Listy zastawne

Hipoteczne listy zastawne

mogą emitować w Polsce wyłącznie banki hipoteczne i BGK
w ten sposób pozyskują od inwestorów pieniądze na kredyty hipoteczne
listy są zabezpieczone portfelem kredytów hipotecznych, więc za każdą emisją stoi realna wartość zabezpieczeń
dodatkowo są zabezpieczone kapitałem własnym banku hipotecznego
banki hipoteczne wypłacają inwestorom odsetki i wykupują listy zastawne w określonym z góry terminie

Cechy listów zastawnych i ich bezpieczeństwo

List zastawny jest dłużnym papierem wartościowym zabezpieczony podwójnie: na portfelu kredytów hipotecznych i majątkiem własnym banku hipotecznego.

Jak to działa w praktyce?
Kredytobiorca→ Zaciąga kredyt hipoteczny i ustanawia zabezpieczenie na rzecz banku w postaci hipoteki na 1 miejscu w księdze wieczystej.

Bank hipoteczny→ prowadzi rejestr prawomocnie ustanowionych zabezpieczeń i w oparciu o jego wartość emituje hipoteczny list zastawny.

Rynek kapitałowy→ emitowane przez bank hipoteczny listy są obejmowane przez inwestorów i notowane na GPW.

Inwestor→ Otrzymuje odsetki i zwrot kapitału (w terminach określonych warunkami emisji), może również sprzedać list przed terminem zapadalności na rynku (czyli określonym w warunkach emisji terminu wykupu listów przez bank hipoteczny).

W Polsce najczęściej banki hipoteczne emitują listy oparte o oprocentowanie zmienne.

Zabezpieczeniem listu zastawnego są wierzytelności banku hipotecznego z tytułu udzielonych kredytów. Listy zastawne są emitowane przez PKO Bank Hipoteczny w PLN lub w walutach obcych.
Bezpieczeństwo listów zastawnych
Listy zastawne są instrumentami, które spełniają kryteria obligacji zabezpieczonych (ang. covered bonds). To papiery wartościowe o wysokim poziomie bezpieczeństwa oraz niskim ryzyku inwestycyjnym. Wysoki poziom bezpieczeństwa listów zastawnych wynika przede wszystkim z faktu, że wierzytelności kredytowe, które są podstawą listów zastawnych, są odpowiednio zabezpieczone. Kwestia zabezpieczenia jest regulowana przez ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych. Zgodnie z nią:

banki hipoteczne stosują długoterminową wycenę wartości nieruchomości, która uwzględnia potencjalne wzrosty i spadki cen domu lub mieszkania w okresie przyznanego kredytu ( to tzw. bankowo-hipoteczna wartość nieruchomości),

wierzytelności zabezpieczone hipotekami ustanowionymi w trakcie realizacji inwestycji budowlanych nie mogą w sumie przekraczać 10% ogólnej wartości wierzytelności hipotecznych, stanowiących podstawę emisji hipotecznych listów zastawnych; w ramach tego limitu wierzytelności zabezpieczone hipotekami na gruntach, nie mogą przekroczyć 10%.

Dodatkowo na bezpieczeństwo listów zastawnych wpływa specjalizacja przedmiotu działalności banków hipotecznych, przez co ograniczone jest ryzyko niewypłacalności emitenta.

Bezpieczeństwo listów zastawnych jest związane ściśle z regulacjami ustawowymi dotyczącymi ich emisji:

refinansowanie udzielonych kredytów i nabytych wierzytelności hipotecznych środkami pozyskanymi przez bank hipoteczny z emisji listów zastawnych nie może przekraczać, w odniesieniu do pojedynczego kredytu lub pojedynczej wierzytelności, kwoty odpowiadającej 60% bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości. Natomiast w przypadku nieruchomości mieszkalnych - w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 75 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych (…) – nie może przekraczać 80% bankowo-hipotecznej wartości nieruchomości,

łączna kwota nominalnych wartości znajdujących się w obrocie listów zastawnych danego banku hipotecznego, nie może przekraczać 40-krotności jego funduszy własnych,

suma nominalnych kwot wierzytelności banku hipotecznego, zabezpieczonych hipoteką oraz innych dopuszczonych przez ustawę praw i środków banku hipotecznego, wpisanych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych stanowiących podstawę emisji hipotecznych listów zastawnych, nie może być niższa niż 105% łącznej kwoty nominalnych wartości znajdujących się w obrocie hipotecznych listów zastawnych (przy czym suma nominalnych kwot wierzytelności banku hipotecznego zabezpieczonych hipoteką, stanowiących podstawę emisji hipotecznych listów zastawnych, nie może być niższa niż 85% łącznej kwoty nominalnych wartości znajdujących się w obrocie hipotecznych listów zastawnych),

ustalany odrębnie dla hipotecznych listów zastawnych oraz publicznych listów zastawnych dochód banku hipotecznego z tytułu odsetek od wierzytelności zabezpieczonych hipoteką albo wierzytelności stanowiących podstawę emisji publicznych listów zastawnych oraz innych dopuszczonych przez ustawę praw i środków banku hipotecznego, stanowiących podstawę emisji odpowiednio hipotecznych albo publicznych listów zastawnych, nie może być niższy od kosztów z tytułu odsetek od znajdujących się w obrocie odpowiednio hipotecznych albo publicznych listów zastawnych,

bank hipoteczny jest obowiązany utrzymywać, odrębnie dla hipotecznych oraz publicznych listów zastawnych, utworzoną z dopuszczonych przez ustawę środków, nadwyżkę w wysokości nie niższej niż maksymalny skumulowany wypływ płynności netto (tj. wypływy płatności wymagalnych w danym dniu płatności, w tym płatności kwoty wartości nominalnej listów zastawnych i odsetek z tytułu tych listów oraz płatności z tytułu instrumentów pochodnych w ramach programu emisji listów zastawnych, po odliczeniu wpływów płatności wymagalnych w tym samym dniu z tytułu aktywów stanowiących zabezpieczenie listów zastawnych) w okresie kolejnych 180 dni; środki przeznaczone na tę nadwyżkę nie mogą stanowić podstawy emisji listów zastawnych,

w wypadku emitowania listów zastawnych w innej walucie niż wierzytelności banku hipotecznego lub jego środki, bank hipoteczny zobowiązany jest do zabezpieczania ryzyka walutowego.

Wysoki poziom bezpieczeństwa hipotecznych listów zastawnych emitowanych przez PKO Bank Hipoteczny zostało potwierdzone ratingiem Aa1 nadanym przez Moody’s. [link]
Rejestr zabezpieczenia listów zastawnych
Zobacz comiesięczne raporty dotyczące rejestru zabezpieczeń PKO Banku Hipotecznego

Bank hipoteczny prowadzi i przechowuje rejestr zabezpieczenia listów zastawnych, do którego wpisywane są w odrębnych pozycjach wierzytelności banku hipotecznego oraz prawa i środki stanowiące podstawę emisji listów zastawnych, a także środki tworzące nadwyżkę w wysokości nie niższej niż łączna kwota nominalnych wartości odsetek od znajdujących się w obrocie odpowiednio hipotecznych albo publicznych listów zastawnych, przypadających do wypłaty w okresie kolejnych 6 miesięcy.

Sposób prowadzenia rejestru zabezpieczenia określają:

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych

Rekomendacja K Komisji Nadzoru Finansowego z lutego 2016 r. dotycząca zasad prowadzenia przez banki hipoteczne rejestru zabezpieczenia listów zastawnych.

Bieżący nadzór nad prowadzeniem rejestru zabezpieczenia listów zastawnych sprawują Powiernicy.
Powiernicy w PKO Banku Hipotecznym
Banki hipoteczne tworzą portfel wierzytelności wpisanych do rejestru zabezpieczenia listów zastawnych. Pierwszeństwo do majątku wpisanego do rejestru mają inwestorzy. Wartość zabezpieczenia w rejestrze musi być wyższa niż wartość wyemitowanych listów zastawnych. Jakość rejestru badają powiernicy powoływani przez Komisję Nadzoru Finansowego.

Więcej o powiernikach w PKO Banku Hipotecznym

Krajowy Program Emisji Listów Zastawnych

Listy zastawne PKO Banku Hipotecznego notowane są na rynku równoległym regulowanym GPW oraz na Bondspot. PKO Bank Hipoteczny SA uzyskał status Emitenta w dniu 9 grudnia 2015 roku.

Międzynarodowy Program Emisji Listów Zastawnych

PKO Bank Hipoteczny SA 4 sierpnia 2016 roku ustanowił międzynarodowy program emisji hipotecznych listów zastawnych w kwocie 4.000.000.000 EUR. Listy zastawne PKO BH są notowane na giełdzie w Luxemburgu oraz na rynku równoległym regulowanym GPW.

Zielone listy zastawne

Raporty zabezpieczenia listów zastawnych

EEML raporty ujawnień 2025 r.