapewnienia odpowiedniego poziomu i struktury funduszy własnych lub braku możliwości osiągnięcia ich poziomu adekwatnego do ponoszonego przez Bank ryzyka prowadzonej działalności, niezbędnego do pokrycia nieoczekiwanych strat oraz spełniającego wymogi nadzorcze umożliwiające dalsze samodzielne funkcjonowanie Banku. W ramach ryzyka braku adekwatności kapitałowej wyróżnia się ryzyko nadmiernej dźwigni finansowej, tj. ryzyko wynikające z podatności na zagrożenia z powodu dźwigni finansowej lub warunkowej dźwigni finansowej, które może wymagać podjęcia niezamierzonych działań korygujących plany biznesowe, w tym awaryjnej sprzedaży aktywów mogącej przynieść straty lub spowodować konieczność korekty wyceny pozostałych aktywów.

Zarządzanie adekwatnością kapitałową obejmuje:

■       Filar I: minimalne wymogi kapitałowe określone w przepisach,

■       Filar II: kapitał wewnętrzny wyznaczony za pomocą modeli własnych Banku, dla rodzajów ryzyka uznanych za istotne.

Celem zarządzania adekwatnością kapitałową jest utrzymywanie, w sposób ciągły, funduszy własnych na poziomie adekwatnym do skali oraz profilu ryzyka działalności Banku, z uwzględnieniem wymogów nadzorczych.

Podstawę prawną procesu oceny adekwatności kapitałowej na 31 grudnia 2022 roku stanowią:

■       Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z 26 czerwca 2013 roku w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych, zmieniające rozporządzenie (UE) nr 648/2012 (zwane dalej „Rozporządzenie CRR”) z późn. zm.,

■       Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/873 z dnia 24 czerwca 2020 r. zmieniające rozporządzenia (UE) nr 575/2013 i (UE) 2019/876 w odniesieniu do niektórych dostosowań w odpowiedzi na pandemię COVID-19,

■       Ustawa z 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe,

■       Ustawa z 5 sierpnia 2015 roku o nadzorze makroostrożnościowym nad systemem finansowym i zarządzaniu kryzysowym w systemie finansowym (zwane dalej „Ustawą Makroostrożnościową”),

■       Rozporządzeniem Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 27 lipca 2021 roku w sprawie szczegółowego sposobu szacowania kapitału wewnętrznego oraz dokonywania przez bank przeglądów strategii i procedur szacowania i stałego utrzymywania kapitału wewnętrznego.

Proces oceny adekwatności kapitału wewnętrznego jest opisany w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/36/UE z 26 czerwca 2013 roku w sprawie warunków dopuszczenia instytucji kredytowych do działalności oraz nadzoru ostrożnościowego nad instytucjami kredytowymi i firmami inwestycyjnymi zmieniającej Dyrektywę 2002/87/WE i uchylającej dyrektywy 2006/48/WE oraz 2006/49/WE (dalej zwana „Dyrektywą CRD”). Dyrektywa CRD została zaimplementowana do prawa krajowego w trybie aktualizacji Prawa bankowego.

Proces zarządzania adekwatnością kapitałową Banku obejmuje:

■       określanie oraz realizację pożądanych przez Bank celów kapitałowych,

■       identyfikację i monitorowanie istotnych rodzajów ryzyka,

■       szacowanie kapitału wewnętrznego na pokrycie istotnych rodzajów ryzyka oraz łącznego kapitału wewnętrznego,

■       ustalanie wewnętrznych limitów w obszarze adekwatności kapitałowej,

■       prognozowanie, monitorowanie oraz raportowanie poziomu i struktury kapitału własnego oraz adekwatności kapitałowej,

■       kapitałowe działania awaryjne.

Ryzyko braku adekwatności kapitałowej jest klasyfikowane do kategorii ryzyk podlegających monitorowaniu. W 2022 roku, jak i w całym okresie działalności operacyjnej Banku, utrzymywany był bezpieczny poziom adekwatności kapitałowej, powyżej limitów nadzorczych.

Na 31 grudnia 2022 roku łączny współczynnik kapitałowy Banku wyniósł 18,9% (na 31 grudnia 2021 roku 20,9%). Bez uwzględnienia rozwiązań przejściowych wynikających z wdrożenia MSSF 9 oraz związanych z pandemią COVID-19 łączny współczynnik kapitałowy Banku wynosiłyby 18,6% (na 31 grudnia 2021 roku 20,5%). Na 31 grudnia 2022 roku oraz w trakcie całego 2022 roku wszystkie współczynniki kapitałowe kształtowały się na bezpiecznych poziomach, znacznie powyżej przyjętych w Banku limitów wewnętrznych oraz zewnętrznych wymogów kapitałowych.

52.1  Fundusze własne dla potrzeb adekwatności kapitałowej

Fundusze własne Banku na potrzeby adekwatności kapitałowej zostały wyznaczone zgodnie z przepisami ustawy Prawo bankowe oraz postanowieniami Rozporządzenia CRR wraz z aktami wykonawczymi.

Fundusze własne Banku składają się wyłącznie z funduszy podstawowych Tier I (CET 1). Przy wyznaczeniu funduszy własnych Bank korzysta z przepisów przejściowych wynikających z wdrożenia MSSF 9 oraz związanych z pandemią COVID-19.

FUNDUSZE WŁASNE BANKU

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Kapitał zakładowy

 1 611 300

 1 611 300

Kapitał zapasowy

 339 852

 332 263

Wynik bieżącego okresu

 (405 818)

 94 867

Skumulowane inne dochody całkowite - zabezpieczenie przepływów pieniężnych

 (136 426)

 74 979

Skumulowane inne dochody całkowite - aktywa finansowe wyceniane do wartości godziwej przez inne dochody całkowite

 (4 626)

 311

Kapitały własne

 1 404 282

 2 113 720

 

 

 

Korekty do kapitałów własnych

 154 729

 (135 326)

Wynik bieżącego okresu

 -

 (94 867)

Skumulowane inne dochody całkowite - zabezpieczenie przepływów pieniężnych

 136 426

 (74 979)

Wartości niematerialne

 -

 -

Korekta wartości aktywów wycenianych do wartości godziwej (AVA)

 (1 542)

 (2 577)

Korekta z tytułu okresu przejściowego, w tym:

 19 845

 37 097

- w związku z wdrożeniem MSSF 9

 6 306

 12 611

- w związku z pandemią COVID-19

 13 539

 24 486

 

 

 

Fundusze własne

 1 559 011

 1 978 394

Na 31 grudnia 2022 roku fundusze własne Banku, kapitał podstawowy Tier I oraz kapitał Tier I bez uwzględnienia rozwiązań z tytułu okresu przejściowego wynosiłyby 1 539 166 tys. PLN, natomiast na 31 grudnia 2021 roku 1 941 297 tys. PLN.

52.2  Bufory kapitałowe

19 marca 2020 roku Minister Finansów podpisał rozporządzenie dotyczące rozwiązania bufora ryzyka systemowego, którego wysokość wynosiła 3%, obniżając wymóg regulacyjny dotyczący współczynnika kapitału podstawowego Tier 1 (CET1) oraz łącznego współczynnika kapitałowego (TCR) do poziomu 10,5%.

Od początku 2021 roku banki są zobowiązane do utrzymywania współczynników kapitałowych w wysokości:

■     łączny współczynnik kapitałowy (TCR) = 8% + add-on + wymóg połączonego bufora,

■     współczynnik kapitału Tier I (T1) = 6% + 75%*add-on + wymóg połączonego bufora,

■     współczynnik kapitału podstawowego Tier I (CET1) = 4,5% + 56%*add-on + wymóg połączonego bufora,

gdzie add-on rozumiany jest jako wymóg wynikający z art. 138 ust. 1 pkt. 2a ustawy Prawo bankowe, a wymóg połączonego bufora stanowi sumę obowiązujących buforów, tj.:

■     bufora zabezpieczającego w wysokości 2,5%,

■     bufora antycyklicznego w wysokości 0% dla ekspozycji kredytowych na terytorium RP,

■     bufora innej instytucji o znaczeniu systemowym określanego w drodze indywidualnej decyzji KNF,

■     bufora ryzyka systemowego w wysokości 0%.

Na podstawie pisma z KNF z 23 grudnia 2022 roku PKO Bank Hipoteczny SA został zobowiązany do utrzymywania dodatkowego poziomu narzutu kapitałowego w ramach filaru II (P2G). W wyniku oceny bazującej na nadzorczych stress testach przeprowadzonych przez UKNF w 2022 r., narzut kapitałowy P2G został ustalony w wysokości 1,19 p.p. ponad wartość łącznego współczynnika kapitałowego, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. c rozporządzenia nr 575/20131, powiększonego o dodatkowy wymóg w zakresie funduszy własnych, o którym mowa w art. 138 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo bankowe oraz o wymóg połączonego bufora, o którym mowa w art. 55 ust. 4 ustawy o nadzorze makroostrożnościowym. Dodatkowy narzut powinien składać się w całości z kapitału podstawowego Tier I.

PKO Bank Hipoteczny SA nie został przez KNF uznany za inną instytucję o znaczeniu systemowym, w związku z czym nie ma obowiązku utrzymywania dodatkowych wymogów kapitałowych z tego tytułu.

Bank nie jest również zobowiązany do utrzymywania wymogów wynikających z art. 138 ust. 1 pkt. 2a ustawy Prawo bankowe (add-on).

52.3  Dźwignia finansowa

Ryzyko nadmiernej dźwigni finansowej definiowane jest jako ryzyko wynikające z podatności na zagrożenia z powodu dźwigni finansowej lub warunkowej dźwigni finansowej, które może wymagać podjęcia niezamierzonych działań korygujących plany biznesowe, w tym awaryjnej sprzedaży aktywów mogącej przynieść straty lub spowodować konieczność korekty wyceny pozostałych aktywów.

Dźwignia finansowa definiowana jest jako względna – w stosunku do funduszy własnych Banku – wielkość posiadanych przez Bank aktywów, zobowiązań warunkowych dotyczących płatności lub dostawy lub dostarczenia zabezpieczenia, z uwzględnieniem zobowiązań z tytułu otrzymanych środków finansowych, zaciągniętych zobowiązań, umów dotyczących instrumentów pochodnych lub umów z udzielonym przyrzeczeniem odkupu, lecz z wyjątkiem zobowiązań, które można wyegzekwować wyłącznie w przypadku likwidacji Banku.

Bank kalkuluje poziom dźwigni finansowej zgodnie z Rozporządzeniem CRR.

Poziom wskaźnika dźwigni finansowej podlega monitorowaniu w cyklach miesięcznych, przy czym Bank za bezpieczny i niewymagający podejmowania dodatkowych działań uznaje poziom wskaźnika powyżej 5%.

 

DŹWIGNIA FINANSOWA

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Współczynnik dźwigni finansowej (LR)

7,7%

8,0%

 

Współczynnik dźwigni finansowej kształtował się na 31 grudnia 2022 roku oraz na 31 grudnia 2021 roku powyżej poziomu 3% wynikającego z Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/876 z 20 maja 2019 roku.

Na 31 grudnia 2022 roku wskaźnik dźwigni bez uwzględnienia rozwiązań przejściowych wynikających z wdrożenia MSSF 9 oraz związanych z pandemią COVID-19 wynosiłyby 7,6%, natomiast na 31 grudnia 2021 roku 7,8%.

52.4  Wymogi w zakresie funduszy własnych (Filar I)

Zgodnie z Rozporządzeniem CRR Bank wylicza wymogi w zakresie funduszy własnych dla następujących rodzajów ryzyka:

■     z tytułu ryzyka kredytowego – metodą standardową,

■     z tytułu ryzyka związanego z korektą wyceny kredytowej (CVA) – metodą standardową,

■     z tytułu ryzyka rozliczenia i dostawy – metodą standardową,

■     z tytułu ryzyka operacyjnego – metoda wskaźnika bazowego (BIA),

■     z tytułu ryzyka rynkowego (tylko walutowe) – metodami podstawowymi.

Na 31 grudnia 2022 roku oraz 31 grudnia 2021 roku wymogi w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka związanego z korektą wyceny kredytowej, rozliczenia i dostawy oraz rynkowego były zerowe, zatem na łączny wymóg w zakresie funduszy własnych składały się wymogi z tytułu ryzyka kredytowego oraz operacyjnego.

 

WYMOGI W ZAKRESIE FUNDUSZY WŁASNYCH

31.12.2022

31.12.2021

 

 

 

Ryzyko kredytowe

 614 485

 714 533

Ryzyko operacyjne

 47 034

 44 320

Łączny wymóg w zakresie funduszy własnych

 661 519

 758 853

Współczynnik kapitału podstawowego Tier 1 (CET1)

18,9%

20,9%

Współczynnik kapitału Tier 1 (T1)

18,9%

20,9%

 

 

 

Łączny współczynnik kapitałowy (TCR)

18,9%

20,9%

ZDARZENIA NASTĘPUJĄCE PO DNIU KOŃCZĄCYM OKRES SPRAWOZDAWCZY

53.  Zdarzenia następujące po dniu kończącym okres sprawozdawczy

Finansowanie z PKO Banku Polskiego SA

3 stycznia 2023 roku Bank zawarł z PKO Bankiem Polskim SA Umowę kredytu obrotowego nieodnawialnego w walucie polskiej w kwocie 300.000 tys. PLN na okres 7 lat. Wypłata kredytu będzie realizowana przez okres 2 lat od daty zawarcia umowy w transzach, z których każda będzie spłacana w ciągu 5 lat od zaciągnięcia. Transze oparte są o stałą stopę ustalaną oddzielnie dla każdego ciągnienia.

W związku z podpisaniem powyższej umowy również 3 stycznia 2023 roku Bank zawarł z PKO Bankiem Polskim SA Aneks nr 3 do Umowy kredytu obrotowego nieodnawialnego w walucie polskiej z 11 lutego 2022 roku, w którym kwota kredytu została zmniejszona z 2 000 000 tys. PLN do 1 700 000 tys. PLN.

17 stycznia 2023 roku Bank zawarł z PKO Bankiem Polskim SA Aneks nr 6 do Umowy odnawialnego kredytu obrotowego w rachunku bieżącym z 10 lipca 2019 roku , w którym kwota kredytu została zmniejszona od 11 lutego 2023 roku z 5 000 000 tys. PLN do 4 478 000 tys. PLN.

Zgoda Komisji Nadzoru Finansowego

27 stycznia 2023 roku Komisja Nadzoru Finansowego jednogłośnie wyraziła zgodę na powołanie Pani Katarzyny Kurkowskiej-Szczechowicz na stanowisko Prezesa Zarządu Banku.

Emisja hipotecznych listów zastawnych

2 lutego 2023 roku Bank przeprowadził subskrypcję hipotecznych listów zastawnych w PLN serii 9 wyemitowanych w ramach Programu Emisji Listów Zastawnych na rynek europejski o wartości nominalnej 500 mln PLN, dla których dzień emisji ustalony został na 9 lutego 2023 roku a data zapadalności na 9 lutego 2026 roku. Papiery są oprocentowane według zmiennej stopy procentowej w wysokości WIBOR 3M + 0,85 p.p. marży.

Powołanie członka Rady Nadzorczej

13 lutego  2023 roku Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Banku powołało Pana Piotra Jaworskiego na członka Rady Nadzorczej Banku w ramach wspólnej kadencji Rady Nadzorczej Banku.

 

 

Podpisy wszystkich Członków Zarządu Banku

 

 

 

01.03.2023 r.

 

 

Katarzyna Kurkowska-Szczechowicz

 

 

Prezes Zarządu

podpisano kwalifikowanym

podpisem elektronicznym

......................................................

(podpis)

 

 

01.03.2023 r.

 

 

Piotr Kochanek

 

 

Wiceprezes Zarządu

podpisano kwalifikowanym

podpisem elektronicznym

......................................................

(podpis)

 

 

01.03.2023 r.

 

 

Stanisław Skoczylas

 

 

Wiceprezes Zarządu

podpisano kwalifikowanym

podpisem elektronicznym

......................................................

(podpis)

 

 

01.03.2023 r.

 

 

Katarzyna Surdy

 

 

Wiceprezes Zarządu

podpisano kwalifikowanym

podpisem elektronicznym

......................................................

(podpis)

 

Podpis osoby, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych

 

01.03.2023 r.

 

Tomasz Rynkowski

Dyrektor, Główny Księgowy Banku

 

podpisano kwalifikowanym

podpisem elektronicznym

......................................................

(podpis)

PKO Font library: AĄBCĆDEĘFGHIJKLŁMNŃOÓPQRSŚTUWXYZŻŹ

PKO Font library: AĄBCĆDEĘFGHIJKLŁMNŃOÓPQRS